H3 B4 De handel groeit weer

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

H3 Kastelen, kloosters en steden

B4 De handel groeit weer

leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

B4 begrippen

drieslagstelsel                  stadsrechten

ontginnen                           schout

Hanze                                    schepenen

geldeconomie                   stedelijk-agrarische samenleving (H)

gilde

meester                       

gezel                                         

Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 

Waarom steeg de landbouwproductie?

Drieslagstelsel

ontginnen

Opdracht

Maak vraag 4 en kijk deze na. 

Hoe ontstonden en groeiden steden?

Meer oogst = meer voedsel 

Bevolking groeit + overschot voedsel  (teveel )

Overschot kun je ruilen. 

Op welke plekken gingen gingen mensen hun producten ruilen?

  Waarom groeide de handel?

Samenwerking in Noord-Europa

Opdracht

Maak vraag 5 en kijk deze na. 

In een geldeconomie

1. betalen mensen hun pacht in graan en eieren.
2. brengen boeren een steeds groter deel van hun oogst naar de markt.
3. maken mensen hun spullen zoveel mogelijk zelf.
4. ruilen boeren een deel van hun oogst voor geld.

Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.

De sociale lagen in een middeleeuwse stad

1. Rijke kooplieden en meesters van een gilde
2. Winkeliers en ambachtslieden
3. mensen zonder vast werk, vaak arm
4. oude en zieke mensen

Economische functie

Sociale functie

Afspraken over prijs en kwaliteit.

Voorkomt concurrentie

Leden van een gilde steunden elkaar bij overlijden en ziekte.

Gilde

Groep mensen in een stad met het zelfde beroep

leerling

gezel

Meester

Opdracht

Maak vraag 8 en 9bc en kijk deze na.

Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

Burgers werden steeds machtiger

Stadsrechten 

• Eigen regels en wetten
• Eigen rechtspraak
• Recht om een stadsmuur te bouwen
• Recht om een markt te houden

Stadsrechten werden gekocht van de heer. 

Burgers werden steeds machtiger

Rechtspraak

schout: voorzitter van de rechtbank, benoemd door heer

schepenen: andere rechters, benoemd door rijke burgers

Bestuur

schout en schepenen

Opdracht

Maak vraag 10 en 11 en kijk deze na. 

Havo: maak ook vraag 12 en kijk deze na. 

B4 De handel groeit weer

• Je kunt uitleggen waarom de landbouwproductie steeg en de handel en de steden weer groeide. 
• Je kunt de vier sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en twee functies van een gilde beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat burgers van middeleeuwse steden machtiger werden. 

B4 begrippen

drieslagstelsel                  stadsrechten

ontginnen                           schout

Hanze                                    schepenen

geldeconomie                   stedelijk-agrarische samenleving (H)

gilde

meester                       

gezel                                         

Is er nog iets dat niet duidelijk is en waar ik de volgende les wat meer aandacht aan moet besteden?