3.4 Oorzaak + gevolg & Olympische spelen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Oorzaak en gevolg 

+

De Olympische Spelen

1. Ga rustig zitten
2. Pak je device en schrift
3. Log in bij LessonUp

Lesdoelen

Aan het eind van de les: 

• Begrijp je wat oorzaken, gevolgen en aanleiding zijn. 

• Weet je hoe de Olympische Spelen zijn ontstaan.

• Kun je verklaren hoe de Grieken samen sportten ter ere van de goden. 

Overkoepelend leerdoel

Leerdoel: Uitleggen dat godsdienst en kunst een belangrijke rol speelde in het leven van de Grieken

Vragen over de vorige les

• Wat is het verschil tussen filosofie en mythologie?
• Wat is een 'wetenschappelijke verklaring van de wereld?' 
• Kun je nog een paar Griekse filosofen en wetenschappers noemen?
• Wat betekent het begrip Hellenisme?

Oorzaak, gevolg

en aanleiding

Waarom?

• Historici vragen zich niet alleen af wat er in het verleden gebeurde, maar ook waarom dingen gebeurden.

• Hiervoor kun je een vraag gebruiken die begint met: "Waardoor...?"

• Als je bezig bent met het beantwoorden van deze waardoor-vraag, dan zoek je naar oorzaken.

Voorbeeld

• Hans is te laat op school, omdat hij een lekke band kreeg.

• Waardoor kreeg hij een lekke band?
• Hij kreeg een lekke band, doordat hij door glas was gefietst.

• Aan het woord 'doordat' kun je de oorzaak herkennen.

Er komen 2 quizvragen aan... 

Met welk woord kun je het beste een vraag beginnen om de oorzaak te vinden?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Met welk woord kun je de oorzaak (meestal) herkennen?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Gevolgen

• De ene gebeurtenis zorgt weer voor andere gebeurtenissen.
• Dat zijn gevolgen
  

• Doordat Hans een lekke band had, kwam hij te laat in de les. Het gevolg was dat hij een deel van de geschiedenisles had gemist.

• Oorzaak⇒gevolg(en)

Een voorbeeld bij geschiedenis

• Oorzaak: de klimaatsverandering na de laatste IJstijd.
• Gevolg 1: het werd warmer en droger
• Gevolg 2: mensen konden niet meer goed leven als jager-verzamelaars
• Gevolg 3: mensen zochten naar andere middelen van bestaan, zoals de landbouw

De aanleiding

• Een gebeurtenis kan meerdere oorzaken hebben.
  
• Meestal is er daarvan één de directe oorzaak: 'de druppel die de emmer doet overlopen'
• Het herkennen van de belangrijkste oorzaak van een gebeurtenis, is soms moeilijk. Maar de aanleiding is vaak duidelijk.

Er komt één koppelvraag aan... 

Maak je klaar om aantekeningen te nemen

Uitleg

Bekijk 30 seconden erg goed naar het plaatje. Je krijgt er zo een vraag over:

Welke 6 sporten zag je op de afbeelding?

Olympische Spelen

Wanneer? Vanaf 776 v. Chr: één keer in de 4 jaar (5 dagen).  

Waar? In Olympia.

Waarom? Ter ere van Zeus. Sporten was erg belangrijk. 

Wie? Sporters uit de hele Griekse wereld, máár wel alleen Griekse burgers. 

Olympische Spelen

Wat? Offerrituelen, parades en sportwedstrijden. 

Wat? Niet alleen sporten, maar ook bijvoorbeeld dans, poëzie en muziek.

Én: de spelen waren een goed argument om een oorlog te onderbreken. Door een wapenstilstand konden atleten en toeschouwers veilig naar Olympia.

Waarom was sporten voor de Grieken zo belangrijk?

Grieken sporten om:

• de goden te eren 
• voor eigen roem, eer en beloning
• "als reclame" voor de eigen stadstaat 
• goede voorbereiding op de strijd te hebben

Gymnasium: sportschool

Wie mochten meedoen aan de Olympische Spelen?

• Vrouwen? Nee, zij bleven thuis.

• Niet-Grieken (=barbaren)? Nee, je moest Grieks spreken.

• Slaven? Nee, slaven hadden geen rechten.

• Vrije Grieken ? Ja, alleen mannen dus....

De Grieken kwamen samen in Olympia tijdens de Olympische Spelen ter ere van hun goden. In tijden van oorlog werd er een wapenstilstand afgesproken zodat iedereen veilig kon toeschouwen. Er werd niet alleen gesport, maar er werden ook offerrituelen en parades gehouden. Daarnaast was er dans, muziek en poëzie. 

Vrije Griekse mannen deden om verschillende redenen mee: eer, roem, beloning, reclame en goede voorbereiding. 

Religie: geloof, godsdienst

Argument: goede reden

Wapenstilstand: afgesproken onderbreking van de strijd

Er komen 6 quizvragen aan... 

Herhaling

In welk jaar werd de 1e Olympische Spelen gehouden?

1. 1000 v.Chr.
2. 776 v.Chr.
3. 567 v.Chr.
4. 1066

Welke 'plaatsnaam' in het woord 'Olympische spelen' wordt bedoeld?

Wat werd in de Griekse Oudheid tijdens de Olympische Spelen tijdelijk stilgezet?

1. Theatervoorstelling, zoals tragedies en komedies
2. Oorlogen
3. De handel tussen stadstaten
4. Offers brengen aan Griekse goden

Wat was in de Griekse oudheid geen Olympische sport?

1. Hardlopen
2. Discuswerpen
3. Kogelstoten
4. Speerwerpen

Wat was het eerste onderdeel van de antieke Olympische spelen?

1. Worstelen
2. Hardlopen
3. Verspringen
4. Discuswerpen

Welk beroep had de eerste winnaar van de antieke Olympische Spelen?

1. Slager
2. Bakker
3. Filosoof
4. Ijzersmid

Afsluiting

Huiswerk: 

Lezen 3.4 en maken opdrachten 1 t/m 6. 

Video

The ancient origins of the Olympics - Armand D'Angour

(3:20)

Video

Clipphanger - Waar komt het Olympisch vuur vandaan? 

(1:38)