Woordsoorten wederkerend en wederkerig voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

DOELEN

• Ik kan het wederkerend ww, wederkerend vnw en wederkerig vnw benoemen
• Ik kan de telwoorden benoemen 

Gezegde en lijdend voorwerp bij wederkerende werkwoorden

1: Ik schaam me.

2: Hij ergert zich.

3: Zij wast zich.

4: Je bezeert je.

5: Ik bemoei me met jouw zaken.

6: Zij vragen zich af wat jij hier doet.

7: Wij spannen ons erg in.

8: Zij vergist zich nooit.

9: Hij heeft zich gestoten.

10: Ik heb me verbrand.

Wat valt op?

Wederkerende werkwoorden

Wederkerende werkwoorden kunnen onderverdeeld worden in

 verplicht wederkerende werkwoorden en toevallig wederkerende werkwoorden.

Verplicht wederkerende werkwoorden worden gecombineerd met een wederkerend voornaamwoord dat gelijk is aan het onderwerp. 

Staat het onderwerp in de derde persoon, dan is het wederkerend voornaamwoord zich. 

Aan het wederkerend voornaamwoord wordt meestal niet het nadrukkelijke -zelf toegevoegd.

Wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een verplicht wederkerend werkwoord is:

Hij bemoeit zich met mijn dochter.

 

(fout: Hij bemoeit zichzelf met mijn dochter of Hij bemoeit mijn dochter.)

WG = bemoeit zich

Verplicht wederkerende werkwoorden

zich bemoeien 

zich ergeren

zich gedragen

zich uit de voeten maken

zich ontfermen

zich schamen

zich uitsloven

zich vergissen

zich verschuilen

zich verslapen

zich verslikken verspreken

zich voornemen

Toevallig wederkerende werkwoorden

Een voorbeeldzin met een toevallig wederkerend werkwoord is:

Hij wast zich elke dag.

(ook mogelijk: Hij wast zichzelf elke dag of Hij wast zijn auto.)

wg = wast         Lv = zich

Tip!

Bij toevallig wederkerende werkwoorden kan -zelf aan het wederkerend voornaamwoord toegevoegd worden en kan het wederkerend voornaamwoord duiden op een andere persoon, een lijdend voorwerp.

Toevallig

wederkerende werkwoorden

(zich) amuseren

(zich) bezeren

(zich) aankleden

(zich) scheren

(zich) verwonden

(zich) vermaken

(zich) wassen

Oefenen

Opdracht 1

• 1
  . Vanwege het arrestatiebevel houden we ons voorlopig schuil in de heuvels.
• ow = we
  
• wg = houden ons schuil
  

• 2
  . In vlakke gebieden blijken rivieren zich vaak te vertakken.
• ow = rivieren
  
• wg = blijken zich te vertakken
  

Waarom moeten die toetsen wiskunde altijd zo moeilijk zijn?

ow = die toetsen wiskunde

ng = moeten [zo moeilijk] zijn

bwb = Waarom

bwb = altijd

Na veertig jaar optreden heeft de zanger zijn gitaar aan de wilgen gehangen.

ow = de zanger

wg = heeft aan de wilgen gehangen

lv = zijn gitaar

bwb = Na veertig jaar optreden

Heeft de voorzitter van het NOC de sporters hun medailles overhandigd?

ow = de voorzitter van het NOC

wg = Heeft overhandigd

lv = hun medailles

mv = de sporters

Ons eerste afspraakje had ik me eigenlijk heel anders voorgesteld.

ow = ik

wg = had me voorgesteld

lv = Ons eerste afspraakje

bwb = eigenlijk

bwb = heel anders

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Let op!

Vervang het woord me, je of ons door hij, hem, zijn, of zich.

Als je het woord kunt vervangen door:

• hij of hem: persoonlijk voornaamwoord
• zijn: bezittelijk voornaamwoord
• zich: wederkerend voornaamwoord
  

Telwoorden

Hoofdtelwoorden 

Bepaald 
Onbepaald

Telwoorden

Rangtelwoorden

Bepaald
Onbepaald

BEHEERS JE DE DOELEN:
-Ik kan het wederkerend ww, wederkerend vnw en wederkerig vnw benoemen
-Ik kan de telwoorden benoemen