Blok 1 Peper en nootmuskaat

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Wereldhandel

1. Peper en nootmuskaat

Wat gaan we doen? Les 1

1. Voorkennis, wat weet je al?

2. Uitleg blok 1, blz. 8 en 9

3. Zelfstandig werken

4. Samen werken

5. Filmpje

6. Afsluiten

VOC-Indonesië

Wat leer je in blok 1?

-Je kan twee oorzaken noemen waardoor het goed ging met de handel in de 16e eeuw.

-Je kan uitleggen waarom de handel in specerijen in de 15e eeuw voor grote winst zorgde.  

-Je kan uitleggen hoe de reizen van de VOC werd gefinancierd.  

-Je kan uitleggen wat aandelen zijn en hoe het bezit van aandelen werkt.  

-Je kan uitleggen hoe de VOC handelde in de Oost.  

-Je kan omzet en afzet, bruto- en nettowinst  berekenen  

-Je kan de klimaatverschillen in Indonesië verklaren en uitleggen hoe deze ontstaan (ICTZ)  

-Je kan uitleggen waardoor er in Indonesië veel geproduceerd kan worden op relatief kleine stukken grond.

-Je kan uitleggen waarom er grote cultuurverschillen zijn in Indonesië.

-Je kan vertellen welke sporen van de Nederlandse aanwezigheid je nog kan zien in Indonesië.

Amsterdam, wereldstad

• Eind 16e eeuw komen de Nederlanders in opstand tegen de Spaanse koning. 
• De bovenste zeven provincies worden onafhankelijk = De Republiek 
  
• Antwerpen werd geblokkeerd waardoor handel en kooplieden naar Amsterdam trokken.
• Amsterdam werd de belangrijkste en rijkste stad van de Republiek!

Peperduur

• Tot in de 15e eeuw handelde Europeanen veel met Arabische kooplieden voor de specerijen. 
  
• De handel met de Arabieren was erg duur. 
  
• Europese handelaren gingen daarom op zoek naar een zeeroute. 
  
• De Portugezen vonden de eerste route, maar in 1595 vonden ook de Hollanders de route over zee naar Indonesië.
• Alle producten worden peperduur verkocht! 
  

Cornelis de Houtman is als eerste Hollander in Indonesië

VOC: Samen sterk

• 1602: VOC wordt opgericht, handelaren gaan samenwerken.
• VOC krijgt heel veel rechten: 
  

1. Alleen handel drijven 
   
2. Forten bouwen 
   
3. Schepen bouwen 
   
4. Oorlog voeren 

• VOC kreeg steeds meer gebieden: Was de eerste multinational. 
  
• VOC is een handelsonderneming. 
  

Aandelen

• VOC was een onderneming 
  
• Als je meebetaalde kreeg je een aandeel van het bedrijf 
  
• Maakte de VOC winst, dan kreeg jij ook een deel: dividend genoemd. 
  
• VOC was de eerste naamloze vennootschap (NV): De eigenaren hebben aandelen in het bedrijf.  
  

Aan de slag

Kies de manier hoe je de stof wilt verwerken:

• Maken alles van Blok 1 (opdracht 18 en 21 en de computer- opdrachten sla je over)
• Samenvatting
• Eigen voorstel --> overleggen

Aan de slag

Kies de manier hoe je de stof wilt verwerken: 

• Maken alles van Blok 1 (opdracht 18 en 21 en de computer- opdrachten sla je over)
  
• Samenvatting
  
• Eigen voorstel --> overleggen
  
• Je mag overleggen op niveau 1

Waarom stegen de prijzen van specerijen in Indonesië?

1. Omdat handelaren de specerijen niet meer wilden kopen
2. Omdat steeds meer handelaren specerijen kochten
3. Omdat het slecht ging met de Indonesische handel
4. Alle antwoorden zijn onjuist

Waarom werd de VOC opgericht?

Geef 3 voorbeelden van producten die de VOC mee naar Nederland nam

Welke 3 rechten had de VOC?

Wanneer werd de VOC opgericht?

1. 1602
2. 1702
3. 1900
4. 1902

Stelling:
Een voordeel van de VOC is dat ze samen sterk stonden tegen buitenlandse concurrenten.

1. Deze stelling is juist
2. Deze stelling is onjuist

Wat is het grote verschil tussen de specerijen handel vóór 1498 en ná 1498

1. Nederland werd onafhankelijk en kon daardoor zelf door Europa reizen.
2. De specerijen na 1498 werden duurder doordat iedereen ze kon halen vanuit Azië.
3. Doordat er een nieuwe route werd ontdekt konden handelen zelf en sneller specerijen kopen.
4. Alle antwoorden zijn juist.

Hoe kwam het dat Amsterdam zo belangrijk werd?

1. Amsterdam vervoerde wollen stoffen over de hele wereld.
2. Amsterdam had een gunstige ligging en daarbij vervoerde ze zelf specerijen vanuit Azië.
3. Amsterdam was de eerste stad die onafhankelijk werd van Spanje.
4. Alle antwoorden zijn onjuist.

Wat betekent wereldhandel?

1. Reizigers die op vakantie gaan.
2. Handel binnen je eigen land.
3. De totale handel over de hele wereld.
4. Alle antwoorden zijn juist.

Wat gaan we doen? Les 2

1. Uitleg blok 1, blz. 10 

2. Zelfstandig werken

3. Samen werken

5. Afsluiten

Handelswijze van de VOC

• De VOC probeerde ervoor te zorgen dat zij als enige kon handelen in een bepaalde specerij. De VOC was een monopolist. 
  
• De VOC sloot contracten met de dorpshoofden en leverde in ruil daarvoor wapens. 
  
• Als dorpen toch handel dreven met andere landen werd er hard opgetreden: bijvoorbeeld op Banda. 

Aan de slag

• Maken alles van Blok 1 (Opdracht 19 sla je even over, deze doen we de volgende les. De computer- opdrachten sla je ook over)
  
• 15 min zelfstandig werken.
• Daarna: Samenwerken

Wat gaan we doen? Les 3

1. Quiz, wat weet je tot nu toe?

2. Uitleg economie: winst berekenen

3. Zelfstandig werken

4. Samen werken

5. Afsluiten

https:

Winst berekenen

•  De afzet is de hoeveelheid die verkocht is. 
  
•  De omzet is het geldbedrag waarvoor iets is verkocht.  
  
•  omzet = prijs x afzet 

De brutowinst: wat je overhoudt van de omzet als je het bedrag waarvoor je de goederen hebt gekocht er aftrekt. 

•  brutowinst = omzet – inkoopwaarde van de omzet 
  

 De nettowinst: wat je overhoudt van de brutowinst als je alle kosten er aftrekt.

•  nettowinst = brutowinst – bedrijfskosten  
  

Aan de slag

• Maken alles van Blok 1 (De computer- opdrachten sla je over) 

Klaar? 

• Kom je werk aftekenen.
• Start aan het economieblad. Dit komt ook op de toets!