Klas 2K - Grammatica: H1: Wederkerig en wederkerend voornaamwoord + herhaling woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- stillezen

- Lezen hoofdstuk 1

Goedemiddag klas 2K

Vandaag...

- Stillezen / s.o. zinsdelen

- Grammatica woordsoorten

 Huiswerk donderdag 3 maart:

- Maken: h1 grammatica wederkerende en wederkerige voornaamwoorden

 Huiswerk vrijdag 4 maart:

Maken: h3 grammatica: telwoorden

Leerdoelen:

- Ik kan de wederkerende en wederkerige voornaamwoorden herkennen

Leerdoelen

- Ik kan de wederkerende en wederkerige voornaamwoorden herkennen

- Ik kan blw, olw, czn, azn, zn-e, bn, zww, kww, hww, pers.vnw, bez.vnw, wed.vnw, wedig.vnw, aanw.vnw, vr.vnw, onbep.vnw, vz en bw herkennen

Wederkerig voornaamwoord

Er is maar één wederkerig voornaamwoord:

elkaar

Let op: soms wordt het ook geschreven als 'mekaar' of 'elkander'

Wederkerende werkwoorden

Verplicht wederkerende werkwoorden

zich vergissen, zich ergeren, zich schamen

ik vergis me, jij vergist je, hij vergist zich, zij vergist zich

wij vergissen ons, jullie vergissen je, zij vergissen zich

Het onderwerp komt dus in een andere vorm terug

Ik vergis me

Hij vermaakt zich

Hij vermaakt het kind 

Hij vermaakt haar

In welke zin komt het onderwerp niet terug?

Wederkerende werkwoorden

Toevallig wederkerende werkwoorden

wassen kan worden gecombineerd met zich, maar dat hoeft niet

zich wassen: ik was me, jij wast je, hij wast zich

iemand wassen: ik was jou, ik was je handen, hij wast ons, hij wast onze baby

Het onderwerp komt dus niet altijd in een andere vorm terug. Het werkwoord kan ook gevolgd worden door een pers.vnw of een bez.vnw

Wederkerend voornaamwoord

Zich is altijd een wederkerend voornaamwoord.

Me, je ons, u kunnen pers.vnw, bez. vnw of wed. vnw zijn. 

Tip: zet de zin in de hij-vorm

hij of hem --> pers. vnw

zijn --> bez. vnw

zich --> wed.vnw

En nu...

Maken: H1 grammatica: wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Lesdoel:

Aan het einde van deze les weet je (weer) hoe je woordsoorten moet benoemen.

woordsoorten

Lidwoorden (blw/olw)

Bepaald: de, het

Onbepaald: een

Alleen als het voor een zelfstandig naamwoord of een bijvoeglijk naamwoord staat.

Het mooie meisje, een heel moeilijke toets.

Zelfstandig naamwoord (zn)

Mens, dier, plant, ding, gevoel en namen (HOOFDLETTER!)

Je kan er een lidwoord of een bijvoeglijk naamwoord voor zetten.

Een heel moeilijke toets (czn), de ware liefde (azn), Amsterdam (zn-e)

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

Een heel moeilijke toets, de ware liefde

Werkwoorden (zww/kww/hww)

• zww = belangrijkste ww in de zin (als er meer ww in de zin staan, is het zww vaak het werkwoord dat achterin de zin staat)
• kww = vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen
• hww = helpt met het maken van het gezegde. Is er alleen als er meerdere ww's in de zin staan

Persoonlijk vnw (pers.vnw)

Geeft een persoon aan.

Bezittelijk vnw (bez.vnw)

Geeft bezit aan.

Aanwijzend vnw (aanw.vnw)

Wijst iets aan.

Leer uit je hoofd:

• Deze, die, dit, dat, zulke, zo'n, dergelijke

Dergelijke vragen beantwoord ik niet!

Vragend vnw (vr.vnw)

Stelt een vraag.

Leer uit je hoofd:

• Wie, wat, welke, wat voor een

Welke opdrachten mag ik van je overschrijven?

Onbepaald vnw (onbep.vnw)

Gebruikt om iets niet-concreet aan te duiden.

Leer uit je hoofd: 

• iets, niets, alles, iedereen, iemand, niemand, andere(n), elk(e), ieder(e)

Zij kent helemaal niemand

Voorzetsel (vz)

Geeft een positie aan. 

Truc: kan je voor 'de kast' of 'het feest' zetten.

• Tijdens, onder, boven, achter, volgens

Bijwoord (bw)

Zegt iets over:

• een ww: ik loop hard
• een bw: ik loop ontzettend hard
• een bn: de super knappe jongen
• een plaats/tijd: daar moet je morgen naartoe gaan

Tip: blijft vaak over (net zoals de bwb).

Wederkerig vnw (wedig.vnw)

Verwijst terug naar een groep (weder=terug)

Leer uit je hoofd:

• elkaar, mekaar, elkander

Wederkerend vnw (wed.vnw)

Verwijst terug naar het onderwerp (weder=terug)

Alleen als het een verplicht wederkerend werkwoord is.

Hij schaamt zich = wed.vnw

Hij scheert zich/zijn schapen. = pers.vnw

Hoofdtelwoord (bep/onbep.htw)

Geeft een hoeveelheid aan.

Bepaald: duidelijke hoeveelheid

• één, beide, achttien, vierhonderd, achtenzestigduizend

Onbepaald: onduidelijke hoeveelheid

• enkele, veel, weinig, minst, verschillende

Rangtelwoord (bep/onbep.rtw)

Geeft een positie aan.

Bepaald: duidelijke positie

• eerste, vierde, duizendste

Onbepaald: onduidelijke positie

• laatste,  middelste, hoeveelste, zoveelste

Voegwoord (ns/os.vgw)

Koppelt twee zinnen aan elkaar.

Nevenschikkend voegwoord: twee dezelfde soorten zinnen  (hoofd-hoofd)

• Ik pak morgen de bus, want ik wil niet natregenen.
• Ik heb er veel zin in, maar ik hoop dat we niet hoeven te hoelahoepen.

Onderschikkend voegwoord: twee verschillende soorten zinnen (hoofd-bij)

• De meester zegt dat hij altijd snel nakijkt.
• Als alle leerlingen stil zijn, krijgen ze een snoepje.

Tussenwerpsel (tw)

Een uitroep.

Hé, ruim je troep eens op!

Oeps, ik heb mijn huiswerk niet gemaakt.

'Kukelekuu,' kraaide de haan in de vroege morgen.

1. pers.vnw
2. bez.vnw
3. bw
4. vz

1. hww
2. kww
3. zww
4. bn

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. bw
3. vz
4. blw

1. bn
2. czn
3. azn
4. blw

1. bn
2. zn
3. bez.vnw
4. pers.vnw

1. hww
2. kww
3. zww
4. bw

1. onbep.vnw
2. vz
3. tw
4. bw

1. bn
2. bw
3. zn
4. bep.hoofdtelw

1. bn
2. bw
3. zn
4. bep.hoofdtelw

1. aanw.vnw
2. tw
3. bw
4. blw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. hww
2. kww
3. zww
4. ns.vgw

1. bw
2. wed.vnw
3. pers.vnw
4. wedig.vnw