Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Geschiedenis 

Periode 4 les 3

Programma periode 4

Les 1 Slavenhandel

Les 2 Reformatie

Les 3 Gouden eeuw 

Les 4 Pruiken en revoluties en Napoleon 

Les 5 Industriële revolutie

Les 6 Wereldoorlogen 

Les 7 Wereldoorlogen 

Les 8 Toets

Gouden Eeuw

De periode van grote welvaart en bloei in kunst, techniek en wetenschap in de Republiek (circa 1588-1700)

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in de 17e eeuw een rijk land werd

Wat betekent reformatie

1. hervorming
2. transformatie
3. herstructurering

Hoe wordt je genoemd als kritiek op de kerk hebt

1. Heksen
2. Ongelovige
3. Ketter
4. Barbaren

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De preek in volkstaal

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen kochten aandelen in de kerk.
3. De kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen gaven de kerk geld, voor diensten, zoals schrijven van aktes.

Gouden eeuw

Hoe wordt de Republiek rijk? (1)

• 1568-1648: Tachtigjarige oorlog (Nederlandse Opstand)

• Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuiderlijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)

• Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam

Hoe wordt de Republiek rijk? (2)

• Nederland heeft niet heel veel producten/grondstoffen

• Vooral veel zuivelproducten

• Oplossing: stapelmarkt.

• Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent

Amsterdam in de Gouden eeuw

Stapelmarkt

Plaats waar handelswaar tijdelijk wordt opgeslagen, om van daaruit verder te worden verhandeld.

• 
  

Amsterdam in de Gouden Eeuw

• Gevolg: enorme groei van Amsterdam

• Aanleiding: te weinig voedsel / weinig handel
• In Antwerpen

• Oorzaak: afsluiting Schelde

Amsterdam in de Gouden Eeuw

-Pakhuizen

-Grachtengordel

Amsterdam in de Gouden Eeuw

• 
  
• Oorzaak:
  
• Te weinig voedsel en landbouwgrond

• Aanleiding:
  
• Dit probleem moet worden opgelost
• Gevolg:
  
• Droogmakerij

Wie had de macht in de gouden eeuw?

1. De koning
2. Rijke burgers
3. De kerk
4. De minister president

00:20

Waar is Nederland rijk van geworden in de gouden eeuw?

1. Handel in specerijen
2. Handel in goud
3. Drugshandel

01:40

Hoe komt het dat tulpen zo duur zijn denken jullie?

1. geen idee
2. door dat er veel belasting op zat
3. door beleggers

03:24

Hoe groot was het aandeel van Nederland in de slavenhandel

1. 10%
2. 75%
3. 5%
4. 30%

Economie

- de handel in de Republiek nam enorm toe. 

oorzaken

- Amsterdam het centrum van de wereldhandel

veranderingen in de landbouw

handel met het Oostzeegebied

val van Antwerpen (1585)

Economie

De handel van de Republiek was niet alleen in Europa. Ook wereldwijde handel ontstond: 

specerijenhandel

Samenleving in de Gouden Eeuw

- rijke families (handel, investeringen > hadden macht)

- winkeliers en ambachtslieden (maakten en verkochten spullen)

- loonarbeiders (werkten in loondienst)

- armen (werkelozen e.d.)

Rijk...

• Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren

• Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht)

https:

Wat was een belangrijk vervoersmiddel in de gouden eeuw voor burgers?

1. Trekschuit
2. Bolderkar
3. Fiets
4. Koets

01:47

Wat werd de concurrent van bier?

1. frisdranken
2. schoon drinkwater
3. koffie en thee
4. Melk en Karnemelk

...en arm

• Ambachtslieden en winkeliers: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen

• Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen

• In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op. 

Het rasphuis is...

1. een huis waar wortels geraspt werden
2. een soort gevangenis waar je gedisciplineerd werd
3. Een villa voor rijke lui

Kunst

De Gouden Eeuw was een bloeiperiode voor de kunst

- veel beroemde schilders

van wie is dit schilderij?

1. Johannes Vermeer
2. Rembrandt
3. Vondel
4. Jan Steen

Van wie is dit schilderij?

1. Rembrandt
2. Jan Steen
3. Frans Hals
4. Nicolaas Maes

wetenschappers in de gouden eeuw

Christiaan Huygens

 ->Slingeruurwerk + golven van licht

Jan Swammerdam-> ontdekking van de rode bloedcellen

Simon Stevin-> wiskundige: decimale cijfers

Jan Adriaanszoon Leeghwater

-> dijken en leegpompen polder

Antoni van Leeuwenhoek

Hij ontdekte: bacteriën, zaadcellen en rode bloedcellen

Volgende week

80 jarige oorlog en Willem van Oranje