Module 8 - Samenwerken les - zelfstandige opdracht

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Communicatie 

Lesweek 3 en 4

Baukje Diphooren

Lesplanning 

1. Bekijk de teamsopdracht. Heb je deel 1, les 1 ingeleverd?

2. Samenwerkingsopdracht 2. 

De theorie van deze LessonUp is een samenvatting van de belangrijkste punten van hoofstuk 1. Module 8 samenwerken

Rollen in een team

In een team heeft elk teamlid een bepaalde rol

Sommige rollen zijn van te voren bepaald en vastgesteld

Andere rollen zijn van nature bepaald en ongeschreven

Formele en informele rollen

Welke taken jij hebt is afhankelijk van je formele rol die je hebt en informele rol die je kiest

Formele rollen: komen vanuit functiebeschrijving (persoonlijk begeleider, teamleider, roostermaker, etc.)

Informele rollen: deze rollen komen naar voren in de onderlinge communicatie (collega die de teamborrel organiseert, iemand die attent is en bloemetjes stuurt bij ziekte, zakelijke collega's die een vergadering voorzitten, etc.)

Jouw rol in een team

Meredith Belbin; onderzoek gedaan naar functioneren

van teams.

Elke collega gedraagt zich op een bepaalde, vaste

manier

Zo'n vaste manier van gedragen en met anderen

omgaan wordt door Belbin een rol genoemd.

Je hoeft de teamrollen niet uit je hoofd te kennen. 

Het doel is dat je de rollen globaal kent maar dat je 

wel de kwaliteiten herkent van collega's en kunt inspelen

op wat zij kunnen, of wat je van ze kunt leren.

Negen teamrollen van Belbin

Bedrijfsman

Sterke kanten: taakgericht, praktisch, ziet snel wat mogelijk is en wat niet. Heeft vaak veel vakkennis en werkt hard.

Valkuilen: denkt niet altijd over alles na, gaat meteen doen. Staat niet altijd open voor vernieuwingen.

Werkt het prettigst in een omgeving waar duidelijke afspraken en protocollen zijn. Houdt van regelmaat.

Zegt bijvoorbeeld: 'Afspraak is afspraak, werk hard en doe gewoon wat er van je verwacht wordt.'

Negen teamrollen van Belbin

Brononderzoeker

Sterke kanten: vrolijk, kan goed netwerken, is nieuwsgierig en communicatief sterk.

Valkuilen: maakt niets af en is snel afgeleid. Kan nonchalant overkomen.

Werkt het prettigst in een omgeving waar veel drukte en afwisseling is, waar veel mensen zijn en waar ruimte is om nieuwe dingen uit te proberen.

Zegt bijvoorbeeld: 'Laten we niet het wiel opnieuw uit gaan vinden. Welke oplossingen hebben in een ander team gewerkt?'

Negen teamrollen van Belbin

Plant

Sterke kanten: denkt met veel fantasie en originaliteit, is introvert en werkt goed alleen. Komt vaak met nieuwe zienswijzen.

Valkuilen: blijft lang denken, gaat niet doen. Soms zijn z'n gedachten en ideeën onrealistisch.

Werkt het prettigst in een omgeving waar hij de ruimte en de rust krijgt om na te denken en waar een beroep wordt gedaan op zijn intelligentie.

Zegt bijvoorbeeld: 'Waar een probleem is, is een oplossing.'

Negen teamrollen van Belbin

Monitor

Sterke kanten: denkt door en is analytisch, stelt logische vragen en vormt een vaak correct oordeel over zaken.

Valkuilen: kan koel en afstandelijk zijn en blijft soms te lang argumenteren en denken.

Werkt het prettigst in een omgeving waar hij de tijd krijgt om zaken goed te doorgronden en waar overzicht is.

Zegt bijvoorbeeld: 'Laten we alle opties naast elkaar leggen en dan pas een besluit nemen.'

Negen teamrollen van Belbin

Vormer

Sterke kanten: moedig, heeft een sterke wil, komt zelfverzekerd en beslist over. Is gedreven en gaat ervoor.

Valkuilen: walst over anderen heen en heeft weinig geduld met collega's die niet zo gedreven zijn als hij.

Werkt het prettigst in een omgeving waar resultaten behaald moeten worden en waar hij de strijd kan aangaan met anderen. Reageert vanuit emotie.

Zegt bijvoorbeeld: 'Gewoon doen!'

Negen teamrollen van Belbin

Voorzitter

Sterke kanten: kan goed leidinggeven aan het team, staat open voor meerdere meningen, stuurt en is positief en ruimdenkend.

Valkuilen: delegeert wel heel gemakkelijk en kan zijn invloed gebruiken om andere teamleden te manipuleren.

Werkt het prettigst in een omgeving waar veel gezamenlijk wordt gedaan en waar procedures zijn.

Zegt bijvoorbeeld: 'Ik vind het leuk om de kwaliteiten van collega's te zien en daar gebruik van te maken.'

Negen teamrollen van Belbin

Zorgdrager

Sterke kanten: voelt goed aan wat goed of fout kan gaan, let op de details, bewaakt de kwaliteit en de deadline.

Valkuilen: ziet altijd overal problemen, ontmoedigt anderen met zijn zorgen. Heeft moeite werk uit handen te geven.

Werkt het prettigst in een omgeving waar kwaliteit belangrijk is en waar hij met details aan de slag mag.

Zegt bijvoorbeeld: 'Het is nog niet klaar. Ik wil het eerst nog een keer controleren.'

Negen teamrollen van Belbin

Groepswerker

Sterke kanten: sociaal, bewaakt de goede sfeer in het team, is diplomatiek en tactisch, is ook meegaand en brengt humor in het team.

Valkuilen: kan slecht tegen spanningen, loopt weg van conflicten in plaats van ze uit te praten.

Werkt het prettigst in een omgeving die gezellig is, waar veel ruimte is voor persoonlijke relaties en waar teamleden zich verbonden voelen met elkaar.

Zegt bijvoorbeeld: 'Ik heb oog voor iedereen.'

Negen teamrollen van Belbin

Specialist

Sterke kanten: weet veel van weinig, is een vakman en specialist.

Valkuilen: is geen teamspeler, werkt het liefst alleen, is vaak defensief en houdt niet van creatieve uitspattingen.

Werkt het prettigst in een omgeving waar hij alleen kan werken en waar hij alle ruimte heeft om zijn specialistische kennis in te zetten.

Zegt bijvoorbeeld: 'Je kunt beter over één onderwerp veel weten, dan weinig over veel.'

Negen teamrollen van Belbin

1. Bedrijfsman: is nuchter, ordelijk en taakgericht en houdt van aanpakken. Ideeën zet hij makkelijk om in taken. 
2. Brononderzoeker: is vrolijk en extravert. Is goed in netwerken binnen en buiten het team. 
3. Plant: is een creatieve denker en kan met verrassende oplossingen komen. 
4. Monitor: is verstandig, bedachtzaam en kritisch. Maakt graag analyses, keuzes zijn doordacht. 
5. Vormer: is gedreven, gepassioneerd en wilskrachtig. Wil graag presteren en zoekt naar uitdagingen. Reageert vanuit emotie.
6. Voorzitter: is een natuurlijke coördinator in het team. Kan van nature goed delegeren en ziet talenten van anderen die hij in kan zetten.
7. Zorgdrager: bezit het talent om aan te voelen wat goed of fout kan gaan. Heeft veel aandacht voor details, checkt en dubbelcheckt. 
8. Groepswerker: is sociaal en sterk gericht op het creëren van sfeer en vindt saamhorigheid belangrijk. 
9. Specialist: is rustig en zelfstandig en voelt zich niet altijd op zijn gemak in een team. Is een vakman op zijn gebied. 

Welke rol denken jullie dat bij mij als docent past?

Ga in tweetallen in overleg, welke rol zou wel bij jou passen en welke niet?

Maken Belbin test

Ga naar: https://www.123test.com/nl/groepsrollentest/

Maak deze test, sla de uitslag op. 

Reflectievragen:

- Herken jij je in de rol die uit de test naar voren komt? Waarom wel/niet?

- Had jij verwacht dat een andere rol naar voren zou komen?

- Laat jij op stage ook gedrag zien wat past bij deze groepsrol?

Gedrag beïnvloeden

Er wordt wel eens gezegd dat je geen invloed hebt op het gedrag van een ander. 

Dit is maar ten dele waar. Je kunt invloed hebben op het gedrag van de ander, als je je eigen gedrag aanpast, dus ook in je team. 

Zo kun je ervoor zorgen dat iemand die normaal gesproken zijn eigen plan trekt, wel naar je luistert. 

Enneagram en Roos van Leary belangrijke tools hierin

Samenwerken

In de MZ werk je vaak samen met verschillende disciplines

- Medische disciplines

- Paramedische disciplines

- Overige zorgverleners (ondersteuners vanuit welzijnsfactor)

Multidisciplinaire samenwerking

De verschillende disciplines waarmee je samenwerkt, brengen ieder hun eigen deskundigheid in tijdens een multidisciplinair overleg (MDO). 

In het MDO wordt gezamenlijk de behandeling en begeleiding van een cliënt vastgesteld, waarbij de inbreng van de verschillende disciplines de kwaliteit waarborgt. 

Multidisciplinair samenwerken wordt steeds meer interdisciplinair samenwerken

Teamvorming

Fase 1: forming

Fase 2: storming

Fase 3: norming

Fase 4: performing

(Fase 5: adjourning) - komt in werkveld minder voor

Elk team streeft naar fase 4, 

een goed functionerend team

Succesfactoren van een team

Zes succesfactoren

Beschreven in teamwiel 

Elkaars kwaliteiten herkennen

In een team is het belangrijk elkaars kwaliteiten te kennen, jouw eigen kwaliteiten en die van je teamleden. 

Een kwaliteit is iets waar je goed in bent of een eigenschap die er op positieve wijze uitspringt. 

Ontdekken van kwaliteiten

Johari venster                                                                           Kernkwadrant

                                                                                                           

Gedrag beïnvloeden

Er wordt wel eens gezegd dat je geen invloed hebt op het gedrag van een ander. 

Dit is maar ten dele waar. Je kunt invloed hebben op het gedrag van de ander, als je je eigen gedrag aanpast, dus ook in je team. 

Zo kun je ervoor zorgen dat iemand die normaal gesproken zijn eigen plan trekt, wel naar je luistert. 

Enneagram en Roos van Leary belangrijke tools hierin

Enneagram

1. De perfectionist is realistisch, grondig en principieel. 
2. De helper is warm, betrokken, hulpvaardig en verzorgend.
3. De presteerder is energiek, optimistisch, zelfverzekerd en doelgericht. 
4. De individualist is warm en scherpzinnig. 
5. De waarnemer is introvert, leergierig, analytisch en inzichtelijk. 
6. De loyalist is verantwoordelijk, betwijfelend, betrouwbaar en loyaal. 
7. De optimist is energiek, levendig en optimistisch. 
8. De leider is direct, onafhankelijk, zelfverzekerd en beschermend.
9. De bemiddelaar is ontvankelijk, goedaardig en ondersteunend.

Roos van Leary

In de Roos van Leary wordt gedrag gezien vanuit het principe actie-reactie: 'Wanneer ik op een bepaalde manier reageer, zal ik ook een reactie krijgen die daarbij past.' 

De Roos van Leary is daarom een veelgebruikt model voor het duiden en beïnvloeden van gedrag, waarbij het uitgangspunt de voorspelbaarheid van gedrag is. 

De Roos van Leary gaat uit van de volgende punten:

• Gedrag dat in deze cirkel verticaal (van boven naar beneden) 

       tegenover elkaar staat, versterkt elkaar.

• Gedrag dat in deze cirkel horizontaal (naast elkaar van links naar rechts) 

       tegenover elkaar staat, werkt opbouwend.

• Collega's met gedrag dat in hetzelfde kwadrant zit, houden elkaars 

       gedrag in stand, of dit nu negatief of positief is.

Samenwerken

In de MZ werk je vaak samen met verschillende disciplines

- Medische disciplines

- Paramedische disciplines

- Overige zorgverleners (ondersteuners vanuit welzijnsfactor)

Multidisciplinaire samenwerking

De verschillende disciplines waarmee je samenwerkt, brengen ieder hun eigen deskundigheid in tijdens een multidisciplinair overleg (MDO). 

In het MDO wordt gezamenlijk de behandeling en begeleiding van een cliënt vastgesteld, waarbij de inbreng van de verschillende disciplines de kwaliteit waarborgt. 

Multidisciplinair samenwerken wordt steeds meer interdisciplinair samenwerken

Aan de slag!

1. Digitale leeromgeving

- Licentie Communicatie & Ondersteunen, module 8, hoofdstuk 1
- Opdracht niveau 

2. Presentatie voorbereiden - groep uitkiezen met wie je wilt presenteren.