H. 5.3 Strijd in Afrika

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

5.3 Strijd in Afrika

De Conferentie van Berlijn

Wedloop om Afrika

Wedloop om Afrika

ca 1880-1914

• Conferentie van Berlijn (1884-1885): Europese landen spreken over verdeling Afrika
  

• Initiatiefnemer: Duitse kanselier Bismarck, Duitsland wilde óók kolonies in Afrika
• Geen enkel Afrikaans staatshoofd was aanwezig. Er werd letterlijk een liniaal langs de kaart van Afrika gelegd.
• Na de conferentie proberen landen zoveel mogelijk gebieden in Afrika te bezetten. 
  

Conferentie van Berlijn 

 1884-1885

15 Europese landen en de VS geven zichzelf hier toestemming voor de verdere kolonisering van Afrika en verdelen de taart ehhh .....de kaart. 

Er werd niet gekeken naar stamverschillen (etnische verdeeldheid)

Congo

De zelfstandigheid en onafhankelijkheid van Congo

en genocide(?)

Een kolonie van België

• 1885 Congo persoonlijk bezit van koning Leopold II van België
  
• Honderd verschillende volken onder 1 baas...
  
• Kwam veel kritiek op Leopold II: was alleen uit op winst maken 
  

Een kolonie van België

• 1908 Belgische regering neemt gebied over:
  
• 'minder ontwikkelde' volken beschaven -->
  
• Missionarissen gaven onderwijs. 
  
• Doel: verspreiding christendom + Europese beschaving 
  

• Maken van winst nog steeds belangrijker
  

Een kolonie van België

WO I:

Grootste leverancier koper aan VS + GB (kogels, granaten, kanonnen, torpedo's) 

Congolese soldaten vochten mee --> versloegen Duitse kolonie Oost-Afrika (Tanzania)

Een kolonie van België

WO II:

• Leverde weer belangrijke grondstoffen (Uranium --> atoombom) 
  
• Keihard werken --> geen beloning --> staking --> hard neergeslagen 
  
• 40.000 soldaten vochten mee

Congo tijdens WOI en WOII

• Verplicht leveren grondstoffen: koper en uranium
• Verplicht meevechten aan Belgische zijde in beide wereldoorlogen

Een kolonie van België

Door de twee oorlogen daalde ontzag van Congolezen voor Europeanen 

--> 

Leerden dat volken elkaar niet moesten bevechten... Hoe zit dat dan met Europa?

Opdrachten maken

5.3: 

Opdracht 1 t/m 10

Het jaar van Afrika 

• Na WO 2 --> Staatsscholen = middelbaar onderwijs 
  
• Vanaf 1954 ook universitair onderwijs 

• Waarom? 
• Geschoolde elite aanpassen aan levenswijze blanken
• Voorbeeld voor andere Congolezen
• Belgen helpen Congo te beschaven 

Het jaar van Afrika 

• Geschoolde elite: zelfde politieke rechten als blanken
  
• In de praktijk: discriminatie --> geen goede banen of rol in politiek
  
• Ontstaan roep onafhankelijkheid
  

Het jaar van Afrika 

• 1955 Koning Boudewijn maakt tocht door Congo 
  
• Ontvangen met eerbied

• Maar... Eind jaren '50 veel kolonies onafhankelijk... 
• Congo wil ook

Het jaar van Afrika 

• Nationalisten Kasavubu + Lumumba krijgen veel aanhang 
  
• gevangen gezet
• 1959 Belgische regering onder druk: angst koloniale oorlog 

Dekolonisatie Afrika

• 1956: Marokko onafhankelijk van Frankrijk.
  
• 1957: Ghana onafhankelijk van Groot-Brittannië.
  

• 1960: Onafhankelijkheidsgolf in Afrika
  

• 1960 Congo officieel gedekoloniseerd 
  
• Jaar van Afrika omdat veel landen onafhankelijk werden
  

Problemen 1960

• Provincies Katanga en Kasai scheiden zich af met behulp van het Belgische leger.
• Deze provincies zijn rijk aan grondstoffen

Koude oorlog in Congo

Lumumba vraagt tevergeefs hulp aan de VN

Dan vraagt hij de SU.

EN DAN? IS DAT EEN GOEDE ZET?

Lumumba vermoord 1961

Belgen nemen Lumumba gevangen en leveren hem uit aan Katanga.

Gemarteld en vermoord.

1965

Mobutu  na een staatsgreep aan de macht  met steun van de westerse landen en de dictators van Afrika

Dictator tot 1997

Mobutu schaft het parlement af.

Terreur.

Zelfverrijking. Miljarden van de staatsinkomsten kwamen op zijn rekening.

Dekolonisatieproblemen

• Armoede. Regeringen moeten leningen afsluiten
• Verdeeldheid (stammen)
• Geen democratische traditie
• Leiders worden dictators en verrijken zichzelf en hun clan/stam
• Neo-kolonialisme (buitenlandse bedrijven krijgen licenties van de leider in ruil voor miljarden)

Opdrachten maken

5.3: 

Opdracht 6 t/m 10