VVE (3)

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 4

VVE

Bijeenkomst 3

Onderwerpen

- Actieve kennisdeling VVE-opdracht

- Spelontwikkeling

- Spelbegeleiding

- Portfolio VVE 

Terugblik vorige les:

Ben ik in Beeld, Kaleidoscoop, Peuterplein en Kleuterplein, Piramide, Speelplezier, Sporen, Startblokken en Basisontwikkeling, Uk & Puk.

BoekStart, BoekenPret, Instapje, Jong geleerd, thuis gedaan, Opstapje, Samen Leren, VoorleesExpress, VVE Thuis.

De rode draad van spel

- Spel is het element dat als een rode draad door alle ontwikkelingsgebieden bij kinderen heen loopt.

- Het is geïntegreerd in de gehele ontwikkeling van jonge kinderen.

- Spelontwikkeling heeft invloed op de sociale cognitie, de sensomotoriek, de spraak- en taalontwikkeling en op de sociaal-emotionele ontwikkeling.

* Kortom spelen is leren en omgekeerd. De betrokkenheid van het jonge kind wordt vergroot door het speelse element. 

Wanneer is het spel?

Hoge betrokkenheid

                                          Vrijheidsgraden 

                                                                           Regels 

In spel zit spanning tussen de regels van de echte wereld en de eigen regels. In rollenspel leren kinderen: sociale, technische, conceptuele en strategische regels 

Definitie spel

Het begrip spel is lastig te definiëren, maar een definitie zou kunnen zijn: 

spel is een door het kind zelf begonnen of zelf gekozen activiteit, waarin los van stress of spanning om een resultaat te bereiken op een open manier, zonder risico en volgens wensen kan experimenteren en omgaan met de dingen en mensen om zich heen (Groot-Koerkamp & Van Kuyk, 2002). 

Kenmerken van spel

Spel heeft de volgende kenmerken (Kohnstamm, 2002):

- Plezier 

- Doelvrijheid

- Evenwicht tussen verwachting en verrassing

- Actie en beweging

- Spelen gebeurt met iets of iemand

- Dingen kunnen een andere betekenis krijgen 

Het belang van spel en spelen 

Optimale ontwikkeling door stimulansen: 

- Rijke speel-leeromgeving

- Kinderen ondersteunen en stimuleren in spelgedrag

- Samen spel (van en met elkaar leren)

- Leren door interactie met volwassenen en kinderen

- Nieuwe ervaringen = nieuwe kennis/vaardigheden

Bevordert zelfvertrouwen, het gevoel van eigenwaarde en de sociaal-emotionele ontwikkeling. 

Spel bevordert de ontwikkeling

Door te spelen worden veel verschillende ontwikkelingsgebieden bij jonge kinderen gestimuleerd, vaak in combinatie met elkaar. Door rijk en gevarieerd spel wordt een brede ontwikkeling gestimuleerd: taalontwikkeling, reken- en wiskunde denken, motorische ontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling. 

Visie op spel

Er zijn verschillende benaderingen van spel en het doel van spel en spelen. De twee belangrijkste:

- Fenomenologische benadering waarbij spel gezien wordt als een wezenlijke ervaring.

- Ontwikkelingspsychologische benadering die uitgaat van spel als motor van de ontwikkeling. 

Fasen van spelontwikkeling

De eerste vormen van spel zijn sensomotorisch van aard.

Kinderen beginnen met eenvoudig manipuleren van speelgoed en naarmate de ontwikkeling vordert, worden verschillende speelobjecten gecombineerd: combinerend spel. 

Het gaat hierbij nog niet om de functie van het voorwerp; de kinderen leren de objecten en hun eigenschappen al spelend kennen. Dan zal het speelgoed gebruikt worden op de manier waarvoor het gemaakt is: functioneel spel.

Pas in het symbolische spel wordt de stap gezet naar de fantasie. Het kind kent nu niet alleen de betekenisvan de voorwerpen, de handelingen die met het voorwerp verricht worden, maar het heeft nu ook de mogelijkheid om zich afwezige voorwerpen of ervaringen voor te stellen.

Koppel de omschrijving aan het woord

Verkennen

Verbinden

Verrijken

Meegaan in de interesse van het kind

Ontwikkeling stimuleren

Kijken wat het kind interessant vindt

Verkennen

- Luisteren en kijken geeft de mogelijkheid om aan te sluiten bij wat een kind bezighoudt. 

- Betrokkenheid en snapkijken.

- Het is belangrijk om te praten met het kind en te luisteren (valkuil; PM-ers zijn snel zelf aan het woord). 

Verbinden 

- Je verbindt datgene wat voor het kind interessant is.

- Het is bedenken hoe je in het denken en doen van het kind kunt meegaan.

- Je maakt van iets een gezamenlijke betrokkenheid. 

- Gezamenlijkheid tussen jou en het kind onderling of tussen de kinderen. 

Verrijken 

- Jij ondersteunt de ontwikkeling en stimuleert ruimte voor samenspel.

- Verrijken is doen: veel meedoen!

- Je zet doenpraten en denkpraten in.

- Je geeft woorden aan ervaringen, daagt kinderen uit, voegt iets nieuws toe en stelt hen vragen.

Opdracht

Meer informatie over spelontwikkeling & begeleiding?

Zie padlet: ontwikkelingsgericht werken incl. VE

voor reader spelontwikkeling, spel en ontwikkeling & diverse filmpjes.