Taalbeschouwing: DEEL 3 Semantiek: voornamen

Semantiek - betekenisleer
Betekenis is een bijzondere eigenschap van 
woorden, zinnen en teksten
1 / 26
suivant
Slide 1: Diapositive
NederlandsSecundair onderwijs

Cette leçon contient 26 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 2 vidéos.

Éléments de cette leçon

Semantiek - betekenisleer
Betekenis is een bijzondere eigenschap van 
woorden, zinnen en teksten

Slide 1 - Diapositive

Betekenis bij woorden
Arbitrair/willekeurig/toevallig - de relatie tussen woord en betekenis is arbitrair/willekeurig/toevallig
Synonymie - meerdere woorden die hetzelfde betekenen
Denotatie - de woordenboekbetekenis
Connotatie - gevoelsbetekenis die per persoon kan verschillen (bijv. het woord toetsweek)

Slide 2 - Diapositive

Betekenis bij zinnen
Inhoudelijke betekenis van woorden
Kennis van de grammatica
Context

Voorbeeld van belang van grammaticale kennis:
De prins kust de prinses. 
De prinses kust de pins.
Voorbeeld van belang kennis van de context:
Ik heb het koud (mededeling of verzoek)

Slide 3 - Diapositive

Bedenk nu zelf een zin waarbij de grammaticale kennis belangrijk is voor de betekenis. Je mag het werkwoord kussen niet gebruiken.

Slide 4 - Question ouverte

Betekenis bij teksten
Multi-interpretabel - gedichten

Eenduidige betekenis - juridische teksten

Slide 5 - Diapositive

Hoeveel fouten zitten er in onderstaande zin:

Volgens hun zitten er drie fauten in deze zin.
A
1
B
2
C
3
D
4

Slide 6 - Quiz

Wanneer is onderstaande zin waar?
'Ik ben jarig'
A
op je geboortedag
B
altijd
C
op je feestje op de zaterdag na je verjaardag
D
in de week van je verjaardag

Slide 7 - Quiz

De waarheid
- Laat zich niet altijd eenvoudig vaststellen
- Wordt bemoeilijkt door de speelsheid van taal
- Het werk van taalfilosofen

Alleen van een  bewering kan je vaststellen of die waar is of niet. 

Slide 8 - Diapositive

Wanneer is een belofte waar?
Wanneer is een waarschuwing waar?

Slide 9 - Question ouverte

Performatieve werkwoorden
Wanneer is een belofte waar?
Wanneer is een waarschuwing waar?

Performatieve werkwoorden zijn werkwoorden die zelf iets doen (beloven, waarschuwen, verzoeken, dopen, trouwen etc.) - het zijn daarom taaldaden.

Slide 10 - Diapositive

Namen hebben geen betekenis maar een referent (object/wezen)
Veel namen hadden wel een betekenis
Er zijn ook namen zonder referent in de werkelijke wereld: 
Ik ben de blauwbilgorgel,
Mijn vader was een porgel,
Mijn moeder was een porulan,
Daar komen vreemde kind'ren van.
Raban! Raban! Raban!

Slide 11 - Diapositive

Voornamen in de 21e eeuw
Sara of Sarah is een meisjesnaam die is afgeleid van het Hebreeuwse woord sjar, wat in de vrouwelijke vorm "vorstin" betekent. De vrouw van Abraham uit de Thora heette Sara. De naam wordt soms afgekort tot Saar of Saartje, en een Amerikaanse verkleinvorm ervan is Sally.
Sara is een zeer veel voorkomende naam - staat nog steeds in de top 10

Slide 12 - Diapositive

Vind jij je naam een mooie naam?
Ja
Nee

Slide 13 - Sondage

Kom jij weleens iemand tegen met dezelfde naam?
Nee

Slide 14 - Sondage

Waarom hebben jouw ouders je voornaam gekozen?

Slide 15 - Question ouverte

Jeu Boelen
Joyce de Roo-Bot
Lammy Schaap
Liv Frie
Nick Simons
Phuong Du
Pie Kant
Ron de Bil
Sonne Straal

Bas Sillen
Ben Boute
Bennie Koekoek
Cobie Potappel-Stroop
Dick Hop
Fee Mos
Han Kaas
Hans Coenen
Heidy Heij
Wil Bierman

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Vidéo

Naam zevende kind Elon Musk
Na de geboorte van de kleine maakten zijn ouders bekend dat hij de naam X Æ A-12 had gekregen. Grimes legde op Twitter uit dat de X stond voor het onbekende, Æ is de elvenspelling van AI (artificiële intelligentie) en de A-12 verwijst naar een vliegtuig dat de voorloper was van de SR-17, het favoriete toestel van de kersverse ouders. 
Al snel bleek dat de staat Californië geen cijfers accepteert in namen, dus werd het getal 12 in de naam van het jongetje omgezet in Romeinse cijfers. Maar nu blijkt dat ook X Æ A-XII niet is goedgekeurd, omdat Æ niet voorkomt in het alfabet. Daarom gaat het kind nu verder als X AE A-XII.
De naam van de kleine, het eerste kind van Grimes en het zevende van Musk, wordt in alle versies uitgesproken als Ex Ash A Twelve.
Bron: AD.nl

Slide 18 - Diapositive

Voornamen
Bezoek nu zelf ook eens de site van de sociale verzekeringsbank (SVB) en zoek hoeveel mensen het laatste jaar jouw naam kregen. Je vindt de link op de volgende pagina.

Slide 19 - Diapositive

Slide 20 - Lien

Zoek op de voorgaande site op hoeveel kinderen jouw naam in 2023 kregen.

Slide 21 - Question ouverte

De herkomst van je eigen naam
Op de volgende site vind je een link. Zoek op deze site de verklaring van jouw naam en plaats die in de daaropvolgende slide.

Slide 22 - Diapositive

Slide 23 - Lien

Wat is de verklaring voor jouw naam?

Slide 24 - Question ouverte

Watson
Vanuit informatica veel belangstelling voor technologieën die vragen kunnen herkennen en antwoorden kunnen formuleren. 

Betekenis is hierbij een kernbegrip.

Watson van IBM - computer met duizelingwekkende netwerken van semantische relaties

Slide 25 - Diapositive

Slide 26 - Vidéo