3.3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom in de les

Wat heb je nodig vandaag?

Pen en papier

Aandacht

Tablet/telefoon met LessonUp

Wat gaan we doen?

• Korte herhaling van vorige les
  
•  3.3
  
• stencil 1 van de 3 

Vorige les

Geleidbaarheid geeft aan hoe makkelijk elektronen door iets kunnen bewegen

Waar is geleidbaarheid van afhankelijk?

1: soort materiaal

2: dikte van de draad

3: lengte van de draad

Geleidbaarheid

Geleidbaarheid geeft aan hoe makkelijk elektronen door iets kunnen bewegen.

Hoe hoger de geleidbaarheid, hoe makkelijker de stroom door iets heen  beweegt. 

Weerstand

Weerstand geeft aan hoe moeilijk elektronen door iets kunnen bewegen.

Hoe hoger de weerstand, hoe moeilijker de stroom door iets heen  beweegt. 

Rekenen met geleidbaarheid

Hoe hoger de geleidbaarheid, hoe hoger de stroomsterkte.

G=​U​​I​​

geleidbaarheid=​spanning​​stroomsterkte​​

G de geleidbaarheid in siemens (S)

 I  de stroomsterkte in ampere (A)

U de spanning in volt (V)

Rekenen met Weerstand 

Hoe kleiner de weerstand, hoe hoger de stroomsterkte.

U=I⋅R

spanning=stroomsterkte⋅weerstand

R de weerstand in ohm (   )

I de stroomsterkte in ampere (A)

U de spanning in volt (V)

Ω

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- Kun je vertellen hoe stroom en spanning zich gedragen in serie- en parallelschakelingen.

- Rekenen met de formules van een serie en een parallel schakeling 

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

- Een schematische tekening van een stroomkring maken.

- Vertellen welke twee soorten schakelingen er zijn. 

Stroomkring

Stroomkring

Symbolen:

spanningsbron

lampje 

weerstand 

Stroomkring

Draden teken je als rechte lijnen met rechte hoeken.

Serie schakeling

Bij een serie schakeling staan alle apparaten op een rij in de stroomkring.

Als één apparaat stuk gaat dan krijgen de anderen geen stroom meer. 

Parallel schakeling

Bij een parallelschakeling splitst de stroom zich op naar de verschillende apparaten.

Als één apparaat stuk gaat dan krijgen de anderen nog steeds stroom.

(Perfect voor kerstlichtjes!)

Een stroomkring waarbij de apparaten in een rij zijn aangesloten heet een:

1. Serieschakeling
2. Parallelschakeling

Als er één apparaat stuk gaat in een serieschakeling, dan...

1. blijven de andere apparaten nog werken.
2. stoppen de andere apparaten met werken.

Een stroomkring waarbij apparaten vertakt zijn aangesloten heet een:

1. Serieschakeling
2. Parallelschakeling

Als er één apparaat stuk gaat in een parallelschakeling, dan...

1. krijgen de andere apparaten geen stroom meer.
2. krijgen de andere apparaten nog steeds stroom.

Serie- en parallelschakeling

Parallelschakeling

Stroomsterkte splitst op

Spanning overal gelijk

I​bron​​=I​1​​+I​2​​(+I​3​​...)

U​bron​​=U​1​​=U​2​​(=U​3​​...)

Serieschakeling

Stroomsterkte overal gelijk

Spanning splitst zich op 

I​bron​​=I​1​​=I​2​​(=I​3​​...)

U​bron​​=U​1​​+U​2​​(+U​3​​)

Parallelschakeling

Totale geleidbaarheid:

G​tot​​=G​1​​+G​2​​(+G​3​​...)

Voorbeeld 6 

a. Bereken de totale geleidbaarheid.

b. Bereken de stroomsterkte door de

spanningsbron.

c. Bereken de stroomsterkte door beide

weerstanden.

Voorbeeld 6 

a. Bereken de totale geleidbaarheid.

Parallelschakeling, dus 

G​tot​​=G​1​​+G​2​​(+G​3​​...)

G​tot​​=1,0+4,0=5,0S

Voorbeeld 6 

b. Bereken de stroomsterkte door de

spanningsbron.

I=G⋅U

I​bron​​=G​tot​​⋅U

I​bron​​=5,0⋅6,0=30A

Voorbeeld 6 

c. Bereken de stroomsterkte door beide

weerstanden.

Parallelschakeling, dus de spanning is

overal gelijk.

I​1​​=G​1​​⋅U=1,0⋅6,0=6,0A

I​2​​=G​2​​⋅U=4,0⋅6,0=24A

Serieschakeling

Totale weerstand:

R​tot​​=R​1​​+R​2​​(+R​3​​...)

Voorbeeld

a. Bereken de totale weerstand.

b. Bereken de stroomsterkte door de

spanningsbron

c. Berekend e spanning over weerstand 1

en de spanning over weerstand 2.

Voorbeeld

a. Bereken de totale weerstand.

Het is een serieschakeling, dus

R​tot​​=R​1​​+R​2​​(+R​3​​...)

R​tot​​=1,0+0,25=1,35Ω

Samenvatting

	Stroom (I)	Spanning (U)
Parallel-schakeling	splitst op	overal gelijk
Serie-schakeling	overal gelijk	splits op

G​tot​​=G​1​​+G​2​​(+G​3​​...)

R​tot​​=R​1​​+R​2​​(+R​3​​...)

Aan de slag

maken stencil 

3.3

31,35,43,44

Samenvatting

Stroomkringen kun je schematisch tekenen met symbolen en rechte lijnen.

Er zijn twee soorten schakelingen:

- Serie, waarbij apparaten op een rij zijn aangesloten.

- Parallel, waarbij apparaten vertakt zijn aangesloten.