4.1 + 4.2 + 4.3 Evolutietheorie en argumenten voor evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht

Afspraken voor de rest van het schooljaar

Betekenis kleuren dia

Blauwe dia, leerlingen zijn stil

Betekenis kleuren dia

Geel/oranje dia, leerlingen mogen fluisteren

Betekenis kleuren dia

Groene dia, leerlingen mogen praten voor overleg

Wat gaan we vandaag doen

• Startopdracht 
  
• Korte toelichting op je mindmap (4.1 en 4.2)
• 4.3  toegelicht
  
• Tussendoor aan het werk met opdrachten

Ordening en evolutie

We gaan doen:

4.1,  4.2,  4.3 

Chaos

orde

leerdoelen

Je kan organismen indelen steeds kleinere groepen.

Wanneer hoor je tot dezelfde soort?

Aziatische olifant

Afrikaanse olifant

Soorten

Organismen behoren tot hetzelfde soort:

• als ze zich samen kunnen voortplanten
• en de nakomelingen vruchtbaar zijn

4 rijken

Domein Eukaryoten bestaat uit o.a. 3 rijken

Domein bacteriën bestaat uit:

Het domein bacteriën +  het domein eukaryoten met zijn 3 rijken

Behoren deze bloemen tot dezelfde soort?

1. ja, want ze kunnen zich onderling voortplanten
2. nee, want ze zijn anders van kleur

In welk rijk plaats je deze afbeelding?

We gaan wat vragen doen

pak je wisbord

overleg op fluistertoon tijdens de vragen mag

Hoe noemen we het indelen van organismen?

1. Kenmerken
2. Vertakkingsschema
3. Celkern
4. Ordening (of ordenen)

Ordening verdeel je in

1. 4 rijken
2. 4 soorten
3. 4 afdelingen
4. 4 rassen

A

B

C

D

Dierlijke cellen

Bacterien 

Schimmels

Planten

Welke cellen hebben bladgroenkorrels?

1. Dierlijke cellen
2. Dierlijke en plantaardige cellen
3. Plantaardige cellen
4. Schimmel cellen

Welke cellen zie je hier?

1. Dierlijke cellen
2. Plantaardige cellen

Mensen bestaan uit .........

1. dierlijke cellen
2. plantaardige cellen
3. menselijke cellen

1 minuut praten met buurmens

H4 Ordening en evolutie

4.2 De evolutietheorie

4.3 Argumenten voor evolutie

Aan het einde van de les...

- Weet je hoe evolutie te werk gaat;

- Kun je natuurlijke selectie beschrijven;

- Kun je argumenten benoemen die de evolutietheorie ondersteunen.

De evolutietheorie

Het ontstaan en veranderen van levensvormen op aarde gedurende lange tijd

- Willekeurige veranderingen in genotypes: Mutaties

- Natuurlijke selectie

- Ontstaan van nieuwe soorten
(isolatie, barrières)

Veranderingen in het genotype (en fenotype)

Mutaties kunnen bepaalde eigenschappen anders maken.

Natuurlijke selectie

Roofdieren zullen nu vooral de bruine muizen eten, die vallen op. Grijs is beter aan het milieu aangepast om te overleven.

Grijs = schutkleur

Natuurlijke selectie

Roofdieren zullen nu vooral de bruine muizen eten, die vallen op. Grijs is beter aan het milieu aangepast om te overleven. 

Grijs = schutkleur

Een nieuwe soort?

Ontstaan van nieuwe
soorten

Kan ook gebeuren als een populatie
gescheiden en geïsoleerd wordt.

Barrières voorkomen voortplanten.

Zelfstandig werken

- Werk aan de opdrachten van 

4.1: 8 en 10

4.2: 16 en 17

- De eerste 5 minuten werk je in stilte. 

Zelfstandig werken

- Werk aan de opdrachten van 

4.1: 8 en 10

4.2: 16 en 17

- De tweede 5 minuten werk je in stilte of in fluisterstand

Pak wisbord

En overleg met elkaar

1 minuut de tijd

Waarom kan er geen nieuwe soort ontstaan als de dieren onderling nog voort kunnen planten?

Argumenten voor evolutie

- Fossielen

- Overeenkomsten in bouw
- Rudimentaire organen

- Overeenkomsten in cellen en stoffen

Fossielen

Fossielen (versteende resten van organismen) laten zien dat er in vele jaren nieuwe soorten zijn ontstaan en uitgestorven.

Overeenkomsten in bouw

Ondanks de verschillen van buiten,

lijken alle dieren toch veel op elkaar.

Rudimentaire organen

Overblijfselen van organen die niet meer 
gebruikt worden.

Zelfstandig werken aan opdrachten

4.3: 20, 24 en 26

Zelfstandig werken aan opdrachten

4.3: 20, 24 en 26

- Nu werk je in stilte of in fluisterstand. 

We gaan nu samenvatten

• Met een aantal vragen een check of je de les begrepen hebt
• pak wisbordje

Wat is geen evolutie

1. Telefoons die steeds sneller worden
2. Mensen worden steeds langer
3. Huiskatten worden steeds liever
4. De gemiddelde Nederlander wordt dikker

Wat is evolutie?

1. Evolutie is het ontstaan van nieuwe soorten doordat organismen met de oorspronkelijke vorm uitsterven.
2. Evolutie is de ontwikkeling van leven op aarde, soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
3. Evolutie is de grotere overlevingskans van individuen met geen aanpassing aan het milieu.
4. Evolutie is de grotere overlevingskans van individuen met een betere aanpassing aan het milieu.

Wat is een rudimentair orgaan?

1. Een orgaan dat je voorouders ook hadden
2. Een orgaan dat je niet langer nodig hebt
3. Een orgaan waar je niet buiten kunt

Mensen hebben rudimentaire organen. Welk van de volgende organen is rudimentair?

1. Galblaas
2. Blinde darm
3. Endeldarm
4. Lever

In de afbeelding zijn de poot van een krokodil, de vleugels van een vleermuis en de vleugel van een vlieg getekend.

Welke van deze organen vertonen veel overeenkomst in bouw?

1. de poot van de krokodil en de vleugel van de vleermuis
2. de poot van een krokodil en de vleugel van een vlieg.
3. de vleugel van een vleermuis en de vleugel van een vlieg

Schoolwerk

L: kennisoverzicht 4.1 t/m 4.3

LZ: 4.6 en 4.7

M:Zorg dat de opdrachten af zijn:

4.1: 8 en 10

4.2: 16 en 17

4.3: 20, 24 en 26