inl, kern, slot, hoofd- en bijzaken, samenhang

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Wat ga je leren?

Herhaling en uitbreiding van leesvaardigheden, zoals geoefend in Starttaal en Studiereader.

Waarom ga je dit leren?

Natuurlijk als voorbereiding op het examen Lezen/Luisteren,

maar ook als voorbereiding op het project Burgerschap waarbij je verkiezingsprogramma's en artikelen gaat lezen.

Leesvaardigheden

Inleiding, kern, slot

Hoofdzaken en signaalwoorden signaalwooorde

Signaalwoorden

De inleiding bestaat meestal uit één alinea

1. waar
2. niet waar

Wat staat er in een inleiding

Extra:

aanleiding

lezer motiveren

info geven wat komen gaat

Een anekdote is een goede manier om een inleiding te starten.

1. waar
2. niet waar

De kern/middenstuk

1. vaak meer dan één alinea
2. vaak meerdere deelonderwerpen-> tussenkopjes
3. beschrijving
4. standpunt-argumenten of
5. probleem-oplossingstructuur of
6. voor- en nadelenstructuur

Hoofd- en bijzaken

Het onderwerp + belangrijke dingen over het onderwerp.

Hoofdzaken in één zin:  de hoofdgedachte!

Wat staat er in een slot?

extra:

samenvatting

conclusie

toekomst kijken

vraag meegeven

Hoe onderscheid je de hoofdzaken in een tekst?

1. Lees de tekst verkennend (titel, afbeeldingen, bron inhoudsopgave)
   
2. Globaal lezen (onderwerp,  tekstdoel, hoofdgedachte, structuur)
   
3. Intensief lezen (hoofdzaak per alinea -> 1e/2e of laatste twee zinnen, probeer de tekst te begrijpen)

Hoofdzaken in de tekst (vervolg)

• Let op signaalwoorden (voorbeelden en toelichting zijn bijzaak)

Waar let je nog meer op?

• Signaalwoorden die een conclusie inleiden-> hoofdzaak

• 'samengevat, dus, kortom, al met al, vandaar, concluderend'..)

Extra:

bijvoorbeeld

onder andere

zoals  

zo

net als

dat wil zeggen

je moet daarbij denken aan

met andere woorden 

dit houdt in, 

Je kijkt wie een bepaald artikel heeft geschreven en waar het gepubliceerd is.

1. verkennend
2. globaal
3. intensief
4. gericht

Je zoekt in een tekst naar de verbanden tussen de verschillende onderdelen.

1. verkennend
2. globaal
3. intensief
4. gericht

Je bepaalt wat de hoofdgedachte van de tekst is

1. verkennend
2. globaal
3. intensief
4. gericht

Je bent op zoek naar informatie over de schrijver in een recensie.

1. verkennend
2. globaal
3. intensief
4. gericht

Voordat je naar school gaat, moet je eerst eten.

1. voorwaarde
2. reden/verklaring
3. tijd

extra:

Voordat je naar school gaat, moet je eerst eten.

Ik neem altijd een boterham, een koekje en fruit mee. Ook een flesje drinken mag niet ontbreken.

1. Vergelijking
2. Opsomming
3. Voorbeeld

Mandarijnen lijken soms op sinaasappels.

1. Voorbeeld
2. samenvatting-conclusie
3. Vergelijking

Mandarijnen zijn bijvoorbeeld vaak heel sappig, daardoor krijg je vieze handen.

1. Voorbeeld
2. doel-middel
3. oorzaak-gevolg

Om niet te laat te komen, ga ik altijd op tijd van huis.

1. oorzaak-gevolg
2. doel-middel
3. tijd

Op school wil ik voor de les nog van alles doen, zoals even kletsen met mijn vriendin.

1. voorbeeld
2. voorwaarde
3. opsomming

Celine heeft daar geen tijd voor, want die komt bijna altijd te laat.

1. Tegenstelling
2. Reden/verklaring
3. tijd

Dus zolang Celine zo langzaam fietst, ga ik maar alleen naar school.

1. Samenvatting-conclusie
2. doel-middel
3. tijd

In het restaurant kan je verschillende producten kopen, zo zijn er diverse dranken en broodjes.

1. doel-middel
2. probleem-oplossing
3. Voorbeeld-toelichting

Als jij niet snel reageert, dan sluit de procedure.

1. voorwaarde
2. doel-middel
3. tijd

Ik wil namelijk niet dat er gepraat wordt tijdens de uitleg

1. vergelijking
2. probleem oplossing
3. reden/verklaring

Tim had corona en daardoor heeft hij de toets niet kunnen maken

1. reden/verklaring
2. doel-middel
3. oorzaak-gevolg

verschil reden en oorzaak

Een reden heeft te maken met de menselijke wil of keuze.

• Er zijn veel goede redenen om te stoppen met roken. 
  

(daarom/ omdat)

Een oorzaak heeft te maken met externe omstandigheden.

• Door een nog onbekende oorzaak had de trein vanmorgen vertraging. (doordat/ daardoor)