5.2 - A - Twee manieren van leven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.2 - Twee manieren 

van leven

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun je uitleggen hoe het communisme werd verspreid in het Oostblok. 
  
  
• Aan het einde van deze les kun je uitleggen hoe het kapitalisme en de democratie werden versterkt in westerse landen in Europa. 

Planning

• Vladimir Lenin
• Sovjet economie
• Dictatuur in de Sovjet-Unie
• Grote Zuivering
• Video
• Afsluiting

Vladimir Lenin

• In 1917 grijpt Lenin de macht in Rusland. De Tsaar van Rusland wordt afgezet en vermoord.  
• Lenin streeft naar gelijkheid. Privébezit wordt afgeschaft. 
• Bedrijven en grond worden voortaan van de staat. 
• De macht moet naar de arbeiders (sovjets)

Langzaam begint een jongeman, genaamd Iosif Dzjoegasjvili (bijnaam: Stalin), steeds belangrijker binnen de Communistische Partij te worden.

Lenin moet niets van Stalin hebben: hij vindt hem te grof en ongeschikt als leider (of opvolger). Maar Lenin krijgt een aantal beroertes...

Sovjeteconomie 

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.. 

• De industrialisatie moest sneller op gang komen. 

Dictatuur in de Sovjet-Unie

• Onder Stalin werd Rusland een dictatuur.
• Bevolking werd gecontroleerd door een geheime dienst. 
• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

Stalin gebruikte alles om zijn macht in het land te vergroten en te behouden, zoals censuur.

Stalin bepaalde wat er in de kranten én de geschiedenisboeken kwam te staan: vroegere medestanders (hier: oud-NVKD-hoofd Jezjov) werden 'er uit geschreven'

Aantekeningen

• 1917 is er een communistische revolutie in Rusland onder Lenin. De macht moet naar de arbeiders en alle bezit wordt afgeschaft. 
• Onder Stalin wordt er een planeconomie ingevoerd en richt zich vooral op de industrialisatie. Stalin maakt er ook een dictatuur van. Er is een geheime dienst en tegenstanders worden naar een strafkamp gestuurd. 

Kapitalisme

• De tegenhanger van het communisme is kapitalisme. We zien dit in westerse landen.
  
• Er is sprake van vrijemarkteconomie: de vrije markt (fabrieken) bepalen zelf wat zij produceren en hoeveel het kost. 
  
• De overheid bemoeit zich niet met de winst die bedrijven maken. Die winst noem je kapitaal.  

Democratie

• In het westen van Europa waren vrije verkiezingen. 
• Je had vrijheid van meningsuiting en godsdienst.
• De Amerikanen hadden er belang bij dat Europa democratisch zou zijn vanwege een afzetmarkt voor Amerikaanse producten (koelkast, televisie etc.)
• Dankzij het Marshallplan bereikte (West)-Europa een grote welvaart. 

Aantekeningen

• Kapitalistisch systeem met een vrijemarkt economie. Fabriek mogen zelf bepalen wat zij produceren en hoeveel het kost. De overheid bemoeit zich niet met de economie. 
• Daarnaast is er een democratie met vrije verkiezingen en zijn burgerlijke vrijheden belangrijk.

www.netflix.com

7:20  - 17.52

Huiswerk bespreken

• We lezen gezamenlijk paragraaf 5.2 door. 
  
  
• Daarna maak je opdracht 1, 2 en 3. 
  
  
• Klaar?  Maak opdracht 5 op pagina 193.