Ulcus Cruris en ACT

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ACT en ulcus cruris

Lesdoelen

• De student kent de definitie van ulcus cruris
• De student weet het verschil tussen veneuze en arteriële insufficiëntie
• De student weet het doel en werking van ACT

Lesinhoud

• Ulcus cruris
• ACT- zwachtelen

Definitie

Open been

Ontstaanswijze ulcus cruris

Als de kleppen in de aders kapot zijn, dan stroomt het bloed terug in de benen in plaats van naar het hart waardoor er teveel vocht in de benen komt           oedeem

De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de cellen komt in gedrang en cellen sterven af. 

 

Oorzaken ulcus cruris

De oorzaak van een ulcus cruris kan veneus of arterieel zijn:

- Veneus ulcus cruris              probleem in de afvoer (aderen)

- Arterieel ulcus cruris             probleem in de aanvoer (slagaders)

- Gemengde oorzaak: diabetes, infectie trauma's of maligniteiten

Risico factoren ulcus cruris

• Diabetes
• Hartfalen
• Hypertensie
• Reuma
• Immobiliteit
• Spataderen
• Langdurig staan
• Huidaandoeningen als eczeem/ psoriasis.
• Donkere vlekken

Diagnostiek

• Laboratoriumonderzoek 
• Veneus doppler onderzoek
  
• Veneus duplex onderzoek
• Enkel- arm index

Behandeling

• Onderliggend lijden
• Wondzorg
• Debridement
• Compressie
• Spataderbehandeling
• Huidtransplantatie
• Pijnbestrijding
• Leefstijladvies

 

Ulcus cruris voorkomen

• Zorg voor voldoende beweging, bijvoorbeeld lopen, fietsen zwemmen
• Draag bij lopen en fietsen een elastische kous (bij problemen met de aders)
• Voorkom overgewicht
• Vermijd knellende kledingstukken
• Zorg voor gemakkelijk schoeisel
• Voorkom lang staan
• Voorkom lang zitten met de benen omlaag
  

Verschil veneuze en arteriële insufficiëntie

Veneus (afvoerprobleem)	Arterieel (aanvoerprobleem)
Pijn vermindert bij hoog leggen been	Veel pijn, vermindert bij omlaag leggen been
Veel exsudaat	Weinig exsudaat
Oedeem	Meestal geen oedeem
Locatie enkel, overgang enkel/ kuit	Locatie: scheenbeen, voorvoet, tenen
Oppervlakkige wond	Diepe wond
Wondranden grillig	Scherpbegrensde wondranden
Meestal geel/ rood	Necrose kan aanwezig zijn
Normale kleur en temperatuur voet	Koude, bleke voet
Normale pulsaties	Geen of zwakke pulsaties

Leefstijl

• Voeding
• Ontspanning
• Beweging- minimaal halfuur per dag
• Roken
• Alcohol 

Wat is het doel van ACT zwachtelen?

Doel en werking ACT

• Combinatie van bewegen en tegendruk van zwachtels
• Door druk van buitenaf oedeem laten verdwijnen
• Door eventueel kapotte kleppen in de venen te ondersteunen wordt de bloedstroom verbeterd

Indicaties ACT

Compressietherapie pas je onder andere toe bij:

• (preventie van) oedemen 
• (preventie van) ulcera (wonden)
  
• na flebologische ingrepen
  
• oppervlakkige en diep veneuze trombose
  
• ontstekingsziekten van de huid en onderhuids vetweefsel
  
• (preventie van) posttrombotisch syndroom klachten die ontstaan na een diepe veneuze trombose

Contra- indicaties voor ACT

• Totaal afgesloten diep veneus systeem
• (ernstige) arteriële insufficiëntie
• Acute fase van wondroos
• Ernstige hartfalen
• Acute fase diepe veneuze trombose

Complicaties bij ACT

• Zwachtels zakken af
• Irritatie van de huid
• Pijn
• Venster oedeem
• Kleur tenen
• Striemen, blaren
• Zweren

Wat is het verschil tussen arterieel en veneus?

Pijn vermindert bij omlaag leggen been

1. Veneus
2. Arterieel

Weinig exsudaat

1. Veneus
2. Arterieel

Oedeem

1. Veneus
2. Arterieel

Locatie; scheenbeen, voorvoet, tenen

1. Veneus
2. Arterieel

Oppervlakkige wond

1. Veneus
2. Arterieel

Scherpbegrensde wondranden

1. Veneus
2. Arterieel

Meestal geel/ rood

1. Veneus
2. Arterieel

Normale kleur en temperatuur voet

1. Veneus
2. Arterieel

Geen of zwakke pulsaties

1. Veneus
2. Arterieel

Lesdoelen

• De student kent de definitie van ulcus cruris
• De student weet het verschil tussen veneuze en arteriële insufficiëntie
• De student weet het doel en werking van ACT