Les 2 ZK2A 01/02/24

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Welkom bij de Geschiedenisles ZK2A!

Niet op tafel:

Telefoon of Zakkie

Laptop

Tas

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

...ken je de begrippen nationalisme en militairisme. (R)

...weet je waarom landen steeds nationalistischer en militaristischer werden. (R)

...weet je wanneer en hoe Duitsland is ontstaan. (R)

Programma deze les:

1. Lesdoelen
2. Uitleg regels/verwachtingen en nieuw telefoonbeleid
3. Enquête over de afgelopen toets
4. Afgelopen toets bespreken
5. Stof periode 3 opschrijven

Tijd van wereldoorlogen

In het wit zie je een tank. Dit wapen hoort bij de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) en de Tweede Wereldoorlog (1939-1945). Tussen de twee wereldoorlogen ging het heel slecht met de economie in de wereld. Veel mensen werden toen werkloos. Op de foto achter de tank houden mensen een protestdemonstratie.

Laat de leerlingen lezen over welk tijdvak dit hoofdstuk gaat. Welk tijdvak werd in hoofdstuk 3 behandeld? Bij welk jaar begint en eindigt het tijdvak van dit hoofdstuk? Hoe lang duurt het tijdvak?

Vraag aan de leerlingen waarom dit hoofdbeeld gekozen is. De vele miljoenen slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

Tijd van wereldoorlogen

1900-1950

Maak opdracht 5 (werkboek blz. 87)

Over wapens

Maak opdracht 5 (werkboek blz. 87)

Wat is de naam van dit tijdvak?

1. Tijd van ontdekkers en hervormers
2. Tijd van regenten en vorsten
3. Tijd van burgers en stoommachines
4. Tijd van wereldoorlogen

Van wanneer tot wanneer duurde dit tijdvak?

1. Van 1800 tot 1900
2. Van 1900 tot 2000
3. Van 1900 tot 1950
4. Van 1950 tot nu

Welke twee grote oorlogen waren er in dit tijdvak?

1. De Eerste Wereldoorlog en de Napoleontische oorlog.
2. De Eerste en Tweede Wereldoorlog.
3. De Tweede Wereldoorlog en Vietnamoorlog.
4. De Vietnamoorlog en de Irak oorlog.

Wat leren we in hoofdstuk 4?

1. Waarom begonnen Europese landen in 1914 een wereldoorlog?
   
2. Hoe verliep de Eerste Wereldoorlog?
   
3. Welke gevolgen had de economische crisis van 1929?
   
4. Hoe kreeg Hitler in Duitsland alle macht?

Bron 1: Een veld vol witte kruisen in Frankrijk.

Bron 1: Een veld vol witte kruisen in Frankrijk.

In Flanders fields the poppies blow

Between the crosses, row on row.

In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen

tussen de kruisen, rij aan rij

die onze plek aangeven; en in de lucht

vliegen leeuweriken, nog steeds dapper zingend

zelden gehoord te midden van het

kanongebulder aan de grond.

Wij zijn de doden. Enkele dagen geleden

leefden we nog, voelden de dauw, zagen de zonondergaan

beminden en werden bemind, en nu liggen we

in Vlaanderens velden.

vertaling: Bert Decorte.

Bron 2: Een nieuw wapen in de Eerste Wereldoorlog: de tank.

Bron 3: Een tank in onze tijd.

Deelvraag

Waarom begonnen Europese landen in 1914 een wereldoorlog?

1. Nationalisme

Rond 1900 waren veel Europeanen trots op hun eigen volk en cultuur. Dat noemen we nationalisme. 

Spotprent

Op de bron zie je Oostenrijk-Hongarije en Rusland die vechten om landen in Europa. Ze pakken deze gewoon. Ondertussen is Turkije erg boos hierom, maar kan niets doen. 

nationalisme

Erg trots zijn op je eigen volk

2. Militairisme

Soldaten vonden het een eer om voor hun land te vechten. Ouders waren dan ook trots op hun zoon als die een uniform droeg of een medaille kreeg. 

Alles wat met het leger te maken had vonden mensen prachtig, dat noemen we militairisme. 

Foto

Nog niet oud genoeg? 

Op de foto zie je twee Duitse kinderen die 'soldaatje' spelen. De foto is gemaakt in 1914. De linker jongen is zeker nog te jong, maar zijn broer (rechts) zal in de komende jaren opgeroepen worden voor het leger. Foto's van kinderen die 'oorlogje' spelen waren er in deze tijdsperiode genoeg. De Grote Oorlog (De Eerste Wereldoorlog) zorgde ervoor dat velen het spel in de praktijk mochten brengen.

De foto is gepakt van 'Krieg dem Kriege' (1924), het beroemde anti-oorlogsboek van Ernst Friedrich. 

militairisme

Erg trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft: soldaten, wapens, medailles.

Foto: Engelse kindsoldaat rond 1914

Foto: Belgische kindsoldaten rond 1914

Foto: Franse kindsoldaten rond 1914

3. Een nieuw land

In 1871 werden alle landen die Duits spraken samen een nieuw land: Duitsland.

Duitsland wilde net zo machtig worden als alle andere grote Europese landen.

• Koloniën veroveren
• Groot leger opbouwen
• Veel fabrieken oprichten

Duitse eenwording 1871

Na de Frans-Duitse oorlog (1870-1871) werden alle Duits sprekende gebieden één Duitsland onder leiding van keizer Wilhelm I. De beroemde kanselier Otto von Bismark zorgde voor deze politieke eenwording. 

Bron: 18 januari 1871. In de spiegelzaal van Versailles wordt Duitsland 'geboren'. 

Otto von Bismark

Was kanselier van Pruisen (een soort adviseur (raadgever) van de koning). Later werd hij de kanselier van Duitsland (een soort minister-president). Hij was belangrijk in de wording van Duitsland zoals we dat nu kennen.

Keizer Wilhelm

Hij was al koning van Pruisen. Op deze afbeelding werd hij de keizer van Duitsland.

Wat is nationalisme?

1. Trots zijn op alles dat met het leger te maken heeft.
2. Trots zijn op je eigen land en volk.
3. Trots zijn op je ouders.
4. Zoveel mogelijk koloniën veroveren.

Wat is militairisme?

1. Trots zijn op alles dat met het leger te maken heeft.
2. Trots zijn op je eigen land en volk.
3. Trots zijn op je ouders.
4. Zoveel mogelijk koloniën veroveren.

In welk jaar werd Duitsland één land?

1. 1871
2. 1889
3. 1914
4. 1918

Waarom ging Duitsland veel schepen bouwen en soldaten opleiden?

1. Om veel koloniën te kunnen veroveren.
2. Om trots te kunnen zijn op het leger.
3. Om net zo machtig te worden als andere landen.
4. Om Engeland en Frankrijk bang te maken.

Hoe heet het als een land gebieden gaat veroveren om meer macht te krijgen?

1. Nationalisme
2. Militairisme
3. Industriële Revolutie
4. Imperialisme

Welk wapen hoort in welk vak?

Vóór de Eerste Wereldoorlog

In de Eerste Wereldoorlog

Hoe heet het overgaan van het maken van producten met de hand naar machines?

1. Nationalisme
2. Militairisme
3. Industriële Revolutie
4. Imperialisme

Maak opdrachten 1 t/m 4 (werkboek blz. 88-89)

IN STILTE!