1.2: De Republiek als handelsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Wat was de economische status van regenten in de Gouden Eeuw?

1. Ze waren gemiddeld welgesteld.
2. Ze waren vaak zeer welvarend.
3. Ze waren afhankelijk van de overheidssubsidies.
4. Ze waren meestal arm.

De Republiek verklaart Engeland de oorlog. Deze beslissing wordt genomen door ..

1. Gewestelijke staten
2. Staten-Generaal
3. Stadhouder
4. Regenten

Op welke belangen focuste de raadspensionaris zich het meest?

1. Handelsbelangen en buitenlandse politiek
2. Religieuze kwesties en culturele ontwikkeling
3. Legerzaken en binnenlandse conflicten
4. Maritieme verdediging en economische groei

1.2: De Republiek als handelsland

Leerdoelen:

1B: Hoe werd de Republiek rijk door handel?

Foto: Terugkomst naar Amsterdam na de tweede expeditie naar Oost-Indië

Europese handel

• Producten uit de Republiek: o.a. kaas en boter
• Verkocht in Oostzee, inkoop hout en graan
• Overschot verkocht in Zuid-Europa, inkoop van wijn en olie
• Meest rendabele handel van de Republiek!

Zoektocht naar Indië

• Specerijen waren erg winstgevend!
• Handel in handen van Arabieren, later Portugezen
• Handelaren uit Republiek wilden de 'tussenpersoon' eruit halen en winst maken!

Handels-kapitalisme

• Eerst investeren in ontdekken van routes, schepen, bemanning en proviand
• Pas daarna kon winst gemaakt worden op specerijen
• Dit heet handelskapitalisme

VOC

• Verenigde Oost-Indische Compagnie
• Samenwerking omdat door concurrentie geen winst werd gemaakt
• Doel: Monopolie Republiek op handel met Indië

Middelen van de VOC

• Aandeel kopen in de VOC
• Hier betaalde de VOC investeringen mee
• Recht om namens VOC contracten te sluiten en oorlog te voeren

WIC

• West-Indische Compagnie
• Driehoekshandel
• Textiel, gereedschap en geweren naar Afrika
• Slaven naar Amerika
• Plantageproducten naar Europa (cacao, tabak, suiker)

Kaapvaart

• Nog in oorlog met Spanje
• Schepen kapen zorgde voor minder geld voor Spanje om oorlog te voeren tegen de Republiek

Noem een voorbeeld hoe handelskapitalisme in de huidige economie nog steeds erg belangrijk is.

In januari 1629 kwam kapitein Piet Hein terug in de Republiek. Hij had twaalf Spaanse schepen veroverd, met daarin onder meer 88.500 kilo zilver, 33 kilo goud, duizend parels en 3.000 zakken waardevolle kleurstoffen.

Werkte Piet Hein voor de VOC of WIC? Leg uit.

Noem een overeenkomst en een verschil tussen aandelen toen en aandelen nu.

Bedenk een reden waarom de mensen in de 17e eeuw slavenhandel 'normaal' vonden, en wij dat tegenwoordig niet meer normaal vinden.

Welke grondstoffen werden er door handelaren uit de Republiek in het Oostzeegebied ingekocht?

1. Olie en wijn
2. Vlas en tabak
3. Suiker en katoen
4. Hout en graan

Waarom gingen handelaren uit de Republiek op zoek naar een directe route naar Indië?

1. Om de ontdekkingsreizen te kunnen financieren.
2. Om de tussenpersoon over te slaan en meer winst te maken op producten uit Azië
3. Om nieuwe landen te veroveren.
4. Om de zeeroverij te bestrijden.

Wat was het belangrijkste doel van het uitgeven van aandelen door de VOC?

1. Het financieren van culturele projecten.
2. Het verwerven van kapitaal voor handelsactiviteiten.
3. Het creëren van een politieke machtspositie.
4. Het stimuleren van economische groei in Nederland.

Wat was een veelvoorkomend product dat van Amerika naar Europa werd vervoerd tijdens de trans-Atlantische driehoekshandel?

1. Rum
2. Zijde
3. Suiker
4. Zout

Wat was een ander belangrijk doel van de WIC naast de verkoop van slaven en plantageproducten?

1. Het bouwen van forten in Afrika
2. Kaapvaart in de oorlog tegen Spanje
3. Het stichten van kolonies in Noord-Amerika
4. Het bevorderen van handel met Azië