2-Uiteenzetting: Tekststructuren en Bouwplan

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Max	Tibbe	Thijs B.	Evi	Thijmen	Jake
Bastian	Sophie	Micky	Lene	Faye	Wieger
Floris	Linus	Frederique	Guus		Thijs R.
Liv	Puck	Tijn	Nancy	Tygo	Fiene
Feline	Niraj	Thieme	Joshua

docent

Taylor	Suze	Teun W.	Sam	Teun K.	Olivier
Floris		Ynzo	Taco	Josefine	Juliette
Pieter	Hidde	Jalissa	Maja	Lars	Max
Florine	Olivia	Eline		Emilie	Faye
Isaac		Rozemarin	Anne		Chiel

docent

Nederlands
Schrijven: Uiteenzetting
Les 2
VWO/HAVO 2
2024-2025

Terugblik:
Wat weet je over de uiteenzetting?
Noteer alles wat je hebt onthouden van de vorige les.

Vooruitblik

- herhaling: uitleg over de eindopdracht

- herhaling: opbouw van een tekst

- herhaling: verschillende tekststructuren

- verschillende fasen van schrijfvaardigheid

- start met fase 1 en 2 van je oefentekst (D-toets)

Uiteenzetting

Schoolboektekst > Hoe de Eerste Wereldoorlog is ontstaan

Recept > Hoe je een appeltaart bakt

Handleiding > Hoe je een kast in elkaar zet

Achtergrondartikel > Hoe gezonde voeding je sportprestaties beïnvloedt

Achtergrondartikel

• Bij een achtergrondartikel is niet de vraag: wat is er gebeurd?
  
• Maar: hoe/waarom is het gebeurd (en wat zijn de gevolgen)?
  

Voorbeelden:

1. Plasticvervuiling en het milieu – Wat zijn de oorzaken van plasticvervuiling en welke oplossingen zijn er?
2. Gezonde voeding en het effect op je lichaam – Waarom is gezonde voeding belangrijk en hoe beïnvloedt het je sportprestaties?

Opdracht achtergrondartikel

• De tekst heeft 5 alinea’s
•    -    Inleiding: 1 alinea
  
•    -    Middenstuk: 3 alinea’s
  
•    -    Slot: 1 alinea
  
• Iedere alinea bestaat uit ongeveer 5 zinnen.
  
• Tijdens de les gaan we oefenen met schrijven en het beoordelen van je eigen tekst en andermans teksten.
  
• Daardoor leer je dat (her)schrijven betere teksten oplevert.

Week voor de toets:

 

• Kiezen uit 3 onderwerpen en in de les op zoek naar bronnen. Deze lever je geprint in.
  
• Je vult een bouwplan in op papier en ook die lever je in.
  
• Het complete mapje krijg je op de toets terug.
  

• Voor de eindbeoordeling moet je dus het volgende inleveren:
  

1. Bouwplan
2. Bronnen
   
3. Uiteenzetting

Stel je voor...

Bij lichamelijke opvoeding heb je het gehad over doping bij sporters. Je vertelt dit aan je tante, die lesgeeft op een basisschool. Zij vraagt jou om een uiteenzetting

te schrijven over het gebruik van doping in de sport voor leerlingen van groep 8.

Hoe zou je een tekst als deze kunnen opbouwen?

Aspectenstructuur

probleem-oplossing

verklaringsstructuur

verleden/heden(/toekomst)structuur

vraag/antwoordstructuur

Let op als je kiest voor de conclusie

Kies je ervoor om een conclusie te trekken in het slot?

Let er dan op dat dit niet jouw mening is, maar een conclusie gebaseerd op feiten (gebleken uit onderzoeksresultaten). 

Je zou dit als volgt kunnen formuleren:

Dus uit onderzoek is gebleken dat er meer nadelen dan voordelen zijn bij het gebruik van doping in de sport. (www.dopinggebruik.nl)

Fase 1: oriënteren

Oriënteren – je bepaalt:

• Onderwerp
  
• Hoofdgedachte
  
• Tekstdoel
  
• Publiek (volgt op toets)
• Bronnen zoeken

Fase 2: voorbereiden

Bronnen zoeken

Bronnen zoeken: Tips

Documenten

Download de documenten en sla ze op in je mapje Nederlands.

• Opdracht gamegedrag onder jongeren
  
• Bouwplan leeg   

Aan de slag!

Lees de opdracht, bepaal de structuur en vul het bouwplan in.

Tip: werk samen met je buur!

Bouwplan invullen = bij niet af: huiswerk voor volgende les

Oefenen: Kies een onderwerp

Vat hier samen wat je de afgelopen lessen hebt gehoord over het schrijven van een uiteenzetting. Je mag het in mooie zinnen schrijven, maar steekwoorden zijn ook prima.

KLAAR?

Begin met het invullen van het bouwplan 

over jouw gekozen onderwerp (oefentekst).