12.1 Allemaal nodig? les A

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2,3

12.1 Kringlopen - les A

12.1 Allemaal nodig?

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Uitleg

Kringloop

Kringloop?

Voorbeelden van kringlopen.

Voedselketen oceaan.

Producenten

In de voedselkringloop worden planten gezien als producenten van voedingsstoffen. Daarom worden planten in een voedselkringloop producent genoemd.

Consumenten

Consumenten kunnen zelf geen voedingsstoffen maken. Daarom moeten zij eten (consumeren) om zichzelf van voldoende voedingsstoffent te voorzien.

Alle dieren in de voedselkringloop noemen we consumenten. Zij eten planten of dieren om aan voedingsstoffen te komen.

Natuurlijk afval

De dode vogel, is een voorbeeld van natuurlijk afval. Andere voorbeelden van natuurlijk afval:

- dode resten van planten

- dode resten van dieren

- ontlasting van dieren

Reducenten

Reducenten is een verzamelnaam voor schimmels en bacteriën in de voedselkringloop.

Hun taak is het afbreken van natuurlijk afval tot mineralen.

De mineralen komen dan weer in de grond en zijn voedingsstoffen voor planten.

Mineralen

Mineralen zijn hele kleine deeltjes die in de bodem kunnen zitten en opgenomen kunnen worden door de plant. Mineralen zijn voedingsstoffen voor planten

Afvaleters

Bodemdiertjes die zich voeden met natuurlijk afval, noemen we afvaleters. Deze dieren zijn ook consumenten (moeten eten om voedingsstoffen binnen te krijgen).

Wie is de producent

1. Pissebed
2. Kat
3. Kastanjeboom
4. Egel

Wie zijn reducenten

1. Planten en dieren
2. Dieren en schimmels
3. Schimmels en Planten
4. Bacteriën en Schimmels

Een boom laat zijn bladeren vallen, de
mestkevers eten het afval op. Wat zijn de mestkevers?

1. Producenten
2. Consumenten
3. Reducenten
4. Afvaleters

 Kringlopen

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Wat is een chemische reactie?

Een chemische reactie is een proces waarbij twee of meer stoffen veranderen in andere stoffen.

kringloop

zuurstof

koolstofdioxide

fotosynthese

Verbranding is een reactie die precies het tegenoversgestelde doet als fotosynthese. Verbranding vind plaats in alle cellen van het lichaam

Reactie van verbranding: zuurstof + glucose > water + koolstofdioxide  

Fotosynthese

Plant heeft (zon)licht nodig voor fotosynthese

Fotosynthese kan alleen in de bladgroenkorrels

Fotosynthese reactie uitgelegd

Koolstofdioxide (CO2) is een gas dat in de lucht zit. Planten kunnen dit opnemen met hun bladeren.

Koolstofdioxide is een van de twee stoffen die nodig is voor fotosynthese.

Water (H2O) is een vloeistof die planten kunnen opnemen met hun wortels.

Water is een van de twee stoffen die nodig is voor fotosynthese.

Bladgroenkorrels zijn kleine korrels in de bladeren van planten. Fotosynthese vind plaats in de bladgroenkorrels

Zonlicht levert zonne-energie. Deze energie is nodig om de reactie van fotosynthese te laten plaatsvinden.

Zonne-energie is geen stof, maar een energiebron.

Glucose (C6H12O6)is een vorm van suiker. Hier kunnen planten en dieren energie uit halen. 

Glucose is een product van fotosynthese.

Zuurstof (O2) is een gas dat in de lucht zit. Planten kunnen door middel van fotosynthese zuurstof maken. Een deel van deze zuurstof gebruiken ze zelf en de rest 'ademen' ze uit via hun bladeren.

Zuurstof is een product van fotosynthese

De pijl geeft aan dat er een reactie plaast vind. De stoffen die links voor de pijl staan, zijn de stoffen die nodig zijn voor de reactie.

De stoffen die achter de pijl staan, zijn de reactieproducten.

Waar kan fotosynthese plaatsvinden

1. planten
2. dieren
3. schimmels
4. bacteriën

In blauwalgen en enkele bacteriën vindt fotosynthese plaats. 

Waar kan verbranding plaatsvinden?

1. Planten
2. Planten, dieren, schimmels en bacteriën
3. Schimmels, bacteriën, dieren
4. Planten, dieren

 Kringlopen

1. Je kunt uitleggen hoe voedselketens een voedselkringloop worden;

2. Je kunt uitleggen hoe de kringloop van fotosynthese en verbranding;

3. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen;

Kleine koolstofkringloop

Grote koolstofkringloop

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof  > dus de C

Tijdens fotosynthese en verbranding gaan de koolstofatomen van de ene stof over in de andere.

Dus van CO2, naar glucose, naar CO2

uitleg atoom

Alle stoffen zijn opgebouwd uit atomen. Atomen zijn de kleinste bouwsteentjes die gebruikt worden om verschillende stoffen te maken.
Atomen worden afgekort met 1 of 2 letters.

Voorbeeld: Koolstof = C of IJzer = Fe

uitleg glucose

Glucose is een stof die is opgebouwd uit verschillende soorten atomen. 

Glucose (C6 H12 06) bestaat uit

C > Koolstof

H > Waterstof

O > zuurstof

Koolstofkringloop

Omschrijf in een paar woorden wat de koolstofkringloop is. (en niet "dat is de kringloop van koolstof")

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Hoeveel weet je nu over dit onderwerp?

-1100

Weektaak

 Bouwsteen 12.1 opdracht 1 t/m 16.