Th 1 Regeling Bs 6 Spieren en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bs 5 Spieren en beweging

Vandaag

• Herhaling neurotransmitters en werking drugs
• Je kunt bouw van spieren beschrijven (herhaling)
• Je kunt de werking van spieren beschrijven
• Je kunt effect van training, revalidatie en doping uitleggen

braindump 2 minuten!

Depressie en Prozac

Maak opgave 66 en 67

Bespreek met elkaar

Glad spierweefsels

Kenmerken:

1. Langwerpige spiercellen
2. 1 celkern per cel
3. Trage samentrekking, maar niet snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door autonome zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1. huid                       4. bloedvaten
2. darmkanaal       5. iris
3. ademspieren

Dwarsgestreept

spierweefsel 

Kenmerken:

1. Bestaat uit spiervezels
2. Ontstaat door versmelting van veel spiercellen
3. Snelle samentrekking maar snel vermoeid
4. Geïnnerveerd door animale zenuwstelsel
   

Komt voor in:

1.  Skelet (zitten vast aan botten)

Binas??

Vandaag

Hoe kunnen spieren samentrekken?

Intro-strookje

Demi is misselijk geworden door de achtbaan. Het braakcentrum in haar hersenstam stuurt impulsen naar de spieren van haar maag. De maagspieren knijpen zich daarna samen. 

1) Welke soort spieren sturen de maag aan?

2) Door welke typen zenuwcellen worden deze impulsen van de hersenstam

naar de maag geleid? 

3) Welke zintuigcellen zijn betrokken bij het misselijk worden?

Intro-strookje

Demi is misselijk geworden door de achtbaan. Het braakcentrum in haar hersenstam stuurt impulsen naar de spieren van haar maag. De maagspieren knijpen zich daarna samen. 

1) Welke soort spieren sturen de maag aan? Gladde spieren

2) Door welke typen zenuwcellen worden deze impulsen van de hersenstam

naar de maag geleid? Schakelcellen en sensorische zenuwcellen

3) Welke zintuigcellen zijn betrokken bij het misselijk worden? Drukreceptor-cellen (evenwichtsorgaan) en de fotoreceptorcellen (staafjes en kegeltjes).

Contractie van spieren: 

Hoe trekt een spier samen:

• Een motorisch neuron geeft impuls door via een...
•   motorische eindplaatje
• Welke stoffen zijn er nodig? Ca2+ + Acetylcholine + Ca2++ ATP
• Acetylcholine is een......
• Neurotransmitter
• Binas 88I

ATP nodig

Hoe?

Contractie van spieren: 

Hoe trekt een spier samen:

• Binas 90C 
• Myosine (met ATP) als "haakje" aan actine.
• Schuift langs actine (ATP -> ADP)
• In de hele spier tegelijk
• De spier wordt .... en ....
• korter en dikker

ATP nodig

Hoe?

Aansturing 

Hoe minder spiervezels aan één motorische eenheid, hoe preciezer de beweging die je kunt maken

• een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen; hierdoor blijf je in evenwicht/gaat je gezicht niet hangen

Spieren werken samen

antagonisten

= Spieren die een tegengestelde beweging veroorzaken.

een spier heeft een andere spier nodig om te kunnen ontspannen

Spieren kunnen alleen samentrekken, hoe rekt een spier weer uit?

Welke type spierweefsel vinden we in de skeletspieren?

1. glad spierweefsel
2. dwarsgestreept spierweefsel

Gladspierweefsel raken minder snel vermoeid dan skeletspieren. Leg uit waarom dat gunstig is.

Zet van groot naar klein:
filament - spier - spierbundel - spierfibril - spiervezel

Wat zal het effect zijn wanneer er weinig spiervezels in verbinding staan met één bewegingszenuwcel.

1. de beweging is preciezer
2. de beweging is grover

Hoe noem je de eiwitdraden waaruit een spierfibril bestaat?

1. actines
2. filamenten
3. myosines
4. alle antwoorden zijn goed

Spiertonus

Spierspanning / Tonus

Skeletspieren niet volledig ontspannen:

Waarom?

Hoe?

Reflexen

Hoe ontstaan reflexen? Lees blz 76.

Vertel!

Glucose

Glycogeen

Insuline

Glucagon

insuline

• Als je teveel glucose in je bloed hebt wordt insuline afgegeven. 
• insuline zorgt ervoor dat glucose als glycogeen wordt opgeslagen in de spieren en lever. Dit wordt dan bewaard voor later.
  

glucagon

• Als je te weinig glucose in je bloed hebt wordt er glucagon afgegeven.
  
• Glucagon zorgt ervoor dat glycogeen wordt omgezet in glucose.
  
• De hoeveelheid suiker in je bloed wordt hoger.
  

          glycogeen => glucose

hemoglobine + myoglobine

Hemo = 'van het bloed'

Myo = 'van de spier'

Zuurstofleveranciers voor verbranding in de cel

Doping

Anabole steroïden: lijkt op de werking testosteron

• toename spiermassa 
• aanmaak rode bloedcellen

EPO (erytropoëtine) 

• aanmaak rode bloedcellen. 

drugsindehersenen.jellinek.nl

Huiswerk 

Maak van th 1 bs 6 opgave 72, 75, 77, 79 online