4M voeding en vertering 12.3 en 12.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voeding en vertering

Veel koolsoorten bevatten vezels. Koolhydraten in die vezels worden door menselijke enzymen in het verteringskanaal niet verteerd. Bacteriën in het verteringskanaal breken deze onverteerbare koolhydraten wel af.

In welk deel van het verteringskanaal komen veel bacteriën voor die onverteerbare resten afbreken?

1. 12-vingerige darm
2. Dunne darm
3. Dikke darm
4. Endeldarm

Een van de gevolgen van levercirrose is dat er minder gal vanuit de lever via de galbuis naar het verteringskanaal wordt afgevoerd. Hierdoor worden vetten uit het voedsel mindegoed door verteringsenzymen afgebroken.

In welk deel van het verteringskanaal komt de galbuis uit?

1. Endeldarm
2. Maag
3. Mond
4. 12-vingerige darm

In een proefopstelling staan 4 reageerbuizen. Buis 1 en 2 staan bij 37 graden Celsius. Buis 3 en 4 bij 20 graden Celsius.
De buizen bevatten het volgende:
1: zetmeeloplossing + maagsap
2: zetmeeloplossing + speeksel
3: zetmeeloplossing + maagsap
4: zetmeeloplossing + speeksel
Welke buis zal na een tijdje het minste zetmeel bevatten?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Planning

Voeding en leefstijl (12.3)

Planteneters, vleeseters en alleseters (12.6)

Voorbereiden practicum maandag

(Toets op woensdag 18 december!)

Leerdoelen

1. Je kunt met behulp van de schijf van vijf adviezen voor gezonde voeding geven.

2. Je kunt factoren noemen die van invloed zijn op het energieverbruik van organismen.

Welke gezonde voedingsstoffen ken je?

VETTEN

Schijf van 5

Tips voor gezonde voeding:

1. Eet gevarieerd

2. Niet teveel & beweeg

3. Minder verzadigd vet

4. Veel groente, fruit en brood

5. Veilig

www.voedingscentrum.nl

Vertering bij zoogdieren

Leerdoelen

1. Je kunt 3 soorten eters benoemen

2. Je kunt uitleggen wat het verband is tussen voedselkeuze,

de kenmerken van het gebit en de lengte van het darmkanaal.

3 soorten eters

Omnivoren: alleseters

Carnivoren: vleeseters

Herbivoren: planteneters

Carnivoren en omnivoren

Carnivoren eten enkel dierlijk voedsel. 

Omnivoren eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel.

Herbivoren

Eten enkel plantaardig voedsel. Planten hebben een celwand, waardoor de cellen moeilijker af zijn te breken.

waarom?

wat heeft plantencel wel wat dierlijke cel niet heeft?

celwand met cellulose: moeilijk te verteren stof, geeft stevigheid aan plant

Kiezen

waarom heeft een planteneter plooikiezen?

waarom heeft een vleeseter knipkiezen

voor welk soort vertering wordt het gebit gebruikt?

planteneters: plooikiezen met richels om planten fijn te malen

vleeseters: knipkiezen: scherp, voedsel in stukken knippen om in te slikken

alleseters: knobbelkiezen: voedsel malen

Hoektanden

vleeseter heeft hoektanden: groot, spits en scherp, prooi doden en stukken vlees losscheuren

alleseter kan hoektanden hebben, groot en spits om prooi te doden, of even groot als snijtanden

Lengte van het darmkanaal

langer darmkanaal nodig om planten te verteren

Afsluiting

Leerdoelen:

1. Je kunt 3 soorten eters benoemen

2. Je kunt uitleggen waarom ze

een bepaald soort gebit

en darmkanaal hebben

Aan het werk...

Maak opdracht 6 en 9 van 12.3

Maak opdracht 5, 7 en 8 van 12.6 

Practicum enzymen

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen maken voedingsstoffen kleiner
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

Onderzoeksverslag enzymen

Begin met je verslag:

1. Voorblad

2. Onderzoeksvraag

3. Hypothese

(4. Werkwijze)

De schijf van vijf......

1. .....is gemaakt door het voedingscentrum.
2. ...helpt je gezonder te eten.
3. .....is voorlichting over gezonde voeding.
4. ....is dit allemaal

Wat is geen basisregel volgens de schijf van vijf?

1. Eet veilig
2. Eet meer verzadigd vet
3. Eet niet te veel, beweeg voldoende
4. Eet gevarieerd

Enzymen

1. Organisch
2. Anorganisch

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit bij 30 graden Celsius?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

Zetmeel wordt afgebroken in glucose door een enzym. Hoe heet het enzym en welke klier maakt dit enzym?

1. Peptase, in klieren van de maag
2. Amylase, in klieren van de maag
3. Peptase, in de speekselklier
4. Amylase, in de speekselklier

Amylase breekt zetmeel af tot glucose. Welke klieren maakt amylase?

1. Speekselklieren
2. Klieren in de maag
3. Alvleesklier
4. Klieren in de lever

Wat is de optimale temperatuur voor de werking van amylase?

1. 10 graden
2. 25 graden
3. 37 graden
4. 55 graden

Wat is de optimale pH voor de werking van amylase?

1. 2
2. 5
3. 7
4. 10