schrijven: column les 3: beeldspraak en stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands
Schrijven: column
Les 3 
VWO 3
 P2 2022-2023

vorige twee lessen

...welke kenmerken een column heeft.

...hoe een column kan worden opgebouwd.

.....hebben jullie vier verschillende columns gelezen.

Kenmerken column

Een column verschijnt regelmatig in tijdschriften en kranten (kranten hebben vaak vaste columnisten).

Een column is kort (400 woorden). Iedere zin is dus van belang. De eerste en de laatste zin in het bijzonder.  

De schrijver zorgt dat de lezer meteen geprikkeld wordt door een pakkende openingszin. Hiermee zet hij de toon en trekt hij de aandacht. 

Kenmerken column

De schrijver valt met de deur in huis door te beginnen met hét speerpunt van zijn tekst. 

Dit verpakt hij pakkend en origineel.  

Dat kan bijvoorbeeld met: een bijzonder, opvallend weetje, een nieuwtje, een anekdote, een afwijkende mening, een onverwacht feit, een uitdagende stelling of een combinatie hiervan.  

Hij zorgt dat hij de lezer direct ‘heeft’ met zijn originele invalshoek.

In het slot wordt zijn persoonlijke boodschap of advies duidelijk. Hij sluit af met een knallende slotzin, zodat zijn column na het lezen nog even blijft hangen bij de lezer.

Kenmerken column

Een column heeft meerdere tekstdoelen: informeren, overtuigen, amuseren en opiniëren

De lezer wordt vermaakt, maar ook geraakt door de tekst. Een column doet iets met de lezer. 

De schrijver neemt een standpunt in en daagt zijn lezer uit.  De schrijver formuleert zijn mening scherp en met humor. Niet geforceerd tegendraads, maar oprecht. 

Het is vooral belangrijk dat de lezer aan het denken wordt gezet over het onderwerp.  

Kenmerken column

De schrijver laat de lezer de tekst zien, horen, voelen en ruiken. Hij schrijft in korte krachtige zinnen, gebruik zo weinig mogelijk bijzinnen.

Hij maakt zijn tekst aantrekkelijk met minder voor de hand liggende woorden of schrijft beeldend.  

Kortom: hij kiest voor creatief taalgebruik, stijlfiguren, beeldspraak en humor. Hij maakt gebeurtenissen dramatischer dan ze in werkelijkheid zijn.  

Kenmerken column

In een column laat de schrijver blijken ...

... dat het thema hem aan het hart gaat.

... dat hij echt wat van het onderwerp vindt.

In een column legt de schrijver uit ...  

... waarom het onderwerp hem raakt.

... wat hem opvalt.

Hij geeft hier een mooie wending aan. Zo komt hij tot een scherpe, creatieve tekst met een persoonlijk karakter. Een column is informeel en persoonlijk. Er wordt vanuit ‘ik’ gesproken.

Deze les ga je leren...

... wat beeldspraak is (herhaling).

... wat stijlfiguren zijn (herhaling).

kennis testen

Je hebt beeldspraak en stijlfiguren herhaald.

Maak de quizvragen op slide 30 t/m 47

Beeldspraak valt onder

1. Figuurlijk taalgebruik
2. Letterlijk taalgebruik

Hij is een sluwe vos.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Beeldspraak

'Zij is net een nachtegaal.' Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metonymia
3. metafoor
4. personificatie

Welke vorm van beeldspraak?
Ze praat als een kip zonder kop.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie
4. metonymie

De maan bespiedde ons vanuit de hemel.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Beeldspraak

Welke vorm van beeldspraak?
Die ezel is weer zijn schrift vergeten.

1. metonymie
2. metafoor
3. vergelijking
4. personificatie

Beeldspraak.
Na de uitzending regende het klachten.

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Personificatie
4. metonymia

Annie kwam aanrijden in haar koekblik is een ....?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Beeldspraak

'De golven aaien de zwemmers'.
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Beeldspraak

Beeldspraak:
Die droge tuin snakt naar een sproeibeurt.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor
4. Metonymia

Beeldspraak.
Mijn fiets protesteerde heftig toen ik over de bobbelige weg reed.

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Personificatie
4. Metonymia

Die Rembrandt vind ik mooier dan die Van Gogh.'
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. Vergelijking
2. Metafoor
3. Personificatie
4. Metonymia

Stijlfiguren
De zwarte kraaien is een voorbeeld van het volgende stijlfiguur?

1. Palindroom
2. Tautologie
3. Metafoor
4. Pleonasme

Welke van onderstaande stijlfiguren is een pleonasme?

1. 'blij en verheugd'
2. 'een ronde cirkel'
3. 'bar en boos'
4. 'ijzeren discipline'

Welke van de onderstaande stijlfiguren is een hyperbool?

1. 'nat water'
2. 'brullende motor'
3. 'vlug sjokken'
4. 'eeuwen op iemand wachten'

Welke van onderstaande stijlfiguren is een tautologie?

1. 'nat water'
2. 'verdrietig en bedroefd'
3. 'zuchtende wind'
4. 'witte sneeuw'

Welke stijlfiguren zorgen voor een ironisch effect ( dat je dus niet zegt wat je normaal zegt)

1. hyperbool
2. eufenisme
3. understatement

Korte schrijfoefening

Schrijf een kort verhaal (150-200 woorden). Kies één van onderstaande rijtjes en verwerk alle woorden uit dit rijtje in jouw verhaal. 

1. Tovenaar – olifant – irritatie – brug – appelboom – deurmat – gevoelig – schaar

2. Tandenstoker – bankbiljet – mysterieus – dierenwinkel – lekke band – experiment – pizza – bel

3. Ballon – heggenschaar – gebocheld – vurige liefde – oma – wrat – toverspreuk – toeter

schrijfoefening

Korte schrijfoefening

Je hebt een kort verhaal geschreven.

1. Voeg nu aan elke zin een bijvoeglijk naamwoord toe.
   
2. Verwerk minstens 2 keer een overdrijving in het verhaal.
   
3. Voeg 2 opsommingen toe aan het verhaal.
   
4. Verwerk 2 vergelijkingen in het verhaal.
   
5. Verwerk 1 tautologie in het verhaal.
   
6. Verwerk 1 pleonasme in het verhaal.
   

slot schrijfopdracht.