2de wereldoorlog

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

4.1. 1 Oorlog in Europa

1939-1945 

M&M periode 

"De wereld in brand"  2de Wereldoorlog 

07

R Pekkeriet 

Welkom allemaal! 

Hoe heet het verdrag waarmee de WO I aan zijn einde kwam?

1. Vrede van Munster
2. Vrede van Versailles
3. Vrede van Berlijn
4. Vrede van Londen

Pak jouw werkblad erbij. Maak de eerste 2 vragen bij opdr. 1
Wat wil de maker van deze cartoon laten zien?

Van oorlog naar oorlog?

Een nieuw hoofdstuk. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog. 

Opkomst van Hitler (1/3)

• Adolf Hitler (20 april 1889) geboren in Braunau am Inn (Oostenrijk-Hongarije)

• Op 17-jarige leeftijd naar Wenen, om daar een 'beroemde kunstenaar' te worden. Dit mislukt, hoewel hij zeker tekentalent had.
• Vertrekt in 1913 naar Munchen. Erg teleurgesteld in Oostenrijk-Hongarije  
• Vecht mee aan Duitse zijde in WO I 

Opkomst van Hitler (2/3) 

• Na WO I. Teleurgesteld in nederlaag Duitsland. Geeft schuld aan communisten en joden. 
• Hitler gaat de politiek in. Sluit zich aan bij DAP. Heeft talent voor toespraken. Veelal gehouden in bierkellers (bierkelders) 
• Werd in 1921 leider van NSDAP. 
• Zijn boodschap: "lebensraum". 

Opkomst van Hitler (3/3)

• 1923 Hitler pleegt 'putsch' in Munchen.  
• Mislukt. Hitler wordt opgepakt. 5 jaar gevangenisstraf. 
• Schrijft boek mein kampf in de cel. 
• Komt na 9 maanden al vrij. 
• Na zijn straf, Hitler wil enkel nog op een legale manier aan de macht komen. 
• En mensen stemmen steeds massaler op hem! 

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, waarbij de NSDAP de grootste werd, wordt het land vrijwel onbestuurbaar
• Andere partijen (en de president) kunnen niet meer om Hitler heen: 
• hij wordt kanselier (minister-president). 

Opdracht: 

Maak een tijdlijn van de aanloop naar, en de WO II. Vandaag start je met de tijd vanaf 1914 tot 1933. Vul je tijdlijn de komende week telkens aan tijdens de uitleg!!! 

4.1. 1 Oorlog in Europa

1939-1945 

M&M periode 

"De wereld in brand"  2de Wereldoorlog 

08

R Pekkeriet 

Welkom allemaal! 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

Duitsland op weg naar oorlog! 

• Tussen 1933 en 1938. Uitbereiding leger. 
• Maart 1938. Oostenrijk wordt ingelijfd bij Duitsland. 
• Mei 1938. Sudetenland (deel Tsjecho-Slowakije) wordt ingelijfd 
• Vergroten grondgebied tegen regels verdrag van Versailles. Fr. & Eng. deden echter niks. Ze waren niet klaar voor een oorlog tegen Duitsland. 
• Hitler heeft wens tot uitbereiding Oost-Europa. Echter geen tweefrontenoorlog. Duitsland zoekt contact met Sovjet Uni. 
• 1939. Molotov-Ribbentroppact. Verdeling Oost Europa. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• 1 September 1939. Hitler valt Polen binnen 
• 3 September 1939. FR en ENG verklaren de oorlog aan Duitsland 
• De WO II is begonnen. 
• Werk je tijdlijn bij en maak opdracht 2. 

Koppel de beschrijving aan het juiste begrip. Schrijf de begrippen bij opdracht 2 van je werkblad. 

Blitzkrieg

Nationaal-socialisme

Vrede van Versailles

Totale oorlog

Niet-aanvalsverdrag

Een verdrag waarmee de Eerste Wereldoorlog formeel werd beëindigd. Dit was een verdrag tussen Duitsland en de geallieerden. Het vond plaats op 18 januari 1919.

Snelle verrassingsaanval met een sterk leger, zodat de vijand snel verslagen kan worden.

Het gedachtegoed van Hitler en de nazi’s. Zij waren tegen een staat met verkiezingen en tegen joden. Zij wilden meer levensruimte voor de Duitsers.

Verdrag tussen Rusland en Duitsland om elkaar niet aan te vallen in Polen.

Ook de burgers die niet in de oorlog vochten of in oorlogsgebied woonden waren betrokken bij de oorlog.

Wat was het geheime wapen van Nederland tegen een vijand?

1. Tanks
2. Water
3. Vliegtuigen
4. Beesten

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• 10 mei 1940. Hitler valt NL, België. Luxemburg en Frankrijk binnen.
• Legers hebben weinig kans. Weinig moderne wapens. 
• 14 mei. Inval gaat volgens Hitler te traag. Tegenstand is hevig. 
• Hitler wil Nederland dwingen te capituleren. Dreigt met bombardementen. Nederland wil capituleren, maar....  

• België & Frankrijk vechten door. Met hulp van G-B. Tevergeefs.
• 28 mei. België capituleert. 22 juni. Frankijk capituleert. 
• Maak opdracht 3 op het werkblad. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• Duinkerken. Duitsers omsingelden                                                           Franse en Engelse legergroepen. 
• Ruim 300.000 soldaten werden door                                                          schepen het kanaal overgezet. 
• Vele burgers hielpen mee! 

4.1. 1 Oorlog in Europa

1939-1945 

M&M periode 

"De wereld in brand"  2de Wereldoorlog 

09

R Pekkeriet 

Welkom allemaal! 

Wat maakt de Sovjet-Unie tot een bondgenoot in de Tweede Wereldoorlog?

1. Operatie Barbarossa (Duitse inval in Rusland 1941)
2. De Russische Revolutie
3. De aanval op Pearl Harbor
4. Het niet-aanvalsverdrag van 1939

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• 22 juni 1941. Hitler valt Sovjet Unie aan. Schending verdrag 1939. 
• S-U totaal verrast. Niet goed voorbereid op oorlog. 
• Doel van Duitsland: graan en olievelden. "lebensraum"
• Duitsers dringen diep in de S-U door. 
• Raspoetitsa "Russische modder" 
• Dan de Siberische winter. 

Verenigde Staten in oorlog

8 december 1941

Eén dag na de aanval verklaren de Verenigde Staten de oorlog aan Japan.

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

Opdracht: 

Krantenartikel Pearl Harbor. 

Je maakt een voorpagina van een krant (1A4)  over Pearl Harbor. Daarnaast vul je aan met de volgende gegevens: 

1. Dag, tijdstip, kaartje van waar Pearl Harbor ligt op de wereld. 
2. Reden, waarom viel Japan de VS aan, waarom wil Japan de macht in Azië? 
3. Wie is op dat moment er aan de macht in Japan. 
4. Aantal slachtoffers van Pearl Harbor, welke soorten en hoeveel slagschepen verloor de VS, Hoeveel vliegtuigen etc. 
5. Minimaal 3 foto's en een kleine tekening. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

Keerpunten in de oorlog! 

• 2 Grote keerpunten in de oorlog 

1. Oostfront: Slag om Stalingrad 
2. Westfront: Operation Overlord 

• Winter 1942/1943. Slag om Stalingrad. 
• Duitsers waren diep in Rusland                                                          doorgedrongen. 
• Voor de Russen, alles of niks. Verloren                                                      ze Stalingrad, verloren ze de oorlog. 
• No stap backwards! 
• Duitsland verloor de slag. Duizenden doden en 200.000 krijgsgevangenen. 

4.1. 1 Oorlog in Europa

1939-1945 

M&M periode 

"De wereld in brand"  2de Wereldoorlog 

10

R Pekkeriet 

Welkom allemaal! 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

Keerpunten in de oorlog! 

• 6 Juni 1944. Operation Overlord. Invasie van Normandië 
• Luchtlandingen parachutisten, gevolgd door invasie op 5 stranden. 
• D-Day: Decision day 
• 7000 schepen. 156.000 soldaten 
• Opdracht: Zoek een goede kaart en minimaal                                        3 verschillende foto's die operation Overlord                                             goed laten zien. Plak deze in je periodeschrift. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• Na operatie Overlord (D-Day) snelle opmars in Europa. 
• Augustus. Parijs wordt bevrijdt. 
• 5 september. Dolle dinsdag. Duitsers, NSB'ers in Nederland slaan op de vlucht door berichten snelle bevrijding. 
• 17 tot 26 september. Operation Market Garden. Doel: de bruggen over de grote rivieren met als doel een snelle opmars naar Duitsland. 
• 3 airborne divisies landen bij essensiële plekken.
• 48 uur wordt 9 dagen.... 
• A bridge too far. Operatie mislukt. 
• Midden en Noord-Nederland blijft bezet. 
• Werk je tijdlijn bij tot het huidige tijdstip. 

Hoofdstuk 4. De tweede wereldoorlog 

• Winter '44/45 Hongerwinter in Nederland. 
• Maart 1945. Opmars om bevrijding Nederland en bezetting Duitsland begint. 
• Bevrijding Nederland door Canadezen en Engelsen. Engelsen en Amerikanen richting Duitsland. 
• Slag om de Schelde (Zeeland)
• Bittere gevechten maar steeds meer van Nederland wordt bevrijdt 
• 30 april 1944. Hitler pleegt zelfmoord. 
• 5 mei 1945. Duitsers in Nederland capituleren. 
• 8 mei 1945. Duitsland geeft zich over! De oorlog in Europa                   is voorbij. De WO II echter nog niet. 

4.1. 1 Oorlog in Europa

1939-1945 

M&M periode 

"De wereld in brandt"  2de Wereldoorlog 

12

R Pekkeriet 

Welkom allemaal! 

Uitleg 1/2 

• Jodenvervolging (antisemitisme). Gebeurde al ruim voor de WO II 
• Hitler was tegen joden, zigeuners en alle zwakkeren. "Untermenschen" noemde hij ze.  
• Jodenvervolging in WO II ging in 4 fasen. 

1. Discriminatie en vernedering: Spullen kapot maken, via media belachelijk maken 
2. Uitsluiten: jodenster, faciliteiten verboden maken voor joden zoals geen onderwijs 
3. Concentreren: Eerst, verhuizen naar bepaalde wijken van de stad (Ghetto) Makkelijk te controleren 
4. Vernietiging: vervoeren naar werkkampen, doorvoerkampen of vernietigingskampen. 

Zyklon B

Korrels die verdampen (blauwzuur) 

als ze in contact komen met lucht.

Hoe kon dit allemaal gebeuren? Ga op de klikplaat bij Routes naar Jodenvervolging. Doorloop de route. Schrijf de verschillende stappen over de holocaust in de goede volgorde in je schrift. Maak er een poster op A4 formaat van.