1.4 Sta je in je recht & Hoe hoog is jouw inkomen?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

3 Basis & Kader

Basis

1.4 Sta je in je recht?

Kader

1.4 Hoe hoog is jouw Inkomen

Leerdoelen 1.4

Basis "Sta je in je recht?"

• welke rechten je hebt
• waar je je recht haalt als consument
• welke plichten je hebt als consument

Kader  "Hoe hoog is jouw inkomen?"

• wat voor inkomsten je kunt hebben
• waardoor je koopkracht kan veranderen
• door welke oorzaken er inkomensverschillen bestaan

Uitleg 1.4

• Basis uitleg "Sta je in je recht?"
• Kader leest alvast de paragraaf 1.4 "Hoe hoog is jouw inkomen?" door.
• Na de uitleg van Basis ga ik jullie uitleg geven
• Kader uitleg 1.4 "Hoe hoog is jouw inkomen?"

Terugblik 1.3

• Waar haal jij betrouwbare info over producten vandaan?
• Hoe vergelijk je prijzen?
• Welke betekenis heeft het begrip "consumer power"?

Uitleg 

1.4 Sta je in je recht?

0

Consumentenrecht

• het consumentenrecht bestaat uit allemaal verschillende wetten en regels die jou als consument beschermen.

                                              

Deugdelijk product

• Jij hebt als consument (wanneer je iets koopt) recht op een product dat normaal werkt en functioneert (deugdelijk). 
•  Wie heeft wel eens een product gekocht dat niet goed werkte of kapot was?
•  Wat heb je toen gedaan? 
• Wat heeft de winkel gedaan? 
  

0

Wet Productaansprakelijkheid

• Fabrikanten zijn verantwoordelijk voor de schade die hun producten veroorzaken als dat komt door slechte productie.
• Het product noem je dan gebrekkig. De consument heeft recht op een deugdelijk product (het product moet bij normaal gebruik naar behoren functioneren).

Wet productaansprakelijkheid

• Als een "gebrekkig" product schade veroorzaakt aan andere zaken of aan een persoon, dan is de fabrikant aansprakelijk voor de gevolgschade.
• 
  
• Dus niet de verkoper!

Colportagewet

Verkopen aan de deur of bij verkoopdemonstraties thuis of tijdens een bus- of bootreis

• 14 dagen bedenktijd (schriftelijk)
• Aankoopbedrag meer dan € 50.

Wet koop op afstand

• Bij aankopen via;
• internet
• telefoon
• bestelbon uit een krant/een catalogus
• Je hebt een bedenktijd van 14 werkdagen nadat je het product thuis hebt ontvangen.

0

Warenwet

• Een levensmiddel of product mag de gezondheid of veiligheid van de consument niet in gevaar brengen.
• In de Warenwet staat aan welke eisen voedingsmiddelen en andere producten moeten voldoen.
• De warenwet schrijft voor dat de juiste productinformatie op de verpakking staat vermeld.

Productinformatie

• De productinformatie bevat gegevens over het product zoals de productnaam, de hoeveelheid, de naam van de producent, de ingrediënten, de houdbaarheidsdatum en indien nodig, de gebruiksaanwijzing.

Kader

Terugblik les 1.3

Herhaling lesdoelen 1.3

• Wat voor uitgaven kun je hebben? 
• Waarom is het verstandig om een begroting te maken? 
• Hoe maak je een begroting?

Uitleg

1.4 Hoe hoog is jouw inkomen?

Inkomensvormen

• Inkomen uit arbeid + bezit  → wel tegenprestatie
  
• Inkomensoverdracht → geen tegenprestatie

Inkomen uit arbeid

- Loon/salaris

- Vakantiegeld

- Loon in natura

(spullen/diensten i.p.v. geld)

- Winst van ondernemer

Inkomen uit bezit

Rente, huur, pacht

Overdrachtsinkomen

Uitkering, zakgeld, kleedgeld of kinderbijslag

Koopkracht

• De hoeveelheid goederen en diensten die je kunt kopen met je geld.
• Je koopkracht hangt af van:
• je inkomsten;
  
• de prijzen.
  

Inflatie

Voorbeeld Koopkracht

De prijzen stijgen met 2,5%.

Het inkomen van Harmen stijgt met 1,5%.

Stijgt of daalt de koopkracht van Harmen?

Het inkomen van Marcel stijgt met 3,5%.

Stijgt of daalt de koopkracht van Marcel?

Voorbeeld Koopkracht

• De prijzen stijgen met 2,5%.
• Het inkomen van Harmen stijgt met 1,5%.
• Stijgt of daalt de koopkracht van Harmen?
• Het inkomen van Marcel stijgt met 3,5%.
• Stijgt of daalt de koopkracht van Marcel?

Deflatie

• Het omgekeerde van inflatie is deflatie. 
• Bij deflatie is er een gemiddelde daling van alle prijzen bij elkaar.
• Het gevolg van deflatie is dat je voor hetzelfde bedrag meer kunt kopen. Het geld wordt dus meer waard.
• Als je inkomen gelijk blijft, stijgt door deflatie je koopkracht.

Verandering in percentages

• Als je stijgingen en dalingen in procenten uitdrukt, kun je veranderingen beter met elkaar vergelijken.

        

Verandering in percentages

• Voorbeeld:  Een frikandellenbroodje 
• prijs vorig jaar: € 1 ,=
• prijs dit jaar: € 1,10 (nieuw)
• Hoeveel procent is de prijs van het brood gestegen?
• Formule
• stijging in % = (nieuw - oud) ÷ oud x 100%
• (1,10 - 1,=) ÷ 1,= x 100% = 10%

Nog een voorbeeld

• Jaimy  verdiende vorig jaar € 3.200. 
• Dit jaar verdient hij € 3.250.
• Hoeveel procent is het inkomen van Jaimy gestegen?
• 1. Nieuw = 3.250
• 2. Oud = 3.200
• 3. Stijging = (3250 – 3200) ÷ 3.200 x 100 = 1,6%

0

Kader aan de slag

Lezen; blz. 22 tot en met 25

Maken: Opdrachten ?

Prijscompensatie

• Als er inflatie plaatsvindt moet je inkomen net zoveel stijgen anders kun je minder kopen (→ koopkracht verlies).

• Inkomensverandering (%) - Inflatie (%) = verandering van koopkracht

• Postief getal = Koopkracht toename (meer dan prijscompensatie)
• 0 = Koopkracht behouden (precies prijscompensatie)
  
• Negatief getal = Koopkracht afname (minder dan prijscompensatie)
  

Leerdoelen behaald?

Basis

• welke rechten je hebt
• waar je je recht haalt als consument
• welke plichten je hebt als consument

Kader 

• wat voor inkomsten je kunt hebben
• waardoor je koopkracht kan veranderen
• door welke oorzaken er inkomensverschillen bestaan