Par. 3.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

3.2 DEMOCRATIE IN NEDERLAND

Leerdoelen opschrijven

1. Hoe werd Nederland vanaf 1815 bestuurd?

2 minuten

Zelfstandig en in stilte

Eerder klaar? Lees "Het bestuur van Nederland" op blz. 43

Studiewijzer 2mhs1

14/11: Par. 3.1 Industrie en samenleving

17/11: Par. 3.1 Industrie en samenleving

21/11: Par. 3.2 Democratie in Nederland

24/11: Par. 3.2 Democratie in Nederland

28/11:  Par. 3.2 Democratie in Nederland

01/12: SO par. 3.1 en 3.2

05/12: Par. 3.3 Politiek en samenleving

08/12: Par. 3.3 Politiek en samenleving

12/12: Par. 3.3 Politiek en samenleving

15/12: Par. 3.4 Westerse wereldrijken 

19/12: Sportactiviteit

22/12:  Par. 3.4 Westerse wereldrijken 

Kerstvakantie

09/01 ( Par. 3.4) en 10/11 (herhalen) daarna toetsweek p2. 

TOETSWEEK P2

HOOFDSTUK 3

Studiewijzer 2mh3

15/11: Par. 3.1 Industrie en samenleving

17/11: Par. 3.1 Industrie en samenleving

22/11: Par. 3.2 Democratie in Nederland 

24/11: Par. 3.2 Democratie in Nederland

29/11: Par. 3.2 Democratie in Nederland

01/12: SO par. 3.1 en 3.2

05/12: Par. 3.3 Politiek en samenleving

08/12: Par. 3.3 Politiek en samenleving

13/12:  Par. 3.3 Politiek en samenleving

15/12: Par. 3.4 Westerse wereldrijken 

20/12: Par. 3.4 Westerse wereldrijken 

22/12 Par. 3.4 Westerse wereldrijken 

Kerstvakantie

10/01 en 12/01, daarna toetsweek p2. 

TOETSWEEK P2

HOOFDSTUK 3

Programma

1. Uitleg par. 3.2

2. Opdrachten maken en bespreken

3. Leerdoelen antwoorden

4. Afsluiten

Tijd over? Quiz

Het bestuur van Nederland vanaf 1815

Achtergrond:

• Napoleon werd verslagen
• Congres van Wenen
• Willem I wordt koning. 
• De Nederlanden was een constitutionele monarchie

Wat betekent "constitutionele monarchie?"

Het bestuur van Nederland vanaf 1815

Nederland had een parlement: de Staten-Generaal. 

Eerste Kamer: gekozen door de koning. 

Tweede Kamer

Samen vormen ze het parlement. 

Wie kiest NU de leden van de Tweede kamer?

1. De koning
2. De Provinciale Staten
3. Het volk
4. De Tweede Kamer

Hoe werden de leden van de Tweede Kamer gekozen in 1815?

• Edelen en regenten kozen de leden van de Provinciale Staten. 
• De Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordiging van de provincie. 

• De leden van de Tweede Kamer werden gekozen door de leden van de Provinciale Staten .

Wie had vanaf 1815 de macht?

Het parlement moest nieuwe wetten goedkeuren, maar had weinig macht. 

De koning was het staatshoofd en regeringsleider. 

Koning Willem I was staatshoofd (de persoon met het hoogste gezag in de staat) en regeeringsleider (aanvoerder van de regering die bestond uit hemzelf en zijn ministers).

Hoe veel macht had de koning?

• Ministers benoemen en ontslagen. 
• Hij besliste in zijn eentje over het leger, de buitenlandse politiek en de kolonies. 
• Mocht geld uitgeven zonder het parlement te informeren. 

Tot 1830 een autoritaire bestuur... en de Belgen waren ontevreden!

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek blz. 50 opdracht 1

Leerdoelen antwoorden

10 minuten

Zelfstandig

Eerder klaar? Leer de begrippen uit je hoofd uit blz. 52

Leerdoel: Hoe werd Nederland vanaf 1815 bestuurd?

Een staatshoofd is...

1. De baas van de Tweede Kamer.
2. Persoon met het hoogste gezag in het land.
3. De eerste minister

De regeringsleider is...

1. Aanvoerder van de regering.
2. Aanvoerder van het leger.
3. Voorzitter van de Eerste Kamer.

Wie had de macht in de Nederlanden in 1815?

1. De Staten-Generaal
2. Alleen de Eerste Kamer
3. De Provinciale Staten
4. De koning

Wie heeft de macht in Nederland nu?

1. De koning
2. De Staten-Generaal
3. De minister president
4. De regering.

Belgische Revolutie (Opstand)

1830-1839

Gevolgen:

- 1839: Nederland erkent onafhankelijk België
- NL verliest groot deel van industrie en grondstofbronnen

- 1840: Willem I afstand v/d troon >> Willem II de nieuwe koning

De Liberalen

Burgers die streven naar meer vrijheid zijn liberalen. 

Het parlement moet door verstandige burgers worden gekozen.

De regering moest het parlement controleren. 

• Het liberalisme is een politieke stroming.
• Partijen zoals de VVD en PVV zijn liberaal. 

Afgelopen les...

• Constitutionele monarchie
• Parlement: Eerste en Tweede Kamer. 
• Regeren van koning Willem I: staatshoofd en regeringsleider. 
• Belgische Opstand
• Liberalen

Liberalen

Fabrikanten, ondernemers, bankiers steunden de liberalen.

De overheid moest zich zo min mogelijk met de economie bemoeien.

Zo min mogelijk regels.

Willem II

Willem II volgde in 1840 zijn vader op.

Hij regeerde net zo als zijn vader.

Willem II was de baas en de ministers zijn assistenten.

Willem II zette de grondwet en het parlement buitenspel.

Willem I trad af omdat hij niet wilde dat ministers voortaan elk besluit van de koning mee ondertekenden. Daardoor zou hij niet meer alleen kunnen beslissen. Willen I accepteerde die beperkingen van zijn macht. 

Koning Willem II

Willem II regeerde in feite alleen.

Koning Willem II wilde helemaal geen veranderingen.

Grondwetswijzigingen werden door hem altijd afgewezen.

1848

In 1848 was het onrustig in Europa.

Revoluties in Frankrijk, Pruisen en Oostenrijk.

Ook op de Dam in Amsterdam was het onrustig.

Nachtje slapen

In 1848 "veranderde koning Willem II in 1 nacht van conservatief in liberaal."

Koning Willem II was bang voor een revolutie en vroeg Thorbecke om een nieuwe grondwet te schrijven!

Nieuwe grondwet

• Parlementaire stelsel (het parlement heeft het hoogste gezag en controleert de regering. De regering mag alleen geld uitgeven met toestemming van het parlement).
• De koning is nog steeds staatshoofd, maar geen regeringsleider. Dat werd de minister-president (aanvoerder van de ministers).
• Kabinet: komen bij elkaar in het ministerraad
• Tweede Kamer wordt gekozen door het volk en de Eerste Kamer door de Provinciale Staten. 

Rechtstreekse verkiezingen

Om de vier jaar kwamen er rechtstreekse Tweede Kamerverkiezingen.

Mannen die een bepaald bedrag aan belasting betaalden mochten stemmen.

Beperkt kiesrecht: censuskiesrecht.

Algemeen kiesrecht 

Mannen: 1917

Vrouwen: 1919

Nederland werd een parlementaire democratie: bestuurssysteem waarin de regering afhankelijk is van een parlement dat met algemeen kiesrecht is gekozen. 

Leerdoelen beantwoorden

Minimaal 5 zinnen per vraag!!!

1. Wat veranderde door de grondwet van 1848?

2. Hoe werd het kiesrecht uitgebreid?

Opdrachten maken

Maak alle opdrachten van par. 3.2 op blz. 50 en 51

Tot volgende keer!

Geef de les een cijfer

0100