17-11: middeleeuwen, hist. context

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Pak het volgende er vast bij:

- Je huiswerk

- Papier en twee pennen met een verschillende kleur

Deze les

We gaan ons verdiepen in een andere wereld...

De middeleeuwen!

Allereerst

We gaan een mindmap maken:

Schrijf midden op jouw blaadje ‘middeleeuwen’ met een cirkel eromheen.

Schrijf met een paar woorden op
wat je hier al over weet.

En nu

Deze les beginnen we met een schets van hoe de middeleeuwse wereld “ontstond" en hoe die wereld eruit zag.

Je vult vanaf nu met een andere kleur pen jouw mindmap aan!

Lesdoelen

Aan het eind van deze les

… weet je hoe de middeleeuwse samenleving tot stand is gekomen;

… weet je hoe de middeleeuwse samenleving eruit zag.

De middeleeuwen: 500 - 1500

• Tussen de Klassieke oudheid en de Renaissance
• West-Romeinse rijk
    brokkelde af
• Volksverhuizingen en
    oorlogen
• Karel de Grote > keizer

Nederland

• Nederland/België vormden één land - de Nederlanden/de Lage Landen
• Bestond uit 17 gewesten, elk gewest sprak eigen variant Middelnederlands
  
• Dus geen nationale eenheid en geen eenheidstaal 

Hoe zag die samenleving eruit?

We kijken kort een filmpje van Vlogboek.

Beantwoord daarna de vraag:

• In welke drie groepen is de middeleeuwse samenleving verdeeld? 

De standenmaatschappij

1. Geestelijkheid – zij die bidden

2. Adel – zij die strijden

3. Boeren – zij die werken

12e eeuw: handel en nijverheid, opkomst van steden

4. Burgers

één geloof

• Het katholieke geloof was het enige geloof
• De macht van rooms-katholieke kerk was enorm
• Veel literatuur was geestelijke letterkunde
• Memento mori

1096-1291 kruistochten

• Was een reactie op zich uitbreidende macht van een nieuwe godsdienst -> de islam
  

Feodaal systeem

• Agrarische samenleving 
• 8e - 11e eeuw: opkomst feodaal systeem
• Leenheer (adellijke heer) had leenmannen in dienst
  
• Leenmannen kregen in plaats van loon grond in bruikleen 
• Kregen ook wapenuitrusting
• Trouw en dienst waren van belang

Eercultuur

• Leger bestond uit ridders
• Voor de adel en ridders was de eer zeer belangrijk. Die mocht je nooit verliezen
• Dappere daden > waardering
• Hoofsheid = gedragsregels om spanningen te voorkomen
    Regels over beschaafd gedrag en zelfbeheersing

Opdracht

• Vergelijk jouw mindmap met die van degene naast je
• Voeg woorden toe of schrap waar nodig
• Hier krijgen jullie 5 minuten voor
• Daarna bespreken we het even na

Volgende les

Verder met de middeleeuwen :)