H 14 Duurzaam leven in 1 les

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Hoofstuk 14: 

Duurzaam leven

Duurzaamheids-challenge

Ronde 1: 

Schrijf in 1 minuut een verhaaltje over het onderwerp waarin je zoveel mogelijk begrippen verwerkt en uitlegt.

ronde 2

Beantwoord de vragen in Lessonup met je groepje.

Ronde 3:

Verdedig een stelling (docent geeft 3,2 of 1 punt)

14.1 Je invloed op de aarde 

Duurzaamheid=

Zo met aarde omgaan dat deze voor iedereen 

in de toekomst op dezelfde manier bruikbaar is

manieren om zuinig met de aarde om te gaan

genoeg voedsel, drinkwater, energiebronnen en grondstoffen voor iedereen in de toekomst

Schrijf je verhaal in 1 minuten

• Schrijf in 1 minuut een verhaaltje.
• Gebruik daarbij zoveel mogelijk begrippen 
• Je krijgt een punt voor ieder begrip
  dat je goed gebruikt uitlegt.

14.1 Begrippenlijst (10 punten)

Duurzaamheid

primaire- en secundaire- levensbehoefte

Energie

grondstoffen

ecologische voetafdruk

voedselkringloop

koolstofkringloop (fotosynthese en verbranding)

gesloten kringloop

compost

jij gebruikt de aarde op 4 manieren. Noem ze.

jij gebruikt 

de aarde op 

4 manieren. 

   

     energie - voedsel -

    water -grondstoffen 

Afval ontstaat en moet ergens op aarde naar toe.

komt van bodem, planten, dieren: uitputting bronnen

afval geeft vervuiling

daarmee wordt de aarde belast

om belasting te beperken duurzamer leven

Welk land heeft de grootste ecologische voetafdruk?

1. rijk, dunbevolkt
2. rijk, dichtbevolkt
3. arm, dunbevolkt
4. arm, dichtbevolkt

milieu wordt meer belast dan vroeger door toenemend aantal mensen en veranderende levensstijl

Ecologische voetafdruk

Manier om uit te rekenen en vergelijken hoeveel van de aarde iedereen gebruikt. 

Waardoor werkt onze kringloop niet goed meer?

1. door teveel zuurstof
2. door te weinig fossiele brandstoffen
3. door teveel koolstofdioxide
4. door teveel reducenten

Wanneer is er geen gesloten kringloop?

1. In een natuurlijk oerwoud
2. Als je je eigen compost maakt voor je tuin
3. Als je gezond eet en beweegt
4. Bij een mestoverschot

Wat is duurzaamheid?

1. Duurzaamheid is een keurmerk
2. Duurzaamheid zegt iets over de kosten van een product
3. Duurzaamheid zegt iets over de levensduur of het productieproces van een product
4. Duurzaamheid zegt iets over hoe lang je een product kunt gebruiken

Hoeveel liter water gebruik jij per dag?

1. 50 liter
2. 100 liter
3. 120 liter
4. 150 liter

Waarvoor gebruik je het meeste water

1. voor het koken
2. voor het wassen
3. voor het douchen
4. voor het doorspoelen van de toilet

wat verbruikt het meeste water? 

14.2 Voedsel produceren

Schrijf je verhaal in 1 minuten

• Schrijf in 1 minuut een verhaaltje.
• Gebruik daarbij zoveel mogelijk begrippen 
• Je krijgt een punt voor ieder begrip
  dat je goed gebruikt uitlegt.

14.2 Begrippenlijst (20 punten)

-Akkerbouw-tuinbouw-veeteelt-gemengd bedrijf

-monocultuur- intensieve veehouderij/bio-industrie

-mest-mineralen-krachtvoer

-selectieve biologisch afbreekbare 

gewasbeschermingsmiddelen

-veredelen-fokken

-mestoverschot-overbemesting-waterbloei

-ammoniak-verzuring-mestinjectie

-gifophoping

Wat zijn de voordelen van intensieve veehouderij voor de boer?

Opbrengst verhogen

Monocultuur/Bio-industrie

Mest(mineralen in dierenmest of kunstmest)

Krachtvoer (extra mineralen en eiwit)

gewasbestrijding

Veredelen/fokken

1. toename algen en kroos

2. water troebel.  Licht wordt tegengehouden. Bodemplanten sterven 

3. roofvissen kunnen prooi niet meer zien en sterven

4.  afname watervlo, toename algen

 5. algen leven kort en sterven.  Veel reducenten. Weinig zuurstof, veel CO2. Geen leven mogelijk

waterbloei

Ziekte en besmetting voorkomen

Gewasbeschermingsmiddelen tegen plagen

Goede hygiëne om besmetting te voorkomen

Wat wil zeggen:
selectieve gewasbeschermingsmiddelen

1. alle organismen gaan dood
2. alle plaagorganismen gaan dood
3. Alleen insecten gaan dood, vogels niet

Wat wil zeggen:
biologisch afbreekbaar gewasbeschermingsmiddelen

1. breekt biologische plagen af
2. breekt alle insecten af
3. wordt afgebroken door de schimmels en bacterien
4. Blijft in het milieu, niet af te breken

Schrijf je verhaal in 1 minuten

• Schrijf in 1 minuut een verhaaltje.
• Gebruik daarbij zoveel mogelijk begrippen 
• Je krijgt een punt voor ieder begrip
  dat je goed gebruikt uitlegt.

14.3 Begrippenlijst (18 punten)

-recycling-compost-hergebruik

-restafval-vuilverbrandingsinstallatie-

vuilstort-zwerfafval

-fossiele brandstoffen-afvalgassen-

uitstoot-luchtvervuiling-fijnstof-smog-

verzuring-zure neerslag

-koolstofkringloop-natuurlijke  en versterkt broeikaseffect

14.3 Vervuiling 

Welke 4luchtvervuilingen zijn er? Noem ze.

Luchtvervuiling

- Smog
- Verzuring
- Broeikasgassen
- Fijnstof

Fossiele Brandstoffen

Duurzame energie

Kern energie

Goed voor het milieu

CO2

wind energie

Uitlaatgassen

6 procent van onze energie is?

waterkrachtcentrale

Verbranden

Raakt op

Onuitputtelijk

Broeikaseffect: natuurlijk

o.a.

- Methaan

- koolstofdioxide

Wat is het effect van versterkt broeikaseffect?

1. meer zon, dus meer huidkanker
2. meer bewolking
3. meer regen
4. hogere temperatuur

Klimaatverandering

Verandering van het weer gedurende meerdere jaren

Hoeveel mag de aarde opwarmen?
Hoeveel CO2 uitstoot moeten we daarvoor verminderen (1990-2030)

1. 2 graden 95%
2. 1,5 graden 49%
3. 3 graden 25%
4. 4 graden 58%

Op de Posbank zie je heel veel dode eikenbomen staan. Dit komt door zure regen. Waardoor ontstaat dit?

1. Stikstofoxides van auto's
2. stikstofoxides van uitwerpselen van koeien
3. Zwaveloxides van diesel uit scheepvaart
4. Zowel A, B als C is juist

Verzuring

- stikstofoxide
- zwaveloxide

- ammoniak (ook stikstofverbinding)

Waar is de biodiversiteit het grootst

1. in een maisveld
2. in de betegelde achtertuin
3. in het bos

Deze vorm van aantasting van het milieu noemen we

1. uitputting
2. vervuiling

14.4 Duurzaam kiezen

14.4 

Duurzaam kiezen

Schrijf je verhaal in 1 minuten

• Schrijf in 1 minuut een verhaaltje.
• Gebruik daarbij zoveel mogelijk begrippen 
• Je krijgt een punt voor ieder begrip
  dat je goed gebruikt uitlegt.

14.4 Begrippenlijst (8 punten)

-biologische plaagbestrijding

-energielabel

-duurzame energie- biobrandstoffen- 

biogas- biodiesel

-katalysator- roetfilter

Welk van deze opties verlaagt je CO2-uitstoot het meest?

1. hoeveelheid voedsel die je weggooit halveren
2. 2 dagen per week geen vlees eten

Welk voedsel is het slechtst voor het klimaat?

1. Kaas
2. Rundvlees
3. Melk
4. Varkensvlees

14.6

een

warmere

aarde

Waarmee kun je de meeste CO2-uitstoot besparen?

1. Geen wasdroger gebruiken
2. altijd maximaal 5 minuten douchen
3. Je huis zuiniger verwarmen

14.6 Begrippenlijst (9 punten)

-klimaat-natuurlijke schommelingen (ijstijd)

-versterkt broeikaseffect (ontbossing- 

fossiele brandstoffen)

-stijging zeespiegel

-klimaatzones veranderen- verwoestijning

-extreem weer

-verandering van de natuur -evolutie

Als de dijken nu zouden doorbreken, blijft jouw school dan droog?

1. ja
2. nee

Waarmee kun je de meeste CO2-uitstoot besparen?

1. Geen wasdroger gebruiken
2. altijd maximaal 5 minuten douchen
3. Je huis zuiniger verwarmen