Poezie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les

• Vaste vorm: sonnet
• Strofenbouw
• Enjambement 
• Beeldspraak: vergelijking

Strofenbouw

Een strofe is een groepje bij elkaar horende versregels. Boven en onder de strofe komt een witregel voor. Afhankelijk van het aantal versregels geven we de strofen namen. 

2 - distichon

3 - terzet of terzine

4 - kwatrijn

5 - kwintet

6 - sextet

7 - septet

8 - octaaf

Bij een sonnet zien we vaak dat de tekst wordt verdeeld in een octaaf en een sextet (2x4 en 2x3)

Het Sonnet

• heeft altijd 14 versregels
• versregels worden verdeeld over octaaf (=8) en sextet (=6).
• octaaf kan worden verdeeld in twee kwatrijnen (=4)
• sextet kan worden verdeeld in twee strofen van drie (=terzet / terzine bij een sonnet)
• twee vormen:

        klassiek sonnet (onstaan in Italië,  rijmschema: abba abba cdc dcd) 

        shakesspearesonnet (variatie op klassiek sonnet, abab cdcd efef gg)

• wending / chute/ volta->inhoudelijke verandering

Enjambement

Van een enjambement is sprake als een versregel wordt beëindigd op een moment dat je het niet verwacht: midden in een zin als je geen pauze verwacht of zelfs midden in een woord.  

De zomers   - Kees Stip

Klaprozen, korenbloemen, barstensvolle

goudgele aren streelden mijn gezicht.

Groengouden vliegen zoemden een gedicht.

Rood liet het ooft de appelwangen bollen.

Zomernachtdonker is gesmolten licht.

Niet bang zijn voor kabouters en voor trollen.

Ze komen 's nachts het grasveld voor je rollen.

Alleen een dom kind houdt zijn ogen dicht.

Zullen wij dit soort zomers nooit meer zien?

Ging dan het paradijs voorgoed verloren

omdat wij aan de wereld toebehoren?

Huil niet, huil niet, de hemel zal misschien

een zolder in een huis zijn zonder zorgen.

Daar hebben ze die zomers opgeborgen.

Analyseer het gedicht Mont Ventoux

• Noteer het rijmschema
• Hoe heet het rijmschema in de kwatrijnen?
• Zie je ergens een alliteratie?
• Waar zie je binnenrijm?
• Waar zit de wending in dit gedicht? 
• Is dit gedicht een Engels of Italiaans sonnet?
• Waar zie je enjambement?
• Welke vergelijking zie je in de eerste strofe?
• Parafraseer dit gedicht. 

Huiswerk voor woensdag

• Uitlezen De eerlijke vinder