Online module #Kunstenmakers #NoFilter 'Sorry ik besta'

• Studielessen
• Beroepsopleiding

Online module      

Online module

Hoeveel jongeren in Twente
heeft een hoog risico op psychosociale problematiek?
(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Kies en klik op jouw antwoord, het goede antwoord kleurt groen.

1. 1 op de 10
2. 1 op de 8
3. 1 op de 12
4. 1 op de 5

Educatief scholenproject voor jongeren over mentale uitdagingen.

Hieronder lees je meer over de opzet van het project.

De wereld staat in brand. Problemen aan de andere kant van de wereld zijn ook ineens die van ons geworden. We staan als mensen voor grote uitdagingen en de krantenkoppen en andere media zijn ermee gevuld.

Juist in deze belangrijke tijd lijken we soms te vergeten hoe het met ons gaat. En met name jongeren; onze toekomst, worden soms vergeten.

Optimisme, geluk, vitaliteit, veerkracht, gevoel van betekenis hebben, eigenwaarde, ervaren van ondersteuning uit de omgeving en het goed weten om te gaan met de eigen emoties. Zo belangrijk, maar niet altijd vanzelfsprekend.

Zeker in deze tijden niet.

Veel jongeren kampen met negatieve gevoelens. Ze maken zich zorgen, kunnen niet aan de verwachtingen voldoen, zijn bang om buiten de groep te vallen of niet begrepen te worden. Soms in relatie tot eenzaamheid, middelengebruik,

(cyber)pesten of een bijzondere thuissituatie. Daar komt nog bij dat ze veel druk ervaren vanuit social media.

Lang niet altijd is dit te zien aan de jongere. En vaak blijven deze gevoelens onbesproken.

Met het scholenproject #NoFilter maken we* het bespreken van gevoelens of gedachtes makkelijker.

#NoFilter bestaat uit een interactieve theatervoorstelling met daaraan gekoppeld een projectdag op school. Deze wordt ontwikkeld vanuit de leefwereld van de jongere.

In samenwerking met - en vanuit de expertise van zorg- & welzijnsinstellingen, scholen en jongeren zelf, maken professionele theatermakers een theaterstuk gericht op mentale uitdagingen en hoe ermee om te gaan.

Een ander onderdeel van #NoFilter is deskundigheids- bevordering voor alle professionals rondom de leerlingen die op de deelnemende scholen werkzaam zijn.

* #NoFilter is geïnitieerd door Twents Carmel College en Kunstenmakers en wordt mede ontwikkeld door Evi Zaalberg en ondersteund door de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal.

Hoeveel % van de leerlingen tussen de 11 en 18 jaar
kampt met gedrags- of psychosociale problemen?

(Trimbos Instituut, 2016)

Kies en klik op jouw antwoord, het goede antwoord kleurt groen.

1. 35-40%
2. 10-15%
3. 20-25%
4. 5-10%

Ook binnen het voortgezet onderwijs merken wij in toenemende mate, dat leerlingen negatieve gevoelens hebben. Deze gevoelens nemen soms ernstige vormen aan en blijven vaak onbesproken.

Er heerst veel onwetendheid bij leerlingen over dit thema en ze voelen zich alleen. Wij willen deze onderwerpen op een relaxte manier in de openbaarheid krijgen.
Dit om openingen voor leerlingen te creëren, om de zaken waar zij tegenaan lopen bespreekbaar te maken, te ervaren dat ze hier niet alleen in zijn, te weten dat ze uit deze gevoelens kunnen komen en dat hier ook hulp voor is.

Tijdens het project maken de leerlingen op een laagdrempelige manier kennis met de vele facetten

van sociaal-emotioneel welbevinden.

We willen uitdragen dat het oké is om niet lekker in je vel te zitten, dat iedereen daar wel eens last van heeft, en hoe je iemand zou kunnen ondersteunen die het even niet meer ziet zitten. Het is oké om even niet oké te zijn!

Tevens heeft dit project een gidsfunctie; leerlingen, en de ondersteuningsteams, weten na het project (beter) waar ze bij een hulpvraag terecht kunnen. Met #NoFilter streven we samen naar het hogere doel: een gezonde school.

Uit de Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021 van de GGD komt naar voren dat jongeren vaak onderstaande gevoelens ervaren:

-  Stress
-  Zenuwachtigheid
-  Snel angstig
-  Depressieve gevoelens
-  Driftbuien
-  Ernstig opstandig gedrag

Wat maakt jongeren gelukkig?

Wanneer we vragen wat jongeren gelukkig maakt, dan gaat het vaak over de mensen om hen heen zoals vrienden, familie en het gezin. Het missen van mensen om je heen kan tot gevoelens van eenzaamheid leiden.

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

Uitgangspunten #NoFilter:

• Duurzame inbedding van aandacht voor positief mentaal   
   welbevinden binnen de school;
• Maatwerk ten aanzien van het bepalen van de meest
   voorkomende uitingsvormen van psychosociale
   problematiek binnen de desbetreffende school, zodat deze 
   binnen de projectdagen specifiek aandacht krijgen;
• Co creatie door het betrekken van het ondersteuningsteam
   bij het proces;
• Kunstzinnige werkvormen en creativiteit als middel om in
   gesprek te gaan met jongeren begeleid door professionele
   en ervaren workshopleiders;
• Laagdrempelig, uitdagend programma dat is toegespitst op
   de belevingswereld van jongeren;
• Een veilige en open sfeer welke uitnodigt om uit te wisselen.

Met #NoFilter willen we bereiken dat:

• Leerlingen ervaren dat er verschillende wijzen zijn van
   omgaan met stress, emoties en problemen;
• Leerlingen zich beter weten te uiten over hun eigen mentaal
   welbevinden;
• Leerlingen voeding hebben gekregen om hun 
   identiteitsontwikkeling en positief zelfbeeld verder vorm te
   geven;
• Leerlingen meer respectvol met elkaar om gaan;
• Leerlingen zich meer verbonden voelen met de school en
   met de klas/groep;
• Docenten zorgwekkende signalen bij leerlingen beter 
   kunnen herkennen;
• Leerlingen en docenten weten bij wie ze terecht kunnen met
   zorgvragen (intern/extern).

Het project bestaat uit 3 fases (duur 3 jaar):

Ontwikkeling in de 1e fase, verbetering in de 2e fase en implementatie in fase 3.

Voor de leerlingen

- Projectdag op school waarbij een van de   
  theatervoorstellingen  van #NoFilter gespeeld wordt.

- Aansluitend aan de voorstelling volgen leerlingen een
  kunstzinnige, theater of muzikale workshop.

- Nazorg na afloop van de projectdag.

Wat gaan we doen?

Begin 2022 is #NoFilter gestart met het inventariseren van de thema's die op de verschillende locaties spelen.
Daarnaast zijn er werksessies geweest met leerlingen en interne- /externe professionals.
Er zijn verhalen opgehaald die dienen ter inspiratie van de theatervoorstelling. Ook is er een start gemaakt met de deskundigheidsbevordering voor alle professionals rondom de leerlingen.
Inmiddels is #NoFilter op de meeste locaties één keer geweest.

Hoe dan?

Gedachtes over zelfdoding.

De puberteit is een fase waarin er veel veranderd voor jongeren. Ze zijn bezig met het uitzoeken wie ze zijn en waar zij staan. Het is een levensfase waarin veel jongeren te maken krijgen met onzekerheid, twijfel en angst. Gedachtes over zelfdoding komen dan ook best vaak voor bij jongeren. Het is goed jongeren mee te geven dat zij niet de enigen zijn die dergelijke gedachten kan hebben. Het is niet raar. Jongeren met deze gedachten stellen zich niet aan. Belangrijk is om deze gevoelens bespreekbaar te maken en te onderzoeken in hoeverre deze gedachten dan spelen en waarom deze gevoelens er zijn. Vaak blijkt dan dat een jongere niet daadwerkelijk dood wil, maar zich niet fijn voelt, en dat kan soms heel ernstig zijn. Het is belangrijk dat er over gesproken wordt.

In 2021 is voor het eerst aan jongeren in Twente gevraagd of ze in het afgelopen jaar wel eens serieus hebben gedacht om een einde aan hun leven te maken. Het blijkt dat bijna een op de vijf jongeren in Twente daar wel eens over nagedacht heeft. Dit is iets lager dan het Nederlands gemiddelde (21%). Het gaat om een enkele keer, af en toe, vaak of het heel vaak hebben van deze gedachten. Het nadenken over zelfdoding komt vaker voor bij meisjes, vmbo-leerlingen en jongeren uit klas 4.

(Bron: Kindermonitor en Corona GM Jeugd 2021, GGD Twente)

Wist je dat..

De theatervoorstelling en het nagesprek

De leerlingen komen na de voorstelling bij jouw workshop.
We  vragen iedere workshopleider om, samen met de mentor,  een kort nagesprek te houden over de voorstelling. 

Hoe je dat gaat doen mag iedereen zelf bepalen. 

Dit gesprek is het bruggetje van de voorstelling naar jouw workshop. Leg hierbij ook uit wat jouw workshop nou te maken heeft met de voorstelling die ze gezien hebben. Leerlingen geven aan hier behoefte aan te hebben.

Nadieh Tigchelaar, docerend theatermaker, geeft in deze online module een aantal tips & tricks voor het houden van een nagesprek over theater.

Nadieh: "Hoe laat je het publiek een open en veilig gesprek voeren over de persoonlijke ervaring van een voorstelling? Zeker wanneer een voorstelling gaat over persoonlijke onderwerpen of taboes is het belangrijk dat de gespreksleider ruimte geeft voor het uiten van gevoelens, gedachten en ervaringen. De gesprekstool ‘Theater nabespreken met kinderen’ geeft hier handige ondersteuning bij."

Hoe doe je dat nou?

Nadieh Tigchelaar

Tijdens een voorstelling voelen, zien en denken toeschouwers heel erg veel, maar vaak is het in een nagesprek best moeilijk om te benoemen wat er allemaal gebeurde tijdens zo’n overweldigende theaterervaring.

Door concrete vragen te stellen over de kenmerken die een esthetische ervaring vormen kunnen we het publiek op een open manier laten praten over hun ervaringen.

Hierbij is het niet belangrijk of de toeschouwers de boodschap van de maker begrepen hebben, maar of wij als gespreksleider open staan voor de persoonlijke ervaringen van het publiek.

 

Wat is een esthetische ervaring?

‘Een ervaring waarbij de toeschouwer door het bekijken van een kunstwerk (in dit geval podiumkunst) emotioneel wordt geraakt. De toeschouwer gebruikt zijn verbeeldingskracht, identificeert zichzelf met de personages en wordt meegenomen in het voorgestelde. Daarbij geeft de toeschouwer zelf betekenis aan datgene wat wordt voorgesteld. Wanneer de esthetische ervaring intens genoeg is, zal de toeschouwer zich zodanig met het voorgestelde identificeren dat zijn persoonlijke wereldbeeld hierdoor verandert.’ (Graumans-Tigchelaar, 2017)

Verdiepende informatie

In het onderzoek ‘Er liepen mieren in mijn buik’ (Graumans-Tigchelaar, 2020) ontwierp Nadieh een gesprekstool die leerkrachten en vakdocenten op laagdrempelige manier uitdaagt om een open gesprek te voeren over de ervaring die leerlingen hebben bij een theatervoorstelling.

 

Het belangrijkste hierbij is dat de leerlingen antwoorden vanuit hun eigen persoonlijk ervaring, er geldt geen goed of fout. Leerlingen en docent zijn in het gesprek gelijk, de docent is gespreksleider, vraagt door en oordeelt niet. Er zijn vijf korte vragen ontwikkeld die alle kenmerken van de esthetische ervaring bespreken en leerlingen de mogelijkheid geven om zelf na te denken, zelf te voelen en zelf betekenis te geven aan de voorstelling die zij gezien hebben.

De vragen:

-  Wat zag je?

-  Wat dacht je?

-  Wat voelde je?

-  Op wie of wat uit de voorstelling lijk jij?

-  Wat betekent de voorstelling voor jou?

(vraagstelling uit ‘Er liepen mieren in mijn buik’, Nadieh Graumans-Tigchelaar, 2020)

Meer weten?

Download de publicatie

Download de korte gesprekstool

Beluister de podcast

Gesprekstool ‘Theater nabespreken met kinderen’.

Introductie door Thijs over 'Sorry ik besta!'

Thijs Kemperink heeft de voorstelling 'Sorry, ik besta!' geschreven voor #Nofilter. 

Omdat deze voorstelling nieuw is, is er nog geen filmregistratie hierover beschikbaar. 

Thijs geeft je in het filmpje een korte introductie.

De voorstelling

Filmpje van Thijs 

t.b.v. de leerlingen:

Thijs!

Jouw workshop

De workshop die jij voor #NoFilter gaat ontwikkelen zal aan gaan sluiten op de voorstelling/de thematiek van de projectdag. Uiteraard bepaal jij zelf hoe jouw workshop eruit zal komen te zien.

We willen je vragen om hiervoor een opzet te maken. En deze, samen met de benodigde materialen per leerling aan ons door te geven. (Graag zo specifiek mogelijk: dus niet "verf" maar graag: 1 pot rode verf.)

Graag ruim voor een projectdag doorgeven aan: [e-mail]

- Titel workshop.

- Hoe ga jij aansluiten op #NoFilter tijdens de workshop?

- Korte omschrijving van de workshop: wat ga je doen? 
  Geschreven als teaser voor de leerlingen: wat kunnen ze van  
  jouw workshop verwachten?

- Benodigde materialen, per leerling.

De workshop

Format workshop #NoFilter

Dit was het voor nu.

Team