14.6 gaswisseling bij dieren en 14.7 lever en nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Gaswisseling & uitscheiding

Bs 6 

Leerdoelen Bs 6

14.6.1 Je kunt beschrijven hoe de gaswisseling plaatsvindt bij verschillende diergroepen.

(Koudbloedig)

(Koudbloedig)

(warmbloedig)

(warmbloedig)

Welke dieren gebruiken tracheeën voor gaswisseling

1. vogels
2. insecten
3. spinnen
4. eencelligen

Wie is er warmbloedig?

1. Krokodil en muis
2. Slang en muis
3. Kraai en Slang
4. Muis en Kraai

Warmbloedig betekent:

1. temperatuur is constant
2. Temperatuur wisselt
3. Je hebt het warm

Waar vindt bij eencellige dieren de gaswisseling plaats

1. in de celkern
2. in de vacuole
3. op het celmembraan
4. in de bladgroenkorrels

Bij dit dier vindt gaswisseling via de longen en de huid

1. Juist
2. Onjuist

Bij dit dier vindt gaswisseling via de kieuwen.

1. Juist
2. Onjuist

Ik ben koudbloedig
Ik heb schubben zonder slijm
Wie ben ik?

1. reptiel
2. amfibie
3. vis
4. zoogdier

Wat is koudbloedig? Dat betekent dat ...

1. Een organisme heeft niet altijd een constante temperatuur
2. Een organisme heeft een vacht
3. Een organisme heeft altijd een constante temperatuur
4. Een organisme heeft veren

Reptielen zijn koudbloedig?

1. ja
2. nee

Leerdoelen Bs 7

14.7.1 Je kunt de functies van de lever noemen.

14.7.2 Je kunt de delen van de nieren en van de urinewegen noemen met hun kenmerken en functies.

Functies lever

•  De lever werkt mee aan het constant houden van het glucosegehalte in het bloed.
• De lever kan sommige voedingsstoffen omzetten. De lever kan bijvoorbeeld uit eiwitten fibrinogeen vormen.
• De lever breekt afvalstoffen af, zoals dode rode bloedcellen.
• De lever breekt overtollige eiwitten af (ureum).
• De lever haalt gifstoffen uit het bloed en breekt deze af (bijvoorbeeld alcohol, drugs en medicijnen).

Doorbloeding van de lever

De lever is een sterk doorbloed orgaan. In tegenstelling tot andere organen is de lever aangesloten op DRIE grote bloedvaten. 

Welke bloedvaten zijn dit?

leverader

leverslagader

poortader

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Bloed stroomt de lever uit

Poortader

Leverader

Leverslagader

Dunne Darm

Lever

Leverslagader

Leverader

Dikke Darm

Poortader

De nieren

Delen van de nieren

• Een nier bestaat uit nierschors, niermerg en nierbekken 
• In de nierschors en het niermerg vindt uitscheiding plaats. Hier wordt het bloed gefilterd; overtollig water en zouten, afvalstoffen en (onwerkzaam gemaakte) schadelijke stoffen worden hier uitgescheiden. 
• De verwijderde stoffen samen heten urine.

De nier

Urine wordt in de nierbekkens verzameld en

via de urineleiders afgevoerd naar de urineblaas

In de urineblaas wordt de urine tijdelijk opgeslagen; 

anders zou je constant moeten plassen.

Wanneer je gaat plassen, wordt urine uit de urineblaas 

afgevoerd via de urinebuis.

glycogeen

gal

ureum

alchol, drug en medicijnen

fibrinogeen

de lever kan schadelijke stoffen zoals ...............  afbreken

de lever breekt overtollige eiwitten af, bij dit proces ontstaat ...........

De lever produceert ......... en dit helpt bij het afbreken van vet.

De lever kan de glucosegehalte op pijl houden door ................ om te zetten naar glycogeen

De lever kan voedingsstoffen zoals eiwitten omzetten in .........

Nieren : sleep de onderdelen naar de juiste plaats

Niermerg

nierschors

urineleider

nierslagader

nierader

nierbekken