Taalverzorging 4H deel 1 interpunctie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Interpunctie en taalverzorging 4H 

Interpunctie  

In deze les gaan jullie kennismaken met het onderdeel interpunctie. Door verschillende fragmentjes te bekijken, leer je hoe belangrijk interpunctie is in onze taal. Tijdens de les kun je bladzijde 9 van je boekje 'Taalverzorging' erbij houden. Daar vind je de belangrijkste regels op een rijtje. Indien nodig kun je de theorie tijdens de les aanvullen.  

Waarom is taalverzorging voor jou wel of niet belangrijk?

Waarom?

Door verzorgd met je taal om te gaan, geef jij een belangrijk signaal af: jij hecht waarde aan de presentatie van de boodschap.

Hoe?

Door onze taal en de taalregels onder de loep te nemen, leer je het belang in te zien.

Wat?

Je krijgt instructie, je verdiept je in de taalverzorging, je maakt opdrachten en je denkt na over taalkwesties.

Hoe erg is de taalfout?

Hiernaast zie je 5 zinnen met in iedere zin een fout.

1. Zoek de fout(en);

2. Maak een ranglijst van storend tot minst storend.

1. Voor mij is spelling een belangrijk onderdeel van taal, want je kunt er namelijk mee laten zien dat je de ander serieus neemt.
2. Hoewel ik me besef dat spelling bijdraagt aan de boodschap, hoef ik echt niet een tekst overnieuw te schrijven na een fout.
3. Zo kun je bijvoorbeeld best eens een komma vergeten.
4. De leerlingen die met zekerheid een voldoende willen hebben vaak goed geleerd en geoefend.
5. Ik hoop dat ik in deze module voldoende wordt uitgedaagd om taalvaardiger te worden.

We starten met het onderdeel interpunctie 

Betekenisverschil?

• Hij zat op haar schoot en rustte uit.
• Hij zat op haar, schoot en rustte uit.

Wat staat hier?

De meester zei Pietje is een monster

Wat staat hier?

De meester zei: "Pietje is een monster."

Wat staat hier?

"De meester," zei Pietje, "is een monster."

programma

- Bewustwording

- Oefenen

- Enkele regels!

- Klaar

Welke regels ken je al?

Sleep de regel naar het leesteken

Sleepvraag maken -->

tekstvormen

Terug naar de lastige zin-->

dubbele punt

Aanhalingstekens

Komma

puntkomma

om aan te geven dat je het woord en niet de betekenis van het woord bedoelt.

Voor een voegwoord als 'maar', 'omdat', 'want' en 'daarom'.

Voor een opsomming die aangekondigd is

Tussen twee zinnen die bij elkaar horen.

Voor een citaat.

Om aan te geven dat iets gezegd wordt.

'Hans zei Grietje zal ik met dit mooie weer mijn rokje aan doen?' (Herman Finkers)
Leg aan de hand van dit citaat uit waarom interpunctie heel belangrijk is in onze taal.

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets. 

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets.

Als ik naar school ga, pak ik de fiets.

(1) Tussen twee persoonsvormen

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen 

(2) Tussen delen van een opsomming

We hebben chips, chocola, cola en frisdrank gekocht. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

LessonUp is een handig programma, maar het is soms nog wel een beetje zoeken. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep 

Hé, weet je wel dat we alweer twee maanden thuis zitten?

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep 

(5) Na een bijstelling 

Meneer Peters, voorzitter van de ouderraad, heeft een grote bijdrage geleverd. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep

(5) Na een bijstelling 

(6) Na een aantal signaalwoorden aan het begin van de zin (zie boekje) 

Kortom, morgen gaan we op vakantie. 

Echter, we hebben nog geen ticket. 

dubbele punt (:)

De patiënt redt het niet het donorhart invriezen dus

dubbele punt (:)

De patiënt redt het: niet het donorhart invriezen dus!

De patiënt redt het niet: het donorhart invriezen dus!

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

Vingerafdrukken worden als uniek beschouwd: zelfs verschillende vingers van dezelfde hand zijn niet gelijk.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

De volgende leerlingen moeten nablijven: Daniël, Demi, Anouk en Annelin.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

3) Voor een citaat

De docent meldde: "Maak je huiswerk en stel de juiste vragen, dan hoef je amper te leren voor de toets."

punt komma (;)

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

Mutsen, sjaals, wanten; deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

(2) Tussen twee (hoofd)zinnen die sterk met elkaar samenhangen

Beginnen jullie maar alvast; door het drukke verkeer ben ik wat later. 

Heb je het begrepen?

Test jezelf en maak de opdrachten 'interpunctie' op blz. 17 t/m 20 van je boekje.