Monsters verzamelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Monsters verzamelen

Workshop 26-03-2021

Leerdoel

Aan het einde van deze les ben je in staat om:

Aan te geven van welk lichaamsmateriaal je monsters voor diagnostisch onderzoek kunt nemen, wat de indicaties hiervoor zijn en je kent de aandachtspunten.

Waar zou je monsters van kunnen nemen?

Waar kan je monsters van nemen?

Urine

Ontlasting

Sputum

Bloed

Wond

Neus en keel

Braaksel (zelden)

Hoe kan je een monster nemen van urine?

Opvangen van Urine (verzamelen)

• Strippen van urine
• Urine sediment
• Urine kweek
• 24 uurs urine

Doel urine onderzoek 

*het vaststellen of uitsluiten van een ziekte

*het verloop van een ziekte volgen

*het succes van een behandeling vast te stellen

*ziekten helpen voorkomen.

Urine opvangen

Urine wordt vaak in het laboratorium onderzocht

Speciale potjes om urine op te vangen, in de thuissituatie improviseren. Zorg ervoor dat het schoon is

Potjes stickeren met gegevens cliënt

Ochtendurine meest geschikt

Pas handhygiëne toe.

Zet de benodigdheden binnen handbereik.

Trek de handschoenen aan.

Zorg dat het urinemonster goed gemengd is.

Neem een urinestick uit de koker, sluit de koker direct af met de originele dehydratiestop.

Dompel de urinestick ongeveer 1 seconde in de urine. Zorg dat alle testvelden bevochtigd zijn.

Strijk bij het terugnemen de overtollige urine langs de rand van het monsterpotje af.

Dep de zijkant en de achterkant van de urinestick kort, niet langer dan 1 seconde, op keukenpapier.

Doe direct de stopwatch aan of kijk naar de secondewijzer van het horloge.

Wacht vervolgens 60 seconden tot de velden zijn opgekleurd, voor leukocytenbepaling 60-120 seconden.

Vergelijk de reactiekleuren van de testvelden met de kleurenschaal op de label van de koker.

Let op: kleurveranderingen die alleen aan de rand van het testveld of pas na 2 minuten optreden, tellen niet mee voor de uitslag.

Ruim de materialen op.

Pas handhygiëne toe.

Noteer datum en tijdstip, de handeling, de uitslag van de test en eventuele bevindingen.

Geef de uitslag volgens afspraak door aan de arts.

Indicaties urinesediment

*Verdenking urineweginfectie. In het sediment kun je onder andere leucocyten en bacteriën zien.

*Verdenking op nierschade. In het onderzoek kunnen dan eiwitten of erytrocyten zichtbaar zijn.

Wat meet je in de urine?

*Bilirubine 

*Eiwit

*Erytrocyten

*Glucose

*Ketonen

*Leucocyten

*Nitriet

*pH

Urinekweek

* Bepalen of er groei is van bacteriën

*Resistentiebepaling, dit kan helpen bij de keuze van de AB

Indicatie 24 uurs urine

*Voor een aantal onderzoeken is alleen ochtendurine niet voldoende. 

*Dan kan het nodig zijn om gedurende 24 uur uw urine te verzamelen. 

*Het verzamelen van urine gedurende 24 uur is bedoeld om nauwkeurig de hoeveelheid van een bepaalde stof te meten.

Aandachtspunten urine opvangen

Gewassen midden plas

Urine zo snel mogelijk wegbrengen, anders bewaren in de koelkast

Verschil urine opvangen

Urinestick en urine sediment: gewassen midden urine

Urinekweek: steriel

Opvangen urine bij katheter

Soms zul je een urinekweek of urinesediment af moeten nemen bij een zorgvrager met een verblijfskatheter. Omdat een katheter altijd een bron van verontreiniging is, is het van belang om zo schoon mogelijk te werken om het onderzoek zo betrouwbaar mogelijk te maken.

Feceskweek

Feces is een ander woord voor ontlasting. Redenen om onderzoek van feces aan te vragen zijn:

Onderzoek naar de aanwezigheid van bepaalde stofjes in de feces die bijvoorbeeld wijzen op een ontsteking of tumoren.

Het aantonen van bepaalde micro-organismen, zoals bacteriën, door middel van een kweek.

Fecespotje

Aandachtspunten

Opvangen in schoon materiaal, bv schone po

Alleen de ontlasting opgevangen in de po, dus geen urine erbij

Potje is steriel, dus binnenkant niet aanraken

Direct na opvangen naar laboratorium brengen, hooguit 24 uur in de koelkast bewaren

Sputumkweek

Sputum = slijm. Het is een taaie substantie die aangemaakt wordt door de slijmvliezen aan de binnenkant van de luchtpijp en luchtpijpvertakkingen. Wanneer onderzoek van sputum:

om de verwekker van een luchtweginfectie aan te tonen;

om sommige vormen van longkanker meer of minder waarschijnlijk te maken;

om tuberculose aan te tonen

Wondkweek

Bij een wondkweek wordt met een kweekstokje wat materiaal van een wond afgenomen.  In elke wond komen bacteriën voor. Het is daarom niet altijd zinvol om een wondweek af te nemen. Een wondkweek kan wel zinvol zijn als de genezing van een wond stopt of achteruitgaat. Bacteriën in de wond kunnen namelijk een infectie veroorzaken en een infectie belemmert het genezingsproces. De klassieke tekenen van ontsteking zijn pijn, lokale warmte, roodheid, zwelling, functie­ belemmering en koorts.

Wondkweek

Dit materiaal wordt vervolgens op een voedingsbodem gekweekt. Op deze manier kan gekeken worden welke micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën) zich in de wond bevinden.

Neus- en keelkweek

Bij een neuskweek of keelkweek haal je met een kweekstokje wat materiaal uit de neus of de keel. Dit materiaal wordt vervolgens op een voedingsbodem gekweekt.

VRAGEN

Vragen