Les 4.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Wat doen vandaag?

2e WO

Middeleeuwen

Romeinen

Ander onderwerp

Voordat we beginnen...

• Jassen uit (als je er een bij je hebt met dit weer)

• Boeken + schrift pakken, telefoon in je tas stoppen

• Tas van tafel

• Klaar gaan zitten voor het begin van de les

Leerdoelen 4.3 en 4.4

Leerdoelen 4.3:

1. Je leert waardoor de kerk veel macht had in de samenleving
2. Je leert hoe de middeleeuwse christenen optraden tegen mensen die zich niet gedroegen zoals de kerk dat wilde
3. Je leert hoe en waarom de kruistochten plaatsvonden

Leerdoelen 4.4:

1. Je leert hoe de Engelse, Franse en Bourgondische vorsten machtiger werden
2. Je leert hoe vorsten samenwerkten met de drie middeleeuwse standen
3. Je leert hoe de Duitse keizers minder machtig bleven

Sainte-Chapelle

Sainte-Chapelle (binnen)

Hoe betaalde de Franse koning zoiets duurs?

Europese koningen kregen veel geld door de verkoop van stadsrechten en het innen van belastingen door het land.

--->

Met dit geld huren ze mensen in die helpen met het bestuur, dat heten ambtenaren

--->

Ook konden ze nu hun eigen, permanente leger onderhouden

--->

Middeleeuwse koningen worden steeds rijker en machtiger door de opkomst van steden

Blauwe gebied is direct van de koning

Groene gebied wordt bestuurd door hertogen en graven NAMENS de koning

Frankrijk / Engeland tijdens de Honderdjarige oorlog

1337-1453 ( dus 116 jaar lang oorlog)

Blauw is van de koning

Dus door de groei van steden krijgt de koning meer land en dus meer macht

Staatsvorming en centralisatie

Koningen gingen hun gebieden steeds vaker als één staat besturen, dit betekende dat alle gebieden onder de koningen  bestuurd werden door mensen die voor HEM werkten en dezelfde wetten kregen.

Dit proces heet staatsvorming. (BELANGRIJK BEGRIP!!)

Betekenis:

Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd

Staatsvorming en centralisatie

Omdat er veel bestuurd moest worden, was het handiger voor koningen om dit vanaf één plek te doen, dit deden ze ook.

Het steeds meer besturen vanaf een plek heet centralisatie. (BELANGRIJK BEGRIP)

Deze plek werd de hoofdstad, hier stond een groot paleis met veel bedienden en ambtenaren vanuit het hele land.

Kortom

Door staatsvorming en centralisatie kregen vorsten (ander woord voor koningen) meer macht voor zichzelf, terwijl de adel in het land macht verloor.

Wat is staatsvorming?

Wat is centralisatie?

Gebieden van Bourgondië

De (belangrijkste) hertog van Bourgondië:

Filips de Goede

Hoe zat het met de Nederlanden?

Vanaf 1419 wordt de Hertog van Bourgondië de heer van veel Nederlandse gewesten. Deze hertog heet Filips de Goede

(Bourgondië is een gebied in Frankrijk)

Hij stelt voor alle Nederlandse gewesten onder hem één centrale rechtbank in. Ook moest er belasting betaald worden direct aan de Hertog en niet aan zijn onderdanen. Ook huurde hij ambtenaren in die voor hem bestuurden.

Is dit staatsvorming of centralisatie?

De middeleeuwse standen

De middeleeuwse burgers

Van de hoeveelheid mensen die leefden in de middeleeuwen, was ongeveer 95% boer of burger.

Ondanks dat het om zoveel mensen ging, hadden ze geen inspraak.

Zij mochten niet hun mening geven als de konings iets besloot: bijv. een wet.

De grote groep burgers noemen we de derde stand.

De 1e is de kerk, de 2e zijn de adel en de 3e zijn alle anderen (burgers en boeren)

De Staten-Generaal

Omdat de derde stand zoveel mensen bevatte en dus genegeerd werden, waren er soms hier en daar grote opstanden.

Om dit te voorkomen gaven sommige koningen de derde stand inspraak.

De Engelse koning besloot bijv. om bij besluiten een vergadering te houden waar de drie standen mee mochten beslissen.

Dit heet een parlement, in Nederland noemen we het de Staten-Generaal.

Parlement: 1. Vergadering van de drie standen. 2. Nu is het de volksvertegenwoordiging

Staten Generaal: Nederlandse en Franse versie van een parlement, zelfde beschrijving

Engels Parlement (binnen)

Bestaat sinds 1215

Engels Parlementsgebouw

Oorspronkelijk gebouwd in 1016

De Eerste Kamer der Staten-Generaal (pas vanaf 1848 huidige versie)

De Tweede kamer der Staten-Generaal

(pas vanaf 1848 huidige versie)

Duitse Rijk in de middeleeuwen

6 Duitse landen en 1 Tsjechisch land kozen de Duitse keizer.