H2.1 Stroomgeleiding en indeling van stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Indeling van stoffen

op basis van stroomgeleiding

4HAVO NOVA H2.1

Leg klaar:

- laptop

- schrift + pen

- boek

Aan het eind van deze les:

• weet je welke voorkennis nodig is voor H2
• kun je op basis van stroomgeleiding aangeven of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is
• kun je uit de formule (m.b.v. P.S.) afleiden of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is

Deze les

1. Weet je het nog?
2. DEMOproeven bekijken
3. Begrippennetwerk maken
4. voorkennis en reflectie maken (blz 68/69 in je boek)

Ken je de faseovergangen nog?

verdampen

condenseren

stollen

smelten

rijpen

vervluchtigen

/ sublimeren

Het element fluor heeft atoomnummer 9 en massagetal 19. De bouw van het atoom is dus

1. 19 p, 10 n, 19 e
2. 9 p, 10 n, 9 e
3. 10 p, 9 n, 10 e
4. 9 p, 19 n, 9 e

halogenen

niet-metaal atomen

metaal atomen

edelgassen

alkalimetalen

aardalkalimetalen

Stroomgeleiding

Op basis van stroomgeleiding kun je stoffen indelen in drie groepen. In het volgende DEMOproef zie je voorbeelden van de eerste twee groepen.

(zit je thuis, bekijk dan het filmpje in de gedeelde les)

DEMO elektrisch geleidingsvermogen in verschillende fasen

Groep stoffen

Geleidbaarheid in vaste fase

Geleidbaarheid in vloeibare fase

soort deeltjes 

Voorbeelden

0

Er is nog een derde groep...

Bekijk het volgende filmpje

DEMO elektrisch geleidingsvermogen in verschillende fasen

Groep stoffen	Geleidbaarheid in vaste fase	Geleidbaarheid in vloeibare fase	soort deeltjes	Voorbeelden
	JA	JA		ijzer, koper, kwik
	NEE	JA		glas, keukenzout
	NEE	NEE		kaarsvet, zwavel

H2: stofeigenschappen per groep op microniveau verklaren

We vatten de uitleg van H2 samen in een begrippennetwerk dat we elke les verder aanvullen

Gebruik een dubbele bladzijde of een liggend A4 om het lege begrippennetwerk over te nemen

Zorg dat je er later nog tekst en afbeeldingen aan kunt toevoegen

Stoffen die altijd stroom geleiden

Stoffen die nooit stroom geleiden

MACRO

Stoffen die altijd stroom geleiden

Stoffen die nooit stroom geleiden

ATOMEN

metaalatomen

MACRO

                    .............                           

METALEN

Stoffen die nooit stroom geleiden

atomen

metaalatomen

MACRO

METALEN

Stoffen die nooit stroom geleiden

atomen

niet-metaalatomen

metaalatomen

moleculen

MACRO

METALEN

MOLECULAIRE

STOFFEN

atomen

niet-metaalatomen

metaalatomen

moleculen

MACRO

METALEN

MOLECULAIRE STOFFEN

atomen

niet-metaalatomen

metaalatomen

ionen

moleculen

MACRO

ZOUTEN

DEMO elektrisch geleidingsvermogen in verschillende fasen

Groep stoffen	Geleidbaarheid in vaste fase	Geleidbaarheid in vloeibare fase	soort deeltjes	Voorbeelden
METALEN	JA	JA	metaalatomen	ijzer, koper, kwik
ZOUTEN	NEE	JA	metaalatomen + niet-metaalatomen --> ionen	glas, keukenzout
MOLECULAIRE STOFFEN	NEE	NEE	niet-metaalatomen --> moleculen	kaarsvet, zwavel

Wat heb je nu geleerd?

Aan het soort atomen kun je zien tot welke groep een stof behoort:

alleen metaalatomen -> METALEN

alleen niet-metaalatomen -> moleculen -> MOLECULAIRE STOF

metaal + niet-metaalatomen -> ionen -> ZOUT

leerdoelencheck

• je kunt op basis van stroomgeleiding aangeven of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is
• je kunt uit de formule (m.b.v. P.S.) afleiden of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is

GOUD DER DWAZEN

Hiernaast zie je een brokje pyriet (FeS). Het wordt ook wel "Fools Gold" genoemd, omdat het erg op goud (Au) lijkt. Met welk eenvoudig proefje kun je aantonen dat dit brokje pyriet is en geen goud? Leg uit.

Leerdoelencheck: kun jij op basis van stroomgeleiding aangeven of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is?

1. nee, ik heb geen idee hoe dat moet
2. nee, ik weet dat er verschil is, maar niet welke groep wel/geen stroom geleidt
3. nog niet, ik weet welke groep wel/geen stroom geleidt, maar niet in welke fase
4. ja dat lukt, want ik weet van elke groep in welke fase de stof wel/geen stroom geleidt

Deel de volgende stoffen in bij de juiste groep.

TIP: uit welke atomen is de stof opgebouwd?

METALEN

ZOUTEN

MOLECULAIRE 

STOFFEN

H2O(l)

NaI(s)

CuO(s)

Ca(s)

C(s)

CH4(g)

Au(s)

KF(s)

Hg(l)

I2(s)

Leerdoelencheck: kun jij uit de formule (met behulp van het Periodiek Systeem) afleiden of een stof een metaal, een zout of een moleculaire stof is?

1. nee, want ik kan de elementen niet vinden in het Periodiek Systeem
2. nee, want ik weet niet uit welk soort atomen een zout, metaal of moleculaire stof is opgebouwd
3. nee, want ik weet niet waar de metaal- en de niet-metaalatomen staan in het P.S.
4. ja, dat lukt mij prima

Wil je nog een keer oefenen? Namen en formules van stoffen kun je vinden met Binas 66A,B en 99

wolfraam

calcium

broom

bruinsteen

zand

aardgas

lithium

ammoniak

ongebluste kalk

Eigen werk

maak de voorkennistoets en de reflectie op blz 68/69 van je boek

Lees H2.1 goed door: welke vragen heb je voor de volgende les?