Mensen en hun activiteiten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Mensen en hun activiteiten

B193 Bestaansmiddelen

Natuur, arbeid en kapitaal

B194 Productiemiddelen

B195 Grondstoffen

B196 Arbeidsintensief en kapitaalintensief

Landbouw

B197 Landbouw

B198 Specialisatie

B199 Schaalvergroting

B200 Intensieve landbouw

B201 Extensieve landbouw

Landbouw en inrichting

B202 Landbouw en inrichting

B203 Draineren en irrigeren

Industrie en diensten

B204 Industrie en ambacht

B205 Industrie

B206 Diensten

B207 Industrie, diensten en inrichting

B193 Bestaansmiddelen

manieren om een inkomen te verkrijgen = een bestaansmiddel

Je kunt deze verdelen in drie sectoren

Wat is de primaire sector?

1. Industrie
2. Diensten
3. Landbouw
4. Commerciële dienstverlening

Wat is de secundaire sector?

1. Industrie
2. Diensten
3. Landbouw
4. Commerciële dienstverlening

Wat is de tertiaire sector?

1. Industrie
2. Diensten
3. Landbouw
4. Commerciële dienstverlening

Tertiaire sector = kantoorbanen, primaire sector = landbouw, secundaire sector = industrie

1. Waar
2. Niet waar

De agrarische sector is een ander woord voor welke onderstaande sector?

1. beroepssector
2. dienstensector
3. industriesector
4. landbouwsector

Je kan alles onderverdelen in drie sectoren. De eerste sector is de landbouw, de tweede sector is de industrie en de derde sector zijn de diensten. Bij welke sector hoort deze afbeelding?

1. Landbouw
2. Industrie
3. Diensten
4. Mijnbouw

mijnbouw --> goudwinning 

Wat is een ambacht?

1. Een beroep waarbij je op kantoor zit
2. Een functie in het leger
3. Een beroep waarbij je 1 onderdeel van een product maakt.
4. Een beroep waarbij je een product met de handen maakt

Wat is GEEN ambacht?

1. Timmerman
2. Smid
3. Boerenknecht
4. Klerenmaker

Wat is de quartaire sector?

1. Industrie
2. Diensten met winstoogmerk
3. Landbouw
4. Diensten zonder winstoogmerk

Wat behoort niet tot de quartaire sector?

1. School
2. Brandweer
3. verzekeringsmaatschappijen
4. defensie

Natuur, arbeid en kapitaal

B194 Productiemiddelen

B195 Grondstoffen

B196 Arbeidsintensief en kapitaalintensief

B194 Productiemiddelen

De dingen die je nodig hebt om iets te kunnen maken zijn: 

1.arbeid

2. kapitaal 

3. natuur 

Arbeid 

Betaalde werk dat mensen verrichten om goederen te maken of diensten te verlenen = arbeid 

Kapitaal 

Alle gebouwen, machines, hulpmiddelen en voertuigen die nodig zijn voor de productie = kapitaal

Natuur

onderdelen uit de natuurlijke omgeving die nodig zijn voor de productie, zoals grond en delfstoffen. 

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

Welke drie productiemiddelen zijn er?

Grondstoffen 

stoffen die in een fabriek worden verwerkt = grondstof

Stoffen die nog niet zijn bewerkt = ruwe grondstof

Grondstoffen en delfstoffen

Sommige grondstoffen worden uit de bodem gehaald. Dit worden delfstoffen genoemd.

Delven = uitgraven.

Delfstoffen

Delfstoffen aan de oppervlakte*    

• Wanneer delfstoffen relatief dicht aan het oppervlakte liggen, worden ze door dagbouw gewonnen.

* kalksteen, klei, zand en grind

Delfstoffen in Nederland

Dagbouw

Schachtbouw

Dagbouw 

Schachtbouw

Welke soort
mijnbouw is op de
afbeelding te zien?

1. dagbouw
2. schachtbouw

Dit noem je .....

1. Dagbouw
2. Schachtbouw

Welke van deze 2 vormen van mijnbouw haalt grondstoffen uit de diepe ondergrond?

1. Dagbouw
2. Schachtbouw

Het plaatje laat het volgende zien:

1. Schachtbouw
2. dagbouw

Grondstof - - > halffabricaat - - - - - - - > eindproduct

Halffabricaat 

Kapitaalintensief vs Arbeidsintensief

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Kapitaalintensief

Arbeidsintensief

Arbeidsintensief en kapitaalintensief

Kapitaalgoederen - investeren

• Gereedschap, gebouw, machines, auto's, zijn kapitaalgoederen
• Het kopen van nieuwe kapitaalgoederen = investeren = je koopt het om er later aan te verdienen. 
  

Wat hebben de begrippen investeren en kapitaalgoederen met elkaar te maken?

1. Je koopt een machine want die levert veel geld op.
2. Je geeft veel geld uit aan een machine die lang meegaat.
3. Je verkoopt een machine om veel geld te verdienen.
4. Zonder een machine hoef je niet veel geld uit te geven.

kapitaalgoederen...

1. hulpmiddelen om iets te produceren
2. geld dat je leent van de bank

Mechanisatie

Mechanisatie en automatisering

• Mechanisatie = machines nemen de spierkracht van mensen over
• Automatisering = machines nemen het denkwerk van mensen over

Mechanisatie

Mechanisatie en automatisering verhogen dus de arbeidsproductiviteit

         

         Arbeid      -    Mechanisatie   -   Automatisering

Mechanisatie

spierkracht wordt vervangen door machines

Automatisering

spierkracht en denkwerk worden vervangen door computers (bv robots). 

Voedselproductie

Door Landbouw

3 vormen van Landbouw:

1. Akkerbouw
2. Veeteelt
3. Tuinbouw

Landbouw NU!

- specialisatie, schaalvergroting, globalisering 

B198 Specialisatie en B199 Schaalvergroting 

Schaalvergroting

Het steeds groter worden van 

(landbouw)- bedrijven.

Voordelen schaalvergroting

Veel werkgelegenheid

Veel omzet (geld)

Goed voor de economie

Nadelen schaalvergroting

Op allerlei manieren slecht voor het milieu...

(luchtvervuiling, watervervuiling, bodemvervuiling en ook minder ruimte voor natuur)

Schaalvergroting en specialisatie

Gevolg: 

• monocultuur (één enkel gewas)
• schaalvergroting
• Meer produceren en verdienen

Wat valt er op? Wanneer begint de schaalvergroting? 

Zware industrie. 

Grondstoffen -> Halffabricaat 

Grondstof

Zware industrie

Halffabricaat