Hoofdletters en leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

P1 hoofdletters en leestekens 2 havo/vwo

Om mee te beginnen:

1. Geef aan of het om een hww, kww of zww gaat. 
- Ik schijn met mijn telefoon. 
- Het schijnt een fel lichtje te zijn. 
- Ik loop over straat. 

2. Benoem de woordsoorten. 
- Zo'n rode telefoon is mooi. 

Voor vandaag: 

• Ik vraag om extra uitleg 
• Ik oefen met de oefentoets 
• Ik leer voor NE (of een ander vak)

Leestekens

Leestekengebruik is belangrijk! Het zorgt ervoor dat je tekst soepel leest.

Puntkomma

• Zit tussen een punt en een komma in
• De zin na de puntkomma heeft een belangrijk verband met de zin voor de puntkomma. 
  
  Voorbeeld: Beginnen jullie maar alvast; door vertragingen is meneer Vogelzang wat later. 

Komma

 De komma is een korte pauze in een zin. Zonder de komma kan een zin verkeerd geïnterpreteerd worden.

Leestekens

Noteer het juiste antwoord en vervoeg de werkwoorden

1. Het is echt een mooi/mooie huis! 
2. De ... (verkopen) spullen (leveren) veel geld op. (v.t.)
3. (Fluisteren) zei hij: 'Je moeder!'

Voor vandaag: 

• Ik weet wanneer een bijvoeglijk naamwoord wel of geen -e krijgt 
• Ik weet hoe ik een bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord/tegenwoordig deelwoord moet vervoegen

Bijvoeglijk naamwoord -e

ZN met de/het	ZN met een
- De blije docent - Het mooie huis	- Een blije docent - Een mooi huis

Waarom een mooi huis en niet een mooie huis?

Bijvoeglijk naamwoord zonder -e

ZN met de/het	ZN met een
- De blije docent - Het mooie huis	- Een blije docent - Een mooi huis

1. Het zelfstandig naamwoord is een 'het-woord' (huis, meisje, jongetje). 
2. Het lidwoord 'een' staat voor het bijvoeglijk naamwoord (het kleine jongetje is een blij jongetje)

Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

1. Voltooid deelwoord + e
2. Je schrijft het zo kort mogelijk op zonder dat de betekenis van het woord verandert (de beklede) stoel)
! Eindigt een voltooid deelwoord met -en of gaat het om een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord? Dan -en!

Het gekochte huis is best duur.
Het verlaten huis stond er spookachtig bij. 
De zilveren deurknop was gestolen door boefjes. 

Bijvoeglijk gebruikt tegenwoordig deelwoord

1. Infinitief (hele werkwoord + de)

De lachende automobilist reed door terwijl de huilende vrouw haar middelvinger opstak. 

2. Infinitief (hele werkwoord + d)

Een opvallend tasje, zeg! 

Aan de slag, H2!

Individueel en in stilte (10 minuten), daarna in duo's (10 minuten)
Eerder klaar? Spelling 4.9 opdracht 5. 
Vragen? Na tien minuten

Opdracht: 4.9 spelling opdracht 1, 3, 4 en 5. 

Aan de slag, V2!

Individueel en in stilte (10 minuten), daarna in duo's (20 minuten)
Eerder klaar? Spelling 4.9 opdracht 8. 
Vragen? Na tien minuten

Opdracht: 4.9 spelling opdracht 1, 3, 4 en 5. 

Ter afsluiting

1. Een (beschadigd/beschadigde) boek zal een boete opleveren. 
2. Een (rennend/rennende) kind langs de weg betekent altijd gevaar! 

Om mee te beginnen:

1. Een ...(aarzelen) klant
2. Een ...(passend) colbert
3. Een ...(schreeuwen) kleur
4. De ...(beklede) stoel
5. De verloren tafel

Voor vandaag: 

• Ik weet wat ik moet kennen en kunnen voor de toets
• Ik weet welke leestekens ik wanneer moet gebruiken 

Kennen en kunnen toets

Keuze!

Keuze 1	Keuze 2
- Je luistert naar een korte uitleg over de belangrijkste leestekens. - Je gaat aan de slag met de oefentoets. Examensleutel: nXCSzg	- Je gaat gelijk aan de slag met een oefentoets. Examensleutel: nXCSzg

Wanneer een komma?

Leestekens

Een zin eindigt met een leesteken.

• Punt (gewone zin): De deelnemers presenteren hun act.
• Vraagteken (vraagzin): Zijn ze erg zenuwachtig?
• Uitroepteken (uitroep): Doe je best!

Komma

 De komma is een korte pauze in een zin.

Je gebruikt een komma...	bijvoorbeeld
als je iemand aanspreekt	'Hé, wat doe jij hier?'
tussen delen van een opsomming	In de zomer ga ik fietsen, zwemmen, wandelen en raften.
voor voegwoorden als: want, maar, omdat, zoals.	In deze zin staat een komma, want er staat een voegwoord in.
tussen twee persoonsvormen	Pas toen hij dat zei, vielen de puzzelstukjes op z'n plaats.

Leestekens zijn belangrijk!

We rijden vandaag door Nederland, België, en Luxemburg.

1. leestekens/hoofdletters zijn goed geschreven
2. leestekens/hoofdletters zijn fout geschreven.

Loop naar de maan.

1. De hoofdletters en leestekens kloppen.
2. De hoofdletters en leestekens kloppen niet.

Wil je kaas, jam of hagelslag op je boterham?

1. Hoofdletters en leestekens kloppen.
2. Hoofdletters en leestekens kloppen niet.

Op Maandag hebben we een toets.

1. De hoofdletters en leestekens kloppen.
2. De hoofdletters en leestekens kloppen niet.

In Maart ben ik jarig!

1. De leestekens zijn goed gebruikt.
2. De leestekens zijn fout gebruikt.

Maak van taalverzorging 1: opdracht 27 t/m 29

Maak van taalverzorging 2: opdracht opdracht 15 

Ik snap de theorie van hoofdletters en leestekens.

1. ja
2. nee