20210612 4V Afsluitende les 'Het Kwaad'

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom 4V!

afsluitende les over 'Het Kwaad'

Wat gaan we doen deze les?

 Als het goed is hebben jullie het boek doorgenomen.

Als je dat niet hebt gedaan stel je ook geen vragen. 

Het maken van aantekeningen is handig.

1. Doornemen van de toetsstof

2. Beantwoorden van mogelijke vragen

Asch: kwaad door conformiteit

1. Proefpersoon geeft goede antwoord op simpele vraag

2. Anderen binnen de groep geven een apert verkeerd antwoord

3. Proefpersoon conformeert zich aan het foute antwoord

4. Verkeerde aanpassing kan dus gevolg zijn van groepsdruk.

Milgram exp: gehoorzaamheid

Kenmerken:

1. Echte proefpersoon dient schokken toe bij fout antwoord

2. In opdracht van een 'autoriteit'

3. Schokken worden steeds zwaarder

4. Wanneer wordt iemand ongehoorzaam?

Zimbardo experiment: Macht

1. Gevangenis - experiment (Stanford Prison)

2. Proefpersonen opgedeeld in groep gevangenen en bewakers 

3. Bewakers mochten naar eigen inzicht handelen

4. Na dag op dag twee reeds sadisme door bewakers

5. Liep uit de hand. Experiment voortijdig gestaakt

'Wij versus zij': rol van groep

1. Groepsbinding kan heel positief zijn (sportteam b.v.)

2. Binnen een groep kunnen zich ook gevaarlijke dingen  ontwikkelen  (Abu Ghraib gevangenis, Standford exp.)

Religie en conflict

1. Religie als vlag: religie fungeert als identificerende, legitimerende en mobiliserende rol. (Polen)

2. Religie als medium: als vlag, maar ook als medium. Religie veroorzaakt  scheidingslijnen tussen groepen (noord-Ierland)

3. Religie als motor: Religie is oorzaak of bewuste aanjager van een conflict (IS, kruistochten)

Kwaad en conflict: terrorisme

1. Volgens de Graaf: golven van terrorisme

2. Houden enkele decennia aan, verdwijnen weer (anarchisme, antikoloniaal, nieuw links, religieus terrorisme

3. Mondiaal, verschillende groepen met gelijk doel

Werkwijze: zaaien van angst:

- om een regering te dwingen iets te doen 

- om de achterban de mobiliseren

Visies op kwaad: Diabolisering

1. De kwaaddoener wordt neergezet als de duivel: diabolos

2. De kwaaddoener is helemaal slecht, zal dat altijd zijn.

3. Geen verandering mogelijk

Diabolisering:

- versimpeling van de werkelijkheid (zwart-wit denken)

- maakt dat het kwaad heel ver van je zelf af staat

- kan leiden tot wraak

Visies op kwaad: Banalisering

1. Banalisering: alledaags, gewoon (iedereen kan het doen)

2. De dader van gruwelijkheden blijkt ook een gewoon mens

- zorgt goed voor zijn medemens

- is bereid op bevel ook gruwelijke dingen te doen

- voelt zich niet verantwoordelijk voor de gruwelijkheden

- dader zou zich kunnen beroepen op misbruik door autoriteiten

(Eichmann, Auschwitz)

Visies op kwaad: Ethisering

- ethiek is een samenstel van idealen, waarden, toekomstbeeld

- het kwaad wordt opgenomen in de ethiek (Hitler-Duitsland)

- maakt integraal onderdeel daarvan uit

- maakt dat mensen het kwaad gaan zien als goed

- er is geen echt verschil meer tussen goed

en kwaad

Visies op kwaad: Fragmentatie

Iedereen kan tot het kwaad komen

- door je af te sluiten van het kwaad dat zich voordoet

- door het hanteren van een andere ethiek in andere omstandigheden

- door het bestaan of bewust creëren van afstand

Schuld wordt dan niet (zo erg) beleefd

Schuld: (ethisch)

- gevoel door toebrengen van schade aan een ander of jezelf

- blijft tot het ongedaan is gemaakt (en dat kan niet altijd)

ook:

- het niet voldoen aan je eigen ideaalbeeld

- schuldgevoel wordt vaak weggedrukt: te zwaar 

Reactie van de samenleving:

- soms meeleven, soms afwijzing, soms vergeving

Schuld/schuldig: juridisch

- het niet voldoen aan de regels of wetten

- het niet ingeloste deel van een vordering

Reactie van de samenleving:

- straf

- invorderingsprocedures

Vergeving:

- nodig is erkenning van de schuld door de dader

Christelijke visie:

- de ander  als mens niet meer afwijzen voor wat er is gedaan

- vergeving staat straf op zich niet in de weg

- alle mensen zijn schuldig tegenover God

- God vergeeft  ons door de straf

die Christus heeft gedragen

Einde van de les

Veel succes bij de toets !!