Cette leçon contient 27 diapositives, avec diapositives de texte et 3 vidéos.
La durée de la leçon est: 45 min
Éléments de cette leçon
Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 7.3 Het verhaal van de fossielen
Slide 1 - Diapositive
Vandaag
-Vragen 7.2?
-Uitleg 7.3
Zelf werken aan:
-Lezen en maken paragraaf 7.3 (opdracht 3 t/m 7)
-Lezen en maken ‘toepassen darwinvinken’ (opdracht 1 t/m 4)
Slide 2 - Diapositive
Doel 7.3
Je weet hoe fossielen ontstaan
Je weet hoe men de relatieve ouderdom van fossielen bepaalt
Je weet hoe men de exacte ouderdom van fossielen bepaalt
Je kent het verschil tussen analoge en homologe structuren
Slide 3 - Diapositive
https:
Slide 4 - Lien
Kijkopdracht
Bekijk de video. Probeer in biologisch/ evolutionair juiste termen uit te leggen wat je hebt gezien.
Slide 5 - Diapositive
Slide 6 - Vidéo
Fossielen
In oude aardlagen worden fossielen gevonden. Dit geeft inzage in soorten die miljoenen jaren geleden leefden. Fossilisatie door:
Verstening – bedekking door zand of slik (zachte delen vergaan, onder grote druk worden de harde delen versteend)
Verdroging – in woestijnen
Kou
Lage pH en zuurstofgebrek
Opsluiten in barnsteen
Slide 7 - Diapositive
Slide 8 - Diapositive
Onderzoek
Uit fossielen kunnen onderzoekers allerlei informatie halen over het uitgestorven dier:
Hoe zag het skelet er uit (-> hoe bewoog het dier zich voort)
Uiterlijk (veren/ huid/ schubben)
Welke kleur hadden de veren? (microscoop)
Slide 9 - Diapositive
Dateren van fossielen
Gidsfossielen – relatieve leeftijd
Isotopen (C-14 methode) - absolute leeftijd
Slide 10 - Diapositive
Gidsfossielen
Van gidsfossielen is bekend uit welke
periode ze komen.
Bijvoorbeeld Trilobieten leefden 521 tot
250 miljoen jaar geleden. Verschillende
soorten in verschillende periodes. Kom
je die in een aardlaag tegen?
-> relatieve ouderdomsbepaling.
Slide 11 - Diapositive
C-14 methode/ koolstofdatering
Bepalen van de absolute ouderdom van fossielen aan de hand van radio-isotopen.
Isotopen: chemische elementen die zich chemisch hetzelfde gedragen maar met een verschillende atoommassa.
Slide 12 - Diapositive
Slide 13 - Vidéo
C-14 methode/ koolstofdatering
Koolstof kent 3 isotopen met de atoomgewichten 12, 13 en 14. C-12 en C-13 zijn stabiel, C-14 is niet stabiel
Slide 14 - Diapositive
C-14 methode/ koolstofdatering
C-12, C-13 en C-14 komen in een vaste verhouding voor in de atmosfeer. Levende organismen bevatte de isotopen in diezelfde verhouding doordat koolstof steeds wordt vernieuwd.
Slide 15 - Diapositive
C-14 methode/ koolstofdatering
Bij dode organismen vervalt C14 tot N14. Hierdoor verandert de verhouding C12/C14.
Slide 16 - Diapositive
C-14 methode/ koolstofdatering
Elke 5760 jaar is de helft van de C-14 vervallen tot N-14. De halfwaardetijd is dus 5760 jaar.
De mate van verval is te meten
door de radioactiviteit te meten.
Geschikt voor fossielen tot 60.000
jaar oud.
Slide 17 - Diapositive
U-238 methode
Voor oudere fossielen (> 10 miljoen jaar oud) is de datering met behulp van Uranium 238 mogelijk.
Slide 18 - Diapositive
Verwantschap
Hoe bepaal je verwantschap tussen soorten?
Homologe organen -
overeenkomstige lichaamsbouw
DNA
Slide 19 - Diapositive
Homoloog
Slide 20 - Diapositive
Analoge organen
Organen met dezelfde functie
- ándere bouw
Wijzen níet op verwantschap
Slide 21 - Diapositive
Missing links
Missing links: fossiele overgangsvorm tussen organismen (bijv. van zee naar land).
Slide 22 - Diapositive
Rudimentaire structuren
Rudimentaire structuren: structuren die hun functie
zijn verloren (staartbeen, resten van poten bij walvissen/slangen)
Slide 23 - Diapositive
Slide 24 - Vidéo
Doel 7.3
Je weet hoe fossielen ontstaan
Je weet hoe men de relatieve ouderdom van fossielen bepaalt
Je weet hoe men de exacte ouderdom van fossielen bepaalt
Je kent het verschil tussen analoge en homologe structuren