4.1 - Van eicel tot baby 4H

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4: Voortplanting en seksualiteit

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

4.1 - Van eicel tot baby (*)

4.2 - Vorming geslachtscellen (***)

4.3 - Hormonen regelen de start van de puberteit (****)

4.4 - Hulp bij voortplanting (*)

4.5 - Voorkomen van SOA's (**)

Voorkennis klas 3

Vragen

Secundaire geslachtskenmerken zijn:

1. Kenmerken die vanaf de geboorte zichtbaar zijn
2. Kenmerken die vanaf de puberteit zichtbaar zijn

Een heteroseksueel voelt zich seksueel aangetrokken tot personen van het andere geslacht.

1. Juist
2. Onjuist

Hoeveel navelstrengslagaders en navelstrengaders zitten er in de navelstreng?

1. 1 slagader en 1 ader
2. 1 slagader en 2 aders
3. 2 slagaders en 1 ader
4. 2 slagaders en 2 aders

Welke letter is
De Baarmoeder?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Een eicel is .....

1. kleiner dan de zaadcel
2. even groot als een zaadcel
3. groter dan een eicel

Als een eicel bevrucht wordt, waar is de eicel dan?

1. eierstokken
2. eileider
3. baarmoeder
4. vagina

4.1 - Van eicel tot baby

bladzijde 123 - 127

BiNaS 86B+E 

Doelen van deze les

• Je kan uitleggen hoe en wanneer de bevruchting plaatsvindt
• Je weet hoe een bevruchtte eicel zich verder ontwikkelt
• Je kent de stadia van een zwangerschap
• Je weet wat geslachtscellen zijn en hoe ze zich ontwikkelen
• Je weet wat de lichamelijke ontwikkelingen tijdens de puberteit zijn
• Je kan uitleggen wordt bedoeld met ongewenste intimiteit

Bevruchting

- Eicel (0,2mm) tijdens ovulatie (eisprong) in eileider vanuit één van de eierstokken

- Zaadcellen zwemmen na zaadlozing tijdens geslachtsgemeenschap richting eicel

- Als de kern van de zaadcel bij de eicel binnendringt, vindt bevruchting plaats

Bevruchting

Na versmelting zaadcel en eicel ontstaat de zygote. Deze heeft een extra sterk bevruchtingsmembraan

Na 30 uur: deling zygote, hierdoor ontstaat een embryo

Beide cellen delen (mitose) en de dochtercellen ook, enz.

Verschil: geen extra cytoplasma gemaakt, cellen worden dus steeds kleiner -> klievingsdelingen (bron2)

Embryonale ontwikkeling

Embryo richting baarmoeder 'geduwt' door trilharen (~5 dagen)

Tegen die tijd 160 cellen; allemaal richting de buitenkant

Hierdoor ontstaat holte in het midden

Stadium: blastula

Buitenste cellaag vormt vlokken -> uitstulpingen die het baarmoederslijmvlies ingroeien

Innesteling

Embryonale ontwikkeling

Rond vlokken: bloedholten

Samen wordt dit het placenta

Hier vindt uitwisseling van stoffen tussen moeder en kind plaats

Embryo en placenta verbonden via navelstreng

Drie bloedvaten (2 aders, 1 slagader)

Embryonale ontwikkeling

Tijdens ontwikkeling vindt specialisatie plaats

Cellen ontwikkelen zich tot cellen met eigen bouw en functie

Delingen zorgen voor bouw eerste organen

Eerst hart en bloedvaten, daarna zenuwstelsel

Na 2 maanden: alle organen aangelegd (foetus)

Omringd door vruchtwater (bescherming)

Leefstijl bij zwangerschap

Leefstijl belangrijk voor ontwikkeling kind

Roken, stress, drugs en alcohol slecht voor ontwikkeling

Ontwikkeling geslachtsorganen

Eerste weken zwangerschap geen uiterlijke verschillen jongen meisje

Bepaald door geslachtschromosomen: XX of XY

Y-chromosoom zorgt voor groei tot jongen

Vanaf week 14 uiterlijke verschillen zichtbaar

Primaire geslachtskenmerken

Jongens in puberteit

Sterke ontwikkeling primaire geslachtskenmerken

Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken:

- Beharing oksels/schaamstreek

- Spiermassa neemt toe

- Stembanden groeien

Hormonen stimuleren aanmaak zaadcellen in de zaadballen.

Opslag zaadcellen in bijballen

Jongens in puberteit

Zwellichamen bij opwinding gevuld met bloed: erectie

Prikkelingen van de eikel kunnen leiden tot orgasme (zaadlozing)

Bij zaadcellen wordt vocht gevoegd vanuit prostaatklier: sperma

Meisjes in puberteit

Primaire geslachtsorganen ontwikkelen zich verder

Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken:

- beharing oksels/schaamstreek

- verbreding heupen

- toename onderhuids vet

- borstgroei

Meisjes in puberteit

Rond vagina liggen schaamlippen (binnenste en buitenste) -> bedekking

Tussen schaamlippen: clitoris

Vergelijkbaar met eikel bij de man; gevoelig voor prikkels

Veel prikkelingen -> orgasme

Nooit te jong om te leren

Meisjes in puberteit

Puberteit - overgang: vruchtbaar

Eens per maand eisprong uit één van de eierstokken

Na 24 uur sterft onbevruchtte eicel af

Baarmoederslijmvlies ontwikkelt zich elke maand

Geen bevruchting -> baarmoederslijmvlies wordt afgebroken (menstruatie)

Andere veranderingen

Tertiaire geslachtskenmerken: gedrag

- onzeker, onbegrepen

- ruzie met ouders/docenten/vrienden

- slecht humeur

Normen en waarden: wat vindt jij belangrijk?

Seksualiteit

Ontwikkeling seksualiteit tijdens puberteit: 

Consent

Heteroseksueel

Homoseksueel

Biseksueel

enz. 

Ongewenste intimiteit

'Ongewenst gedrag van seksuele aard'

Verkrachting, maar ook opmerkingen/vragen

Incest: ongewenste intimiteit waarbij een familielid is betrokken

Aanranding: dwingen tot seksuele handelingen

Kan leiden tot geestelijke schade

Vragen

Innesteling

1. klompje cellen zet zich vast in de eierstok
2. klompje cellen zet zich vast in de eileider
3. klompje cellen zet zich vast in de vagina
4. klompje cellen zet zich vast in het baarmoederslijmvlies

Bij de ontwikkeling van een eicel bevindt de eicel zich in een follikel.

1. juist
2. onjuist

Wat zijn klievingsdelingen?

1. Delingen waarbij de cellen hard groeien
2. Delingen waarbij de cellen niet groeien
3. Delingen waarbij een klein deel van de cellen groeit
4. Delingen waarbij een groot deel van de cellen groeit

Wat is een zygote?

1. De eerste cel van het nieuwe organisme
2. totipotente stamcel
3. 16 tot 32 stamcellen
4. De bevruchte eicel die zich innestelt in de baarmoederwand

Wat is het verschil tussen een foetus en een embryo?

1. Een embryo ontwikkelt en een foetus groeit.
2. Een embryo groeit en een foetus ontwikkelt.
3. Een embryo is vanaf 3 weken en foetus de rest.
4. Een foetus is de eerste 12 weken en embryo de rest.

Aan het werk

Maak de opdrachten van 4.1

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

Lees 4.2 (voor volgende les)

STEL VRAGEN!