Paragraaf 4.5 - Reageren door impulsen [3]

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

4.5 Reageren door impulsen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de weg beschrijven van impulsen door je zenuwstelsel tijdens een bewuste beweging

4.5 Reageren door impulsen

Langs welke zenuwcellen komen impulsen in de hersenen?

1. Zintuig zet prikkel om in impulsen
2. Impuls gaat via lange uitloper van gevoelszenuwcel richting ruggenmerg
3. Gevoelszenuwcellen eindigen in ruggenmerg > gevoelszenuwcellen zijn verbonden met schakelzenuwcellen > impuls van gevoelszenuwcellen worden doorgegeven aan schakelzenuwcellen
4. Via schakelzenuwcellen komen impulsen op juiste plaats in hersenen aan > het gevoelscentrum op de hersenschors > in hersenen vindt bewustwording plaats

4.5 Reageren door impulsen

• Wat? Maken 4.5 – Opdracht 1 t/m 7
• Hoe? Blz. 51 t/m 55
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 7 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

4.5 Reageren door impulsen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt de weg beschrijven van impulsen door je zenuwstelsel tijdens een bewuste beweging
• Je kunt de weg beschrijven van impulsen door je zenuwstelsel tijdens een onbewuste beweging (reflex)

4.5 Reageren door impulsen

Langs welke weg gaan impulsen tijdens een bewuste beweging?

• Voorbeeld
  - Je eet een zure citroen > smaakzintuigen zetten prikkels om in
  impulsen > impulsen via gevoelszenuwcellen > schakelzenuwcellen
  ruggenmerg > hersenen
  - Grote hersenen > verwerken impulsen > bewustwording
  - Grote hersenen > versturen impulsen naar ruggenmerg
  (schakelzenuwcellen)
  - Schakelzenuwcellen sturen impulsen naar bewegingszenuwcellen
  > vervoeren impulsen naar spieren > mond trekt samen

4.5 Reageren door impulsen

Bij welke bewegingen staan je hersenen buitenspel?

• Onbewuste beweging of reflexen
• Bijvoorbeeld terugtrekreflex:
  - Heet water op hand > pijnzintuigen voelen prikkel (pijn) > pijnzintuigcellen zetten prikkel om in impulsen > gevoelszenuw sturen impulsen naar ruggenmerg
  - Schakelcellen in ruggenmerg sturen impulsen naar bewegingszenuwcellen > impulsen terug naar spieren hand > je trekt je hand weg > tegelijkertijd impulsen naar grote hersenen > langere afstand > bewustwording later
• Reflexen gaan snel om te beschermen tegen beschadigingen

4.5 Reageren door impulsen

• Wat? Maken 4.5 – Opdracht 8 t/m 16
• Hoe? Blz. 54 t/m 58
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 8 t/m 16 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).

4.5 Reageren door impulsen

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen waarvoor reflexen dienen en enkele voorbeelden van reflexen noemen
  

4.5 Reageren door impulsen

Welke soorten reflexen zijn er?

• Via ruggenmerg
  - reflexen van armen, benen en romp
  
  
• Terugtrekreflex > snel terugtrekken van ledematen als reactie op pijnprikkel
• Kniepeesreflex > zorgt ervoor dat je niet omvalt als je dijbeenspier onverwachts wordt uitgerekt

4.5 Reageren door impulsen

Welke soorten reflexen zijn er?

• Via hersenstam
  - reflexen in hoofd en hals
  
  
• Pupilreflex > groter en kleiner worden van pupil door hoeveelheid licht
• Slikreflex > bij voedsel achterop de tong, automatisch slikbeweging
• Hoestreflex > onbewuste beweging van spieren in ribbenkast en longen om de longen te reinigen van vuil of prikkelende stoffen
• Niesreflex > onbewuste beweging van spieren in ribbenkast en longen om de neus te reinigen van vuil of prikkelende stoffen

4.5 Reageren door impulsen

• Wat? Maken 4.5 – Opdracht 17 t/m 21
• Hoe? Blz. 59 t/m 60
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 10 minuten
• Uitkomst? Opdracht 17 t/m 21 is af. 

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst).