Herhaling koolwaterstoffen (2)

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Herhaling koolwaterstoffen:

 deel 2

We gaan een hoop bespreken

• We starten met: additie- en substitutiereacties
• Gevolgd door: ethers en alcoholen
• Zuren vs. ketonen vs. aldehyden
• Esters en vetten: even herhalen
• Aminozuren, essentieel of niet? 

Additiereacties: we voegen iets toe

Etheen               +        Broom                           1,2-dibromoethaan        

(additiereacties kunnen met broom, chloor, jood, fluor en water)

+

Additiereacties: we voegen iets toe

Etheen               +        Broom                           1,2-dibromoethaan        

Belangrijk: 2 beginstoffen en 1 eindproduct

+

Als we atomen vervangen:

substitutiereacties

Substitutiereacties vinden plaats onder invloed van licht. Ze kunnen plaatsvinden met broom, chloor en fluor

Als we atomen vervangen:

substitutiereacties

Belangrijk: 2 beginstoffen en 2 eindproducten

Verschil additie en substitutie

- Bij additie heb je als beginstof een alkeen; bij substitutie heb je een alkaan

- Bij additie heb je geen licht nodig; bij substitutie wel

- Bij additie ontstaat één eindstof, bij substitutie zijn er twee eindstoffen

Alcoholen en ethers/alkoxyalkanen

Hoe zat dat ook alweer?

Alcoholen en ethers/alkoxyalkanen

Hoe zat dat ook alweer?

Isomeren van alcoholen: alkoxyalkanen of ethers

Isomeer  betekent: zelfde molecuulformule, andere structuurformule

Alkoxyalkanen

methoxyethaan

Butan-2-ol

Ethoxyethaan

1,2dimethoxyethaan

Willen jullie nog oefenen met alcoholen en ethers?

Wat is een carbonzuur?

Wat is een keton?

• Bij ketonen komt de uitgang is -on.

• Stamnaam: propaan
• Karakteristieke groep: keton
• Propanon

Wat is een aldehyde?

• Aldehyden heten ook wel alkanalen: de uitgang is -al.

• Stamnaam: propaan
• Karakteristieke groep: aldehyde (-al)
• Propanal

Aldehyde

Keton

Zuur

Oefenen? Hoe heet dit molecuul?

Volgend stukje: esters en vetten

Herhaling koolwaterstoffen (3)

De esterreactie

Alkaanzuur       +         alkanol     -->     ester       +         water

Naamgeving esters

• Het alkaanzuur wordt alkanoaat:
• Ethaanzuur wordt ethanoaat
• Alcohol wordt de vertakking:
• Ethanol wordt ethyl

Belangrijke esters: vetten

Glycerol + 3 vetzuren --> Vet + 3H2O

Ontstaan van vetten uit glycerol en 3 vetzuren

3x ester = tri-ester

Geef de naam van deze ester

Aminen

Kenmerkende groep: -NH2

Achtervoegsel: -amine

Voorvoegsel: amino-

Wat is ook alweer een aminozuur?

Een aminozuur bestaat uit een aminogroep en een carbonzuur

20 aminozuren waarvan 12 essentieel

Welke van de volgende aminozuren is een essentiëel aminozuur?

1. Leucine
2. Serine
3. Glutamine
4. Alanine

Oefenen? Pak deze opdrachten:

Additie- en substitutiereacties                    25, 30

Ethers en alcoholen                                           24, 26, 27, 28, (29)

Zuren, ketonen, aldehyden                             32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41

Esters en vetten                                                   42, 43, 44, 45, 46, 47, 48

Aminogroepen en -zuren                                 49, 50, 51, 52

Afsluitende opdrachten: 1, 2 en 3