Skills ethiek kennismaken

timer
1:00
Waar denk je aan bij het
woord 'ethiek?'
1 / 13
suivant
Slide 1: Carte mentale

Cette leçon contient 13 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

timer
1:00
Waar denk je aan bij het
woord 'ethiek?'

Slide 1 - Carte mentale

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 2 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is ethiek?
  • Grieks: èthos=gewoonte of zedelijke handeling,
  • “Ethiek is de leer van het moraal, dat zijn de waarden en normen die richting geven aan jouw handelen
    Het is het nadenken of  jouw handelen leidt tot goede zorg (Nursing, 2004)


Slide 3 - Diapositive

De termen ‘ethiek’ en ‘moraal’ betekenen niet hetzelfde. Moraal zijn de waarden en normen die richting geven aan jouw doen en laten, ze sturen de keuzes die je maakt. Ethiek is daarover nadenken. Het is nadenken over de vraag of jouw handelen leidt tot goede zorg. Dat kan echt over van alles gaan: van grote levensvragen tot kleine, dagelijkse keuzes.
Normen en waarden
Moraal: geheel van normen en waarden.
Waarde: ideaal. (materieel /immaterieel) Iets wat iemand of een groep mensen belangrijk vindt.
Normen : op waarden gebaseerde regels hoe we ons wel of niet moeten gedragen. 
Norm: op waarden gebaseerde handelingsvoorschriften
Deugd: karaktereigenschappen die we waarderen.

Slide 4 - Diapositive

Waarden is iets wat iemand of een groep mensen belangrijk vindt. bv. eerlijkheid, rechtvaardigheid en vrijheid
Normen : op waarden gebaseerde regels hoe we ons wel of niet moeten gedragen.  In veel samenlevingen heb je bijvoorbeeld de norm dat je niet mag stelen
Normen kunnen altijd gekoppeld worden aan bepaalde waarden. De waarde geeft aan dat wat er belangrijk is en de norm geeft aan hoe je je moet gedragen. b.v. bij de waarde eerlijkheid is de norm: niet liegen
Voorbeeld normen & waarden
Norm: respect voor het leven
Waarde: iedereen zo lang mogelijk in leven houden
Dilemma's:

  • Wat als iemand in diep coma ligt? 
  • Tot welke leeftijd?
  • Wat als kosten exceptioneel zijn?
  • Wat als iemand dat niet wil? 
  • Wat als familie dat niet wil? 
  • Euthanasie?


Slide 5 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

INTRINSIEKE WAARDEN
Waarden die op zichzelf belangrijk zijn
Het zijn doelen op zichzelf
b.v. geluk

Slide 6 - Diapositive

Iets heeft een intrinsieke waarde als het op zichzelf waardevol is en niet wordt gebruikt om een ander doel te bereiken. Intrinsieke waarden zijn altijd doelen op zichzelf.  Het meest bekende voorbeeld in de filosofie is geluk. Mensen streven geluk na omdat ze gelukkig willen worden en niet omdat ze hier nog een hoger doel willen bereiken. Intrinsieke waarden zijn altijd doelen op zichzelf.
INSTRUMENTELE WAARDEN
Waarden die nodig zijn om een intrinsieke waarde te bereiken, kunnen een persoonlijke beleving zijn maar ook toegekend worden aan gebeurtenissen. Zijn vaak collectief

b.v.
Instrumenteel: hard werken, ambitieus
intrinsiek: een voorspoedig leven
Instrumenteel: verantwoordelijkheid, betrouwbaarheid
Intrinsiek: echte vriendschap

Slide 7 - Diapositive

Instrumentele waarden: Dit zijn waarden die door personen of groepen worden verleend aan personen, fenomenen of gebeurtenissen. Deze waarden zijn vaak collectieve waarden, maar kunnen ook een persoonlijke beleving zijn
Welke uitspraak over Ethiek is de meest juiste?
A
Het gaat bij ethiek vooral over je eigen mening over iets
B
Het gaat bij ethiek over het filosofisch benaderen van een vraag over goed en kwaad
C
Het gaat bij ethiek over wat waar en wat niet waar is
D
Het gaat bij ethiek over belangrijk en onbelangrijk

Slide 8 - Quiz

Cet élément n'a pas d'instructions

Dagelijkse ethische dilemma's

- Pesten op het werk
- Emoties bij de omgang met cliënten (verliefdheid, agressie)
- Omgaan met mantelzorgers en/of verwanten (bemoeizucht, kritiek)
- Scheiding werk en privé niet los kunnen laten

Grote ethische dilemma’s;
- Opvattingen over leven en dood
- Problemen en vraagstukken rondom zeggenschap van cliënten en verwanten
- Recente structurele veranderingen in de zorg zoals zorgprofielen



Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Stappenplan voor ethische afweging

1. Verkennen: Wat is er aan de hand? Welke opties zijn er en wie zijn in deze situatie de betrokkenen?
2. Onderzoeken: Wat is de ethische vraag of het dilemma? Welke argumenten (waarden, belangen en principes) spelen er?
3. Afwegen: Weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of het nalaten daarvan?
4. Besluiten: Zoek naar de balans tussen alle betrokkenen met het oog op goede en kwalitatieve zorg.

Slide 10 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Dilemma 1
  • Situatie: 21-jarige client  komt keurig zijn dialyse-afspraken na. Maar hij gaat ook regelmatig stappen en drinkt dan meer dan volgens de richtlijnen toegestane hoeveelheid alcohol.


  • Ethische vraag: ‘Moet ik de keuze van de client leidend laten zijn als dit niet leidt tot een optimale gezondheidsuitkomst?’



Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Dilemma 3
  • Situatie: Een 27-jarige man met een lvb heeft een chronische ziekte. Voor zijn gezondheid moet hij zeer trouw een bepaalde therapie volgen. Hij heeft daar  moeite mee. Zijn ouders willen betrokken zijn; tegelijkertijd heeft de arts een geheimhoudingsplicht.


  • Ethische vraag: ‘Mogen ouders betrokken worden bij de zorg voor jongvolwassenen als deze zich niet aan de therapie houden?’

Slide 12 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Andere vraagstukken 
  • Dure behandeling voor mensen ouder dan 80 
  • Vergoeding van extreem hoge kosten voor zeldzame ziekte
  • Hoge kosten medicatie 
  • Zorgvragers die niet therapietrouw zijn
  • Orgaantransplantatie bij mensen met ongezonde leefstijl
  • Zorgvrager die abortus inzet ipv anti-conceptie te gebruiken
  • Medicatiefouten door organisatie op afdeling
  • Ondervoeding van zorgvragers in instelling
  • Technologische hulpmiddelen inzetten

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions