Hoofdstuk 3: Jongeren in opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3: Jongeren in opstand

Leerdoel

Waarom kwamen jongeren aan het eind van de jaren vijftig in opstand en

wat waren de gevolgen?

Welke jeugdculturen ken je al?

Amerikanisering

• De invloed van Amerika in Europa neemt niet alleen politiek toe: na de oorlog komen ook bedrijven als Coca Cola en Levi Strauss naar Nederland. 

• Hierdoor nemen ook in het dagelijks leven, zoals bijvoorbeeld in de kleding of de muziek, veel Nederlanders Amerikaanse gebruiken over.

• Dit heeft amerikanisering.

Een eigen cultuur

• Vanaf de jaren 50 gaan jongeren steeds langer naar school, waardoor ze vaak een hogere opleiding dan hun ouders volgen én in contact kwamen met andere ideeën.

• Door de stijgende welvaart kunnen (en gaan) jongeren zich steeds meer onderscheiden door hun kleding, kapsel, muziek en manier van omgaan met elkaar. Ze vormden een eigen jeugdcultuur.

Nozems

• Nozems zijn vaak werkende jongeren. Ze dragen spijkerbroeken, leren jassen en hadden vetkuiven. Meisjes dragen korte rokken en petticoats. 

• Ze staan in groepjes bij elkaar op straat of bij een snackbar, hangend op hun brommer en maken (volgens ouderen...) veel lawaai en schreeuwden naar voorbijgangers. 

• Ze luister naar rock-’n-rollmuziek, uiteraard uit Amerika.
  

Provo

• Provo komt van het woord ‘provoceren’, dat ‘uitdagen’ of ‘uitlokken’ betekent.

• Dat is ook precies wat de provo’s willen: iets doen of zeggen om een reactie uit te lokken. 

• Met ludieke acties, grappig en zonder geweld, wilden zij de ouderen aan het denken zetten. 

Wittefietsenplan

• 1965: ludieke actie provo's 

•  Witgeschilderde fietsen moeten de auto's in de stad vervangen 

Hippies

• Amerikaanse jongeren komen in protest tegen de oorlog die hun regering voert in Vietnam. Hieruit ontstaat de hippie- of flowerpowercultuur. 
  

• Eind jaren zestig komt deze jeugdcultuur ook naar Nederland. De hippies hebben lange haren en vrolijke, kleurrijke kleding. Ze willen zo eenvoudig mogelijk en zonder luxe leven. 

• De slogan van de hippies is: ‘Make love, not war’. 

Opdrachten

Maken bij hoofdstuk 3 Opdrachten:  3 t/m 8 

Seks? Heel gewoon!

• Jongeren gingen vanaf de jaren 60 heel anders met seksualiteit om dan hun ouders.
• Taboes als homoseksualiteit, geboortebeperking, abortus en seks buiten huwelijk, waren bij jongeren juist wél bespreekbaar
• Deze verandering in denken over seksualiteit heet: seksuele revolutie

Op 9 oktober 1967 verscheen de kunstenares Phil Bloom geheel naakt in het VPRO-programma Hoepla, wat een primeur voor de Nederlandse televisie was. Het leidde tot grote commotie en zelfs tot Kamervragen in de Tweede Kamer. Ook haalde Phil met haar optreden de internationale pers.

Meer inspraak

• Jongeren hadden in de politiek weinig te zeggen: stemmen mocht pas vanaf 23 jaar.
• Ook op scholen en universiteiten, waar dingen nog op de 'ouderwetse manier' gingen, hadden jongeren kritiek. 
• Omdat ze niet veel konden inbrengen begonnen jongeren in de jaren 60 meer inspraak te eisen. Dit heet democratisering. 

In september 1969 bezetten studenten het Maagdenhuis in Amsterdam. Dit is het bestuursgebouw van de Universiteit Amsterdam. Ze probeerden hiermee meer inspraak te bereiken. 

Toen na vijf dagen de politie hen met harde hand verwijderde, leek alles voor niets. Toch kwam er langzaamaan steeds meer inspraak voor studenten op scholen en universiteiten. Maar ook op het werk werd veel democratischer met beslissingen omgegaan: personeel en directie gingen steeds vaker samen overleggen.

Hoofdstuk 3: Jongeren in opstand

Leerdoel

Waarom kwamen jongeren aan het eind van de jaren vijftig in opstand en

wat waren de gevolgen?

Wat waren jongerenculturen na de oorlog?

1. Nozems, Provo's en Dippies
2. Provo's, hippies en Gabbers
3. Nozems, Provo's en hippies
4. Provo's, dippies en emo's.

In de jaren zestig ontstond er in Nederland een jongerencultuur. Waardoor ontstond deze jongerencultuur?

1. Door de komst van gastarbeiders
2. Door de welvaart
3. Door de armoede na de oorlog
4. Door het harmoniemodel

Wat is geen voorbeeld van een jongerencultuur?

1. Luisteren naar muziek van jouw eigen muzieksmaak
2. Protesteren wanneer je ergens niet mee eens bent
3. Het overnemen van je ouders' normen en waarden
4. Zelf zakgeld hebben

Welke jongerencultuur zie je hier?

1. Nozems
2. Rapcultuur
3. Hippies
4. Provo's

Welke
jongerencultuur
is dit?

1. Nozems
2. Provos
3. Hippies
4. Feministen

Welke
jongerencultuur
is dit?

1. Nozems
2. Provos
3. Hippies
4. Hipsters

Nozems

• Nozems zijn vaak werkende jongeren. Ze dragen spijkerbroeken, leren jassen en hadden vetkuiven. Meisjes dragen korte rokken en petticoats. 

• Ze staan in groepjes bij elkaar op straat of bij een snackbar, hangend op hun brommer en maken (volgens ouderen...) veel lawaai en schreeuwden naar voorbijgangers. 

• Ze luister naar rock-’n-rollmuziek, uiteraard uit Amerika.
  

Provo

• Provo komt van het woord ‘provoceren’, dat ‘uitdagen’ of ‘uitlokken’ betekent.

• Dat is ook precies wat de provo’s willen: iets doen of zeggen om een reactie uit te lokken. 

• Met ludieke acties, grappig en zonder geweld, wilden zij de ouderen aan het denken zetten. 

Hippies

• Amerikaanse jongeren komen in protest tegen de oorlog die hun regering voert in Vietnam. Hieruit ontstaat de hippie- of flowerpowercultuur. 
  

• Eind jaren zestig komt deze jeugdcultuur ook naar Nederland. De hippies hebben lange haren en vrolijke, kleurrijke kleding. Ze willen zo eenvoudig mogelijk en zonder luxe leven. 

• De slogan van de hippies is: ‘Make love, not war’. 

Opdrachten 

Maken bij hoofdstuk 3, Opdrachten: 6, 7, 8 en 9 

Seks? Heel gewoon!

• Jongeren gingen vanaf de jaren 60 heel anders met seksualiteit om dan hun ouders.

• Taboes als homoseksualiteit, geboortebeperking, abortus en seks buiten huwelijk, waren bij jongeren juist wél bespreekbaar

• Deze verandering in denken over seksualiteit heet: seksuele revolutie

Meer inspraak

• Jongeren hadden in de politiek weinig te zeggen: stemmen mocht pas vanaf 23 jaar.

• Ook op scholen en universiteiten, waar dingen nog op de 'ouderwetse manier' gingen, hadden jongeren kritiek. 

• Omdat ze niet veel konden inbrengen begonnen jongeren in de jaren 60 meer inspraak te eisen. Dit heet democratisering. 

Opdrachten

Opdrachten afmaken bij hoofdstuk 3: 10, 11, 12, 13 en 14 

Ben je klaar?  Ga de opdrachten eerst nakijken

We sluiten de les af met een Kahoot

Kahoot jaren '60: https://create.kahoot.it/details/6ea155c4-38de-456f-8a01-a2a57a9ee052