De 100-jarige Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De 100-jarige oorlog

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen...

• ...Wie Willem van Normandië was
• ...Wat de oorzaken en gevolgen zijn van de Slag bij Hastings
• ...Wat centralisatie is en hoe je dat kunt merken
• ...Wat de oorzaken en gevolgen waren van de 100-jarige oorlog
• ...Wie Jeanne d'Arc was en wat zij heeft betekend voor Frankrijk

Planning

• Willem van Normandië en de slag bij Hastings
• 100-jarige Oorlog
• Jeanne d'Arc
• Gevolgen 100-jarige oorlog
• Werkblad
• Afsluiting: quiz

De werkwijze van dit hoofdstuk

• We gaan versnelt door de paragraaf
• Er is geen proefwerkcijfer alleen S.O
• Afsluiten met project
• Kijk de filmpjes en maak de werkboekopdrachten K+K

Waar waren we gebleven?

Politiek:

1.  Frankische rijk valt uiteen
2. Invallen uit Scandinavië, Hongarije en islamitische wereld

3. Leenstelsel functioneert niet goed
4. Lokale heren hadden veel macht
5. Koningen en kerk hadden steun aan elkaar

Economisch:

1. Weinig handel vanwege onveiligheid

2. Steden in raakten in verval
3. Men was zelfvoorzienend
4. Hofstelsel

Cultureel:

1. Drie standen
2. Weinig contact tussen domeinen
3. Kerstening van Europa

4. Opkomst van de islam
5. Nieuwe wetten
6. Onderwijs
7. Karel laat munten slaan

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

Politiek:

1. Opkomst van staten zoals Engeland en Frankrijk
2. Conflicten tussen koningen, adel en de kerk
3. Kruistochten

Economisch:

1. Geldeconomie
2. Handelseconomie: de Hanze 
3. Opkomst van steden

Cultur.eel:

1. Kruistochten
2. Uitwisseling van kennis en uitvindingen en producten tussen Europa en het Midden-Oosten
3. Gespanning verhoudingen West-Oost
4. Renaissance 

Willem van Normandië en de slag bij Hastings

• 1066 sterft Engelse koning Edward zonder ergenaam.
  
• Engelse koning was een leenman van de Franse koning.
  
• Hoogste graaf Harold eist de troon, maar hertog Willem van Normandië is neef van de Engelse koning  en Harold had de eed van trouw gezworen aan Willem.
  
• Willem van Normanidië valt Engeland binnen en verslaat Harold bij de Slag bij Hastings
  
  Gevolgen: 
  
• Willem van Normandië wordt Willem de Veroveraar, koning van Engeland
• Normandische adel en geestelijken werden beloond met stukken land, zij werden leenmannen van de Engelse koning.

Centralisatie

• Centralisatie: het streven van een koning om vanuit een hoofdstad het grondgebied centraal te regeren. 
  
  
• Overal dezelfde wetten, rechtspraak en belastingen, tegenovergesteld aan het feodalisme.
  -> van belastinggeld worden huurlegers en ambtenaren betaald. 
  
  
• Weerstand bij Engelse adel en geestelijken, hun macht nam af.

De 100-jarige oorlog

• 1337 - 1453  100-jarige oorlog
• De Engelse koning Edward III had het Franse Aquitanië in leen,  maar de Franse koning veroverde het gebied terug
• Engelse koning was ook bang voor het verliezen van de handel met Aquitanië en Vlaanderen
• Engelse koning vond dat hij recht had op de Franse troon 
  1337: Begin van de 100-jarige oorlog
  
  
• Engelsen aan de winnende hand door:
  -> Boogschutters: pijlen konden langere afstanden afleggen
  -> Uitputting van Franse legers
  -> Bondgenootschappen met machtige hertogen

Jeanne d'Arc

• Als  14-jarige hoort zij stemmen,  met 16 jaar geven stemmen haar religieuze opdrachten.
  
• Opdracht om naar de Franse koning te gaan en Frankrijk te redden. Koning stemt toe.
• Onder leiding van Jeanne d'Arc verovert het Franse leger Orléans, Fransen krijgen zelfvertrouwen.
• Op 19-jarige leeftijd veroordeeld tot brandstapel door Engelsen. 
  
  1453 wonnen Fransen de laatste grote veldslag. Einde 100-jarige oorlog

Gevolgen 100-jarige oorlog: Engeland 

• Engelse koning raakt zijn gebied in Frankrijk kwijt 
  
• Gevoelens van eenheid 

• Verzwakte economie 
• Adel krijgt meer invloed 
  
• Het Engelse parlement werd steeds belangrijker

Gevolgen 100-jarige oorlog: Frankrijk

• Franse koning vergrootte zijn grondgebied en zijn macht
  
• Gevolens van eenheid
  
• Verzwakte economie
• Koning start met centralisatie in Frankrijk
  -> permanent leger
  -> permanente belastingen

Aan de slag

Je gaat het werkblad invullen. 
Moet deze les af, lever het bij mij in! 

• Ben je klaar?
  Ga verder met de opdrachten van de k+k lijst
  of
  Ga leren het voor het proefwerk van H4

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je uitleggen...

• ...Wie Willem van Normandië was
• ...Wat de oorzaken en gevolgen zijn van de Slag bij Hastings
• ...Wat centralisatie is en hoe je dat kunt merken
• ...Wat de oorzaken en gevolgen waren van de 100-jarige oorlog
• ...Wie Jeanne d'Arc was en wat zij heeft betekend voor Frankrijk

Waarom werd er bij Hastings gevochten?

1. Hij was de hoogste graaf van Engeland en had daarom recht op de troon.
2. Willem werd door de Franse koning naar Engeland gestuurd om Harold te verslaan zodat de Franse koning ook koning van Engeland werd.
3. Willem was een neef van de Engelse koning en Harold had de eed van trouw gezworen dus had Willem het meeste recht op de troon.
4. De 100-jarige oorlog werd bij Hastings uitgevochten.

Hoe probeerden koningen hun rijk te centraliseren?

1. Door al hun leenmannen gevangen te laten nemen.
2. Door overal dezelfde rechtspraak, wetten en belastingen toe te passen.
3. Door strijders en geestelijk adellijke titels te geven.
4. Door de regering van het land aan anderen toe te vertrouwen.

Wat is GEEN oorzaak voor 100-jarige oorlog

1. De Engelsen raakten een deel van het gebied in Aquitanië kwijt.
2. De Engelsen waren bang dat zij de handel met Vlaanderen en Aquitanië zouden verliezen.
3. De Engelse koning vond dat hij recht had op de Franse troon.
4. Normandische strijders en geestelijken kregen Engelse grond als beloning.

Huiswerk

Filmpje 4