Online module #NoFilter Denekamp 2023

• Studielessen
• Beroepsopleiding

Online module      

Online module

Welkom bij de online module van #NoFilter.

We wensen je veel plezier!

WELKOM!

Hoeveel % van de leerlingen tussen de 11 en 18 jaar
kampt met gedrags- of psychosociale problemen?
(Bron: Trimbos Instituut, 2016)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 35-40%
2. 10-15%
3. 20-25%
4. 5-10%

Educatief scholenproject voor jongeren over mentale  
uitdagingen.

De wereld staat in brand. Problemen aan de andere kant van 
de wereld zijn ook ineens die van ons geworden. We staan als 
mensen voor grote uitdagingen en de krantenkoppen en 
andere media zijn ermee gevuld.

Juist in deze belangrijke tijd lijken we soms te vergeten hoe 
het met ons gaat. En met name jongeren; onze toekomst,
worden soms vergeten.

Optimisme, geluk, vitaliteit, veerkracht, gevoel van betekenis hebben, eigenwaarde, ervaren van ondersteuning uit de omgeving en het goed weten om te gaan met de eigen emoties. Zo belangrijk, maar niet altijd vanzelfsprekend.

Zeker in deze tijden niet.

Veel jongeren kampen met negatieve gevoelens. Ze maken zich zorgen, kunnen niet aan de verwachtingen voldoen, zijn bang om buiten de groep te vallen of niet begrepen te worden. Soms in relatie tot eenzaamheid, middelengebruik,

(cyber)pesten of een bijzondere thuissituatie. Daar komt nog bij dat ze veel druk ervaren vanuit social media.

Lang niet altijd is dit te zien aan de jongere. En vaak blijven deze gevoelens onbesproken.

Met het scholenproject #NoFilter maken we* het bespreken van gevoelens of gedachtes makkelijker.

#NoFilter bestaat uit een theatervoorstelling (inmiddels zijn er twee ontwikkeld) met daaraan gekoppeld een projectdag op school. Deze zijn ontwikkeld vanuit de leefwereld van de jongere.

In samenwerking met - en vanuit de expertise van zorg- & welzijnsinstellingen, scholen en jongeren zelf, maken professionele theatermakers een theaterstuk gericht op mentale uitdagingen en hoe ermee om te gaan.

* #NoFilter is geïnitieerd door Twents Carmel College en Kunstenmakers en wordt ondersteund door de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal.

Ook binnen het voortgezet onderwijs merken wij in toenemende mate, dat leerlingen negatieve gevoelens hebben. Deze gevoelens nemen soms ernstige vormen aan en blijven vaak onbesproken.

Er heerst veel onwetendheid bij leerlingen over dit thema en ze voelen zich alleen. Wij willen deze onderwerpen op een relaxte manier in de openbaarheid krijgen.
Dit om openingen voor leerlingen te creëren, om de zaken waar zij tegenaan lopen bespreekbaar te maken, te ervaren dat ze hier niet alleen in zijn, te weten dat ze uit deze gevoelens kunnen komen en dat hier ook hulp voor is.

Tijdens het project maken de leerlingen op een laagdrempelige manier kennis met de vele facetten

van sociaal-emotioneel welbevinden.

We willen uitdragen dat het oké is om niet lekker in je vel te zitten, dat iedereen daar wel eens last van heeft, en hoe je iemand zou kunnen ondersteunen, die het even niet meer ziet zitten. Dat het oké is om het te bespreken/hulp te zoeken. En dat het oké is om je even niet oké te voelen.

Tevens heeft dit project een gidsfunctie; leerlingen, en de ondersteuningsteams, weten na het project (beter) waar ze bij een hulpvraag terecht kunnen. Met #NoFilter streven we samen naar het hogere doel: een gezonde school.

Ook interprofessioneel samenwerken is een onderdeel van #NoFilter. Hierover lees je meer op de volgende pagina.

De afbeelding hiernaast laat het eigenlijk al zien: interprofessioneel samenwerken gaat over proactief en preventief samenwerken, in verbinding, maar bovenal: in het belang van het kind of de jongere. Simpel gezegd gaat het over professionals die, ieder vanuit hun eigen vakgebied, samenwerken. Vanuit de basisgedachte dat er meerdere ogen nodig zijn om een kind of jongere optimaal te kunnen ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling.

Maar we hebben toch al multidisciplinair overleg?
Ja, bij complexe zaken rond kinderen en jongeren (en volwassenen) vindt regelmatig multidisciplinair overleg (MDO) plaats. In multidisciplinaire overleggen of teams is er meestal sprake van een parallelle samenwerking. Iedere professional werkt daarin vanuit zijn of haar eigen vakgebied, met eigen doelstellingen, vaardigheden, verantwoordelijkheden, belangen en inbreng.

Wat is dan het verschil tussen MDO’s en interprofessionele samenwerking?
Interprofessioneel samenwerken gaat verder dan multidisciplinair overleg. Bij interprofessioneel samenwerken wordt er door de verschillende disciplines samengewerkt vanuit gezamenlijk geformuleerde doelen, visie, taak en verantwoordelijkheid. Verder gaat het niet alleen over samenwerking bij complexe zaken, maar gaat het er juist ook om preventief en proactief samen te werken.

Wat is interprofessioneel samenwerken?

Bijvoorbeeld door een schoolscan te doen, zodat het duidelijk wordt welke klassen extra aandacht nodig hebben en welke professionals daar, naast de leerkracht, bij kunnen ondersteunen. Of met een initiatief als #NoFilter, waarbij vanuit input vanuit diverse professionals deskundigheidsbevordering, een theatervoorstelling en workshops zijn ontwikkeld, met als doel het stimuleren van positief sociaal en mentaal welbevinden van jongeren.

Waarom willen we interprofessioneel samenwerken?

Vanuit de jeugdwet en de wet op passend onderwijs hebben gemeenten en onderwijs de gezamenlijke opdracht kinderen en jongeren zo goed mogelijk te ondersteunen. In Twente hebben schoolbesturen en gemeenten met elkaar afgesproken dat het gezamenlijke doel is dat ieder kind zich kan ontwikkelen met perspectief op een goed leven. Daarbij hoort snelle, goede en passende ondersteuning.

Vanaf de eerste zorgen (rondom kind, klas en/of school) integraal kijken vanuit het perspectief van verschillende professionals helpt daarbij. Zo herkennen we (nog) sneller de ondersteunings-behoefte, kunnen we de basis(ondersteuning) versterken en kunnen we deze ondersteuning ook richten op de mensen de betrokken zijn de bij de kinderen of jongeren. Of dat nu ouders, leerkrachten/ docenten of mentoren of andere professionals zijn. En met gezamenlijke geformuleerde doelen, visie, taak en verantwoordelijkheid helpen we weer voorkomen dat school, thuis en hulpverlening verschillende werelden vormen voor het kind of de jongere.

Hoeveel jongeren in Twente
heeft een hoog risico op psychosociale problematiek?
(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Kies en klik op het antwoord. Het goede antwoord kleurt groen.

1. 1 op de 10
2. 1 op de 8
3. 1 op de 12
4. 1 op de 5

Gedachtes over zelfdoding.

De puberteit is een fase waarin er veel verandert voor jongeren. Ze zijn bezig met het uitzoeken wie ze zijn en waar zij staan. Het is een levensfase waarin veel jongeren te maken krijgen met onzekerheid, twijfel en angst. Gedachtes over zelfdoding komen dan ook best vaak voor bij jongeren. Het is goed jongeren mee te geven dat hij of zij niet de enige is die dergelijke gedachten kan hebben. Het is niet raar. Jongeren met deze gedachten stellen zich niet aan. Belangrijk is om deze gevoelens bespreekbaar te maken en te onderzoeken in hoeverre deze gedachten dan spelen en waarom deze gevoelens er zijn. Vaak blijkt dan dat een jongere niet daadwerkelijk dood wil, maar zich niet fijn voelt, en dat kan soms heel ernstig zijn. Het is belangrijk dat er over gesproken wordt.

In 2021 is voor het eerst aan jongeren in Twente gevraagd of ze in het afgelopen jaar wel eens serieus hebben gedacht om een einde aan hun leven te maken. Het blijkt dat bijna een op de vijf jongeren in Twente daar wel eens over nagedacht heeft. Dit is iets lager dan het Nederlands gemiddelde (21%). Het gaat om een enkele keer, af en toe, vaak of het heel vaak hebben van deze gedachten. Het nadenken over zelfdoding komt vaker voor bij meisjes, vmbo-leerlingen en jongeren uit klas 4.

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Uitgangspunten #NoFilter:

• Duurzame inbedding van aandacht voor positief mentaal   
   welbevinden binnen de school;
• Maatwerk ten aanzien van het bepalen van de meest
   voorkomende uitingsvormen van psychosociale
   problematiek binnen de desbetreffende school, zodat    
   deze  binnen de projectdagen specifiek aandacht krijgen;
• Co-creatie door het betrekken van het ondersteunings- 
  team bij het proces;
• Kunstzinnige werkvormen en creativiteit als middel om in
   gesprek te gaan met jongeren begeleid door professionele
   en ervaren workshopleiders;
• Laagdrempelig, uitdagend programma dat is toegespitst
  op de belevingswereld van jongeren;
• Een veilige en open sfeer welke uitnodigt om uit te wisselen.

Met #NoFilter willen we bereiken dat:

• Leerlingen ervaren dat er verschillende wijzen zijn van
   omgaan met stress, emoties en problemen;
• Leerlingen zich beter weten te uiten over hun eigen
  mentaal welbevinden;
• Leerlingen voeding hebben gekregen om hun 
   identiteitsontwikkeling en positief zelfbeeld verder vorm te
   geven;
• Leerlingen meer respectvol met elkaar om gaan;
• Leerlingen zich meer verbonden voelen met de school en
   met de klas/groep;
• Docenten zorgwekkende signalen bij leerlingen beter 

   kunnen herkennen;

• Docenten ondersteund worden in hoe je hierover in
  gesprek gaat met de leerling.

• Leerlingen en docenten weten bij wie ze terecht kunnen
  met zorgvragen (intern/extern).

Welke emotionele problemen ervaren jongeren?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

-  Stress
-  Zenuwachtigheid
-  Snel angstig
-  Depressieve gevoelens
-  Driftbuien
-  Ernstig opstandig gedrag als gevolg van emotionele 
   problemen.

Wanneer we vragen wat jongeren gelukkig maakt, dan gaat het vaak over de mensen om hun heen zoals vrienden, familie en het gezin. Het missen van mensen om je heen kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.

Wat maakt jongeren gelukkig?

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Begin 2022 is #NoFilter gestart met het inventariseren van de thema's die op de verschillende locaties spelen. Daarnaast zijn er werksessies geweest met leerlingen en interne- /externe professionals. Er zijn verhalen opgehaald die dienen ter inspiratie van de theatervoorstelling 'DRUK!'. Ook zijn er scriptlezingen geweest waarbij feedback over de voorstelling werd opgehaald.

De voorstelling is inmiddels klaar, gaandeweg het project

kan deze nog worden bijgeschaafd.
Ook is er vanaf schooljaar 2023-2024 een voorstelling bij gekomen. Deze voorstelling heet 'Sorry, ik besta!' en is geschreven en wordt gespeeld door Thijs Kemperink.

Op de projectdag van 14 november speelt Thijs op jullie locatie de voorstelling 'Sorry ik besta!'.

Hoe dan?

Het project bestaat uit 3 fases gedurende 3 jaar:

Ontwikkeling in de 1e fase, verbetering in de 2e fase en implementatie in fase 3.

Voor de leerlingen:

- Projectdag op school waarbij een van de voorstellingen   

  van #NoFilter gespeeld wordt.

- Aansluitend aan de voorstelling volgen leerlingen een
  kunstzinnige, theater of muzikale workshop.

- Nazorg na afloop van de projectdag.

Voor iedereen die met leerlingen werkzaam is op de locaties:

Voorafgaand aan de projectdagen zal een online module aangeboden worden. Daarnaast organiseren we een middag waarop ingegaan kan worden op onderwerpen die op de locatie spelen.

Meet-up

Na de 2e en 3e fase zal er een Meet-up georganiseerd worden.

De eerste Meet-up zal vooral ingaan op het interprofessioneel samenwerken.

Wat gaan we doen?

De leerlingen zien een van de theatervoorstellingen die voor #NoFilter ontwikkeld zijn.

Daarna volgen ze een workshop op school.

Deze workshops beginnen met een kort nagesprek over de voorstelling en sluiten aan op de thematiek van #NoFilter.

Na de workshops sluiten de leerlingen met hun mentor de dag af in de klas.

Er worden diverse soorten workshops aangeboden waar de mentoren/coaches zich op in kunnen schrijven.
De mentorklas blijft bij elkaar en volgt samen de workshop.

Docenten, mentoren/coaches en het ondersteuningsteam zullen tijdens de projectdag in de school zichtbaar zijn. 
Vooraf zal per locatie worden afgestemd wat ieders rol zal zijn.

De projectdag voor de leerlingen

De theatervoorstelling en het nagesprek

Thijs Kemperink heeft de voorstelling 'Sorry, ik besta!' geschreven voor #Nofilter. 

Omdat deze voorstelling nieuw is, is er nog geen filmregistratie hierover beschikbaar. 

Thijs geeft je in het filmpje een korte introductie.

Als de leerlingen na de voorstelling in de klas terugkomen, blik je met ze terug op de voorstelling.

De workshopdocent zal hier ook bij aanwezig zijn. 

Stem met hem/haar af hoe jij dit nagesprek graag zou willen voeren.

Op de volgende slide geeft Nadieh Tigchelaar (docerend theatermaker) tips over hoe je zo'n nagesprek kunt voeren.

De voorstelling

Nadieh Tigchelaar-Graumans, docerend theatermaker, geeft in deze online module een aantal tips & tricks.

Nadieh: "Hoe laat je het publiek een open en veilig gesprek voeren over de persoonlijke ervaring van een voorstelling? Zeker wanneer een voorstelling gaat over persoonlijke onderwerpen of taboes is het belangrijk dat de gespreksleider ruimte geeft voor het uiten van gevoelens, gedachten en ervaringen. De gesprekstool ‘Theater nabespreken met kinderen’ geeft hier handige ondersteuning bij."

Hoe doe je dat nou, zo'n nagesprek?

Nadieh Tigchelaar-Graumans

Tijdens een voorstelling voelen, zien en denken toeschouwers heel erg veel, maar vaak is het in een nagesprek best moeilijk om te benoemen wat er allemaal gebeurde tijdens zo’n overweldigende theaterervaring.

Door concrete vragen te stellen over de kenmerken die een esthetische ervaring vormen kunnen we het publiek op een open manier laten praten over hun ervaringen.

Hierbij is het niet belangrijk of de toeschouwers de boodschap van de maker begrepen hebben, maar of wij als gespreksleider open staan voor de persoonlijke ervaringen van het publiek.

 

Wat is een 'esthetische ervaring' ?

‘Een ervaring waarbij de toeschouwer door het bekijken van een kunstwerk (in dit geval podiumkunst) emotioneel wordt geraakt. De toeschouwer gebruikt zijn verbeeldingskracht, identificeert zichzelf met de personages en wordt meegenomen in het voorgestelde. Daarbij geeft de toeschouwer zelf betekenis aan datgene wat wordt voorgesteld. Wanneer de esthetische ervaring intens genoeg is, zal de toeschouwer zich zodanig met het voorgestelde identificeren dat zijn persoonlijke wereldbeeld hierdoor verandert.’ (Graumans-Tigchelaar, 2017)

Verdiepende informatie

In het onderzoek ‘Er liepen mieren in mijn buik’ (Graumans-Tigchelaar, 2020) ontwierp Nadieh een gesprekstool die docenten op laagdrempelige manier uitdaagt om een open gesprek te voeren over de ervaring die leerlingen hebben bij een theatervoorstelling.

 
Het belangrijkste hierbij is dat de leerlingen antwoorden vanuit hun eigen persoonlijk ervaring, er geldt geen goed of fout. Leerlingen en docent zijn in het gesprek gelijk, de docent is gespreksleider, vraagt door en oordeelt niet. Er zijn vijf korte vragen ontwikkeld die alle kenmerken van de esthetische ervaring bespreken en leerlingen de mogelijkheid geven om zelf na te denken, zelf te voelen en zelf betekenis te geven aan de voorstelling die zij gezien hebben.

-  Wat zag je?

-  Wat dacht je?

-  Wat voelde je?

-  Op wie of wat uit de voorstelling lijk jij?

-  Wat betekent de voorstelling voor jou?

(vraagstelling uit ‘Er liepen mieren in mijn buik’, Nadieh Graumans-Tigchelaar, 2020)

Meer weten?

Download de publicatie

Download de korte gesprekstool

Beluister de podcast

Gesprekstool
‘Theater nabespreken met leerlingen’.

De vijf vragen

Jullie hebben nu online kennisgemaakt met het project #NoFilter, en de methode 'Theater nabespreken met leerlingen'  door Nadieh Tigchelaar-Graumans.

Voor de mentoren is er ook een Lesson-Up ontwikkeld
'voor in de klas'.

Het is raadzaam om de 'Lesson-Up voor in de klas' voorafgaand aan de projectdag in een mentorles door te nemen met de leerlingen.

Hierin krijgen ze uitleg over de dag, de voorstelling en de workshops.

Tot ziens op jullie locatie!

Team #NoFilter

Tot zover!