8.3 Geluidssterkte

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

8.3 Geluidsterkte

Leerdoel

• 8.3.1 Je kunt uitleggen wat het verband is tussen de amplitude van een trilling en de geluidssterkte.
  
• 8.3.2 Je kunt beschrijven hoe je geluidssterkte meet.
  
• 8.3.3 Je kunt uitleggen wat de gehoordrempel en de pijngrens zijn.
  
• 8.3.4 Je kunt uitleggen dat je gehoor niet voor alle frequenties even gevoelig is. (PLUS)

Als een luidspreker geluid  laat horen, kun je de conus zien trillen. Die trilling wordt heviger als je het geluid harder zet. De drukverschillen in de omringende lucht worden dan ook groter. Daardoor klinkt het geluid harder.

Je kunt die drukverschillen onderzoeken met een oscilloscoop

De Amen break is een sample (een kort muziekfragment) die in veel hiphop gebruikt wordt. De sample duurt iets meer dan vijf seconden waarbij harde en minder harde slagen op de drum elkaar afwisselen. Hiernaast zie je hoe een computer deze sample weergeeft. De geluidssterkte geeft aan hoe hard het geluid is dat wordt geproduceerd door de geluidsbron.

Je ziet dat op de momenten dat de drum hard klinkt de golf op zijn grootst is. Dit noem je de amplitude van de trillingen: de afstand tussen het midden en de uiterste stand. Hoe harder een geluid, hoe groter de amplitude. 

De decibelschaal

De sterkte van geluid kun je meten in decibel. Dit kort je af als dB. Het apparaat waarmee je de geluidssterkte meet, wordt een decibelmeter genoemd. Er zijn ook apps voor je telefoon waarmee je bijvoorbeeld op een muziekfestival het aantal decibel kunt meten.

De geluidssterkte wordt meestal aangegeven in decibel(A). Dit kort je af als dB(A). De (A) geeft aan dat er bij de meting rekening is gehouden met het menselijk gehoor. Mensen horen namelijk hoge en lage tonen minder goed,

Geluidssterkte en afstand

De geluidsterkte hangt af van de afstand tot de geluidsbron. Hoe dichter je bij de geluidsbron staat, hoe groter de geluidsterkte

Gehoordrempel en pijngrens

 De gehoordrempel is de geluidssterkte waarbij je het geluid net begint te horen. 

De pijngrens is de geluidssterkte waarbij je oren pijn beginnen te doen. Boven de pijngrens hoor je wel geluid, maar dit is zo hard, dat het zeer doet aan je oren.

De dB(A)-schaal en de dB-schaal

Lage en hoge tonen hoor je minder goed dan de tonen ertussenin. 

De gehoordrempel is het laagst tussen 500 en 7000 Hz. Een geluidssterkte van circa 0 dB is dan al genoeg om de toon te kunnen horen.

Mensen kunnen vanaf 20 dB(A) geluiden horen.

Lange tijd luisteren naar een geluid-sterkte boven 90 dB(A)  kan al doof maken.

Bij 140 dB doet geluid pijn en wordt je zeker doof

Pijngrens

Gehoordrempel

Wat is een geluidsbron?

1. een voorwerp dat geluid maakt
2. een voorwerp dat geluid ontvangt
3. een voorwerp dat geluid doorgeeft
4. een voorwerp dat geluid maakt, doorgeeft en ontvangt

Vooral bij lage tonen ligt de gehoordrempel veel hoger. Je hoort een toon van 50 Hz pas als de geluidssterkte 38 dB is. Voor een toon van 20 Hz ligt de geluidsdrempel zelfs boven de 60 dB. Deze tonen lijken dus veel minder sterk dan ze in werkelijkheid zijn.

Om daar rekening mee te houden, hebben veel decibelmeters een A-filter. Dit filter maakt de meter minder gevoelig voor lage en erg hoge frequenties. De meter kan zo de geluidssterkte meten die mensen gevoelsmatig waarnemen.

Bij tonen van 500 tot 10 000 Hz verschillen de dB(A)schaal en de dB-schaal niet van elkaar. Maar bij lage en heel hoge tonen is de geluidssterkte in dB(A) kleiner dan de geluidssterkte in dB.

Aan het werk! NOVA!

Wat? 8.3 Geluidsterkte- opdrachten 1 t/m 15.

Waar? In Magister.me in de studiewijzer mens en natuur. 

Klaar? Test jezelf. 

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!

Wat is de beste plek voor een geluidswal?

1. Bij de ontvanger
2. Bij de bron
3. Tussen de bron en de ontvanger

Hoe werkt geluidsisolatie ?

1. Geluidsisolatie kaatst geluid terug
2. Geluidsisolatie zorgt dat er minder geluid wordt gemaakt
3. Geluidsisolatie neemt trillingen van de lucht in zich op

Met welke maat meet je de geluidssterkte?

1. literbel (lB)
2. koebel (kB)
3. decibel (dB)
4. Kilobel (kB)

Voorwerpen die geluid maken noemen we geluidsbronnen

1. Goed
2. Fout

Waarmee meet je de geluidssterkte?

1. toongenerator
2. Luidspreker
3. Microfoon
4. Decibelmeter