Par. 2.2 De landbouwrevolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Leerdoelen opschrijven

3. Hoe leefden de eerste boeren in Nederland?

Zelfstandig en in stilte

Eerder klaar? Leer de begrippen uit je hoofd, blz. 40.

1. Hoe is de landbouw in het Midden-Oosten ontstaan en hoe heeft deze zich verspreid naar Europa?

2. Welke gevolgen, inclusief nadelen, had de landbouwrevolutie voor de leefwijze van prehistorische mensen?

Studiewijzer

09-09 Par. 1.1 Wat is geschiedenis?

12-09 Par. 2.1 De eerste mensen jager en verzamelen

16-09 Par. 2.1 De eerste mensen jager en verzamelen

19-09 Par. 2.2 De landbouwrevolutie

23-09 Par. 2.2 De landbouwrevolutie

26-09 SO par. 1.1, 2.1 en 2.2

30-09 Par. 2.3 Machtige steden en staten

03-10 Par. 2.3 Machtige steden en staten

07-10 Par. 2.4 Leven voor én na de dood

10-10 Par. 2.4 Leven voor én na de dood

14-10 Herheling / voorbereiding TWT

Toetsweek periode 1

Hoofdstuk 1 par. 1.1 + Hoofdstuk 2 par. 2.1 t/m 2.4

Programma

1. Uitleg par. 2.2

2. Leerdoelen beantwoorden

3. Hoe schrijf ik een samenvatting?

4. Afsluiten

Tijd over? Filmpje kijken

Werkboek blz. 22 opdracht 6, 7, 8, 10

+

Beantwoord de leerdoelen in je schrift:

3. Welke kenmerken van de levenswijze hadden de jager-verzamelaars?

4. Wat veranderde er aan het einde van de laatste ijstijd?

5. Wat is oorzaak en gevolg?

Veetelt

Akkerbouw

LANDBOUW

Noord-Afrika en

Midden-Oosten

• Mensen aten planten. 
• De eerste dorpen zijn ontstaan.

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen).

• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden.

• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven.

Vruchtbare Halvemaan

• Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (10.000 v. Chr.)
  

• Midden-Oosten: Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• 'De kraamkamer van de beschaving': ontstaan van steden en het schrift

Landbouwrevolutie

• Revolutie betekent ingrijpende verandering
  

• Jager-verzamelaars worden boer

• De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer.

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden. 
• Het ontstaan van dorpen en steden.
• Mensen krijgen meer bezittingen en er ontstaat meer ongelijkheid: de één heeft meer bezittingen dan een ander.
• Mensen bouwden stevige boerderijen, tempels en grafmonumenten. 

Nadelen

• Dorpen groeide zo snel dat er soms niet genoeg voedel was voor alle mensen. 
• Het verspreiden en ontstaan van nieuwe ziektes. 
• Een sedentaire levensstijl.

 Oorzaak: de reden waarom iets gebeurd.

• Directe oorzaak: heeft een gebeurtenis rechtstreeks beïnvloed. Ook wel "aanleiding" genoemd.
  
• Indirecte oorzaak: geen rechtstreeks verband met die gebeurtenis, maar heeft er wel invloed op gehad (omstandigheid). 

Gevolg: iets dat door en na een gebeurtenis plaatsvindt.

• Bedoelde en onbedoelde gevolg
  
• Korte of lange termijn gevolg
  
• Van meer of minder belang

Vorige les...

• Het klimaat veranderd = het landschap veranderd. 
• Vruchtbare Halvemaan
• De landbouwrevolutie
• De gevolgen van de landbouwrevolutie: vaste woonplaats, het ontstaan van dorpen en steden, mensen hebben meer bezittingen en er ontstaat meer ongelijkheid.

De eerste boeren in Nederland

• Tussen 7000 en 5000 v.Chr. kwamen boeren vanuit de Midden-Oosten naar Europa.
• Ook op Rond 5300 v.Chr.: de boeren in Zuid-Limburg. 
• De bandkeramiek cultuur.
• Landbouwsamenleving
• Bossen kappen, akkers aanleggen en grote boerderijen bouwen. 

Boeren in Nederland

• Zuid-Limburg: bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)

• Noord-Nederland: megalietcultuur/

trechterbekercultuur (rond 3500 v. Chr.)

• Bouwerken met megalieten (grote stenen

Trechterbekercultuur

• Hunebedden: grafkamers. 
• Zwefstenen die tijdens de ijstijd in de ijskappen vanuit Scandinatië naar het zuiden zijn gebracht. 

Hiërarchie

Sommige bewoners hadden meer macht en invloed dan andere. 

Mensen die het hoogst staan in de hiërarchie vormen de elite.

Bronstijd

• Wapens en gereedschap van brons.
• Brons wordt gemaakt van koper en tin; beide komen niet in Nederland voor.
• Dorpjes uit de bronstijd hadden vaak een houten verdedigingsmuur.

IJzertijd

1000 v.Chr.

IJzer komt wel de Nederlandse bodem voor.

IJzer is veel hader dan brons. 

Leerdoelen bespreken

3. Hoe leefden de eerste boeren in Nederland?

Hoe schrijf ik een samenvatting?