2.4 Consumeren of consuminderen?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Waar denken jullie dat we het deze les over gaan hebben?

Vorige les

Wie weet nog:

Wat de woningmarkt is?

Wat huurtoeslag is?

Woningmarkt: totale vraag naar woningen en het totale aanbod van woningen

Huurtoeslag: bijdrage door de overheid zodat mensen daarmee (een deel van) de huur kunnen betalen

2.4 Consumeren of consuminderen?

Nu gaan we het over het bredere ''kopen'' hebben. En wat voor (negatieve) gevolgen dat heeft voor de wereld.

Zijn er termen die jullie niet begrepen. 

Wat werd er eigenlijk in het filmpje verteld?

Wat betekent 'ecologische voetafdruk'?

Leerdoelen

Na deze les:

• Weet je wat milieuschade is
• Weet je hoe jouw consumptie het milieu beïnvloedt
• Weet je hoe je milieuschade kunt beperken

Hoe past het filmpje over de 'ecologische voetafdruk' bij dit overzicht?

We gaan het over dit plaatje hebben en zullen ingaan op:

1) Broekaseffect

2) Energielabel

3) Milieukeurmerken

4) Maatschappelijke kosten

Hoe past het filmpje van net hierbij?

Waar denk jij aan bij 'milieuschade'?

Milieuschade

Gebruik niet-duurzame 

grondstoffen

Vervuiling (afval en uitstoot)

Niet duurzaam: kan opraken, niet herbruikbaar

Consumeren zorgt voor milieuschade.

* Water, bodem en luchtvervuiling

* Verbruik van natuurlijke hulpbronnen

* Verstoring van leefomgeving en uitstoot CO2

Wat kan een goede manier zijn om milieuschade tegen te gaan?

Leerlingen zelf na laten denken. Minder kopen enige optie? Spullen hergebruiken, zelf maken, delen met of lenen van elkaar.

Prijs betalen van wat iets werkelijk kost.

Hoe kunnen we milieuschade tegengaan?

• Minder consumeren;
• Meer afval inzamelen/sorteren/recyclen;
• Vaker duurzaam produceren;
• Minder maatschappelijke kosten, vaker "de vervuiler betaalt";
• Meer regels en wetten.

Maatschappelijke kosten komen later terug. 

Nu volgt nog een filmpje, dit zal meer ingaan op 1 specifiek onderdeel van milieuschade: het uitstoten van CO2.

Broeikaseffect

Uitstoot van CO₂ 

Temperatuur wereldwijd stijgt

Kans op extreem weer neemt toe

We kunnen, door te consumeren, niet alle uitstoot en verbruik voorkomen. 

Wordt hier ook wel eens thuis over gesproken? Hoe denken ze evt. zelf over dit onderwerp.

Wat wordt bedoeld met 'consuminderen'?

Nu we het eerste deel van de uitleg hebben gehad en jullie een filmpje hebben gezien over de ''ecologische voetafdruk'', wat is hiervan blijven hangen?

Duidelijk krijgen of de bron van de paragraaf helder is :)

Hoe nu verder?

Vragen over de stof?

Maken:

• Quiz over de stof
• Vragen: 36 t/m 42 (p. 54 en 55)

Hoe zou jij bewuste(re) keuzes kunnen maken bij het kopen van producten?

Op zoek naar: zelf dingen uitzoeken? Gebruik maken van labels?

Verwijzing naar 2.1: Kijk en vergelijk!

Onafhankelijke organisatie

Ook hier zijn weer onafhankelijke organisaties, zoals milieu centraal, die bezig zijn met duurzaamheid en het ondersteunen van de consument in het maken van duurzamere keuzes.

Milieu Centraal is een praktische gids voor tips en adviezen over duurzaamheid. Bijvoorbeeld over energiebesparing en omgaan met afval.

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/contact/contactgids/milieu-centraal

Energielabel

"Hoe energiezuinig is het 

product dat ik wil kopen?"

Duidelijk zichtbaar in 1 

oogopslag

Energielabels helpen ook bij het maken van bewuste(re) keuzes: hoeveel energie gebruikt het product dat jij wil kopen?

Tegenwoordig heb je geen A++ meer, dat is het nieuwe 'A'.

Keurmerken

Is het product milieuvriendelijk of diervriendelijk geproduceerd?

Aan de hand van keurmerken kun je als consument nagaan of het product dat je wil kopen ''goed'' voor de aarde is of niet. Als het product het keurmerk heeft, voldoet het aan bepaalde eisen: het is gemaakt met duurzaam verbouwd katoen of de energie is opgewekt met duurzame bronnen (wind-, zon- of waterkracht)

Milieukeurmerken bestaan voor verschillende producten. Waarom bestaan ze voor hout en cosmetica?

Maatschappelijke kosten

De samenleving: 

1. ervaart nadelen 
2. betaalt mee

Wat voor kosten zouden dit 

kunnen zijn?

Maatschappelijke kosten:

* opruimen afval

* schade aan natuur 

* gezondheidsschade

Soms niet in geld uit te drukken

Welke maatschappelijke kosten?

Welke schade wil de overheid hiermee tegengaan?

Tata steel: gezondheidschade

Blikjes: afvalverwijdering

Bronnen: 

https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/tata-steel-stoot-nog-veel-meer-schadelijke-stoffen-uit-dan-verwacht

https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2021/02/03/statiegeld-op-blikjes-een-feit

Wat vind jij, moet de vervuiler de kosten betalen?

Ja

Nee

Kortom: dit zijn de gevolgen van consumeren en wat we er tegen proberen te doen

Zelf aan de slag

(af)maken:

• Vragen 36 t/m 46 (p. 54-57)

Vragen?

Wat is mileuschade?

Waarom bestaan mileukeurmerken?

Milieuschade: negatieve gevolgen voor het milieu, nav ons (koop)gedrag

Milieukeurmerken bestaan zodat je een bewuste(re) keuze kunt maken over wat de ''betere'' optie is om aan te schaffen

Leerdoelen

Nu:

• Weet je wat milieuschade is
• Weet je hoe jouw consumptie het milieu beïnvloedt
• Weet je hoe je milieuschade kunt beperken