Les 15 - Klas 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

1. Herhalen

2. Uitleg + aantekeningen

3. Video

4. Huiswerk

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei, specialisatie in beroepen en de opkomst van steden gevolgen waren van de toenemende voedselproductie. 

Oorzaken hogere landbouwopbrengsten 11e eeuw

Geen oorzaken hogere landbouwopbrengst 11e eeuw

Meer neerslag 950 - 1250

Vierslagstelsel

Hogere temperatuur

Wat is hier afgebeeld?

1. Herendiensten
2. Drieslagstelsel
3. Domein
4. Leenstelsel

Uitleg 

Door de voedseloverschotten verkochten veel boeren hun waren op jaarmarkten. 

Meer voedsel betekende ook meer 

bevolkingsgroei. Daarnaast hoefde niet

iedereen meer in de landbouw te werken. 

Ontstaan ambachten. 

Aantekening

Landbouwoverschotten --> niet iedereen hoeft meer boer te zijn --> ontstaan van ambachten --> vestigen zich in de nieuwe steden. 

Handel van jaarmarkten werd soms ook internationaal. 

Uitleg

Opkomst van de handel en nijverheid zorgde ook ervoor dat geld weer een rol ging spelen. 

Dat betekende ook het ontstaan van 

de eerste banken in Europa 

Beroep waarbij een handwerker met gereedschap eindproducten maakt.

1. Nijverheid
2. Ambacht
3. Koopman
4. Schout

Aantekening

Handelaren organiseerden zich in koopmansgilden gericht op:

- handelsprivileges

- veilig reizen

- geld voor nieuwe handelsreizen

De volgende stap was het instellen van Hanzesteden. 

Leerdoelen

Je kunt uitleggen hoe bevolkingsgroei, specialisatie in beroepen en de opkomst van steden gevolgen waren van de toenemende voedselproductie.