Les 3 - Tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tekstsoorten

Wat is het doel van:

• de Donald Duck (stripboek)?
• je lesboek? 
• een betoog?
• een flyer van een sportschool?

Tekstsoorten

Wat is het doel van:

• de Donald Duck (stripboek)? Amuseren/vermaken
• je lesboek? Informeren
• een betoog? Overtuigen
• een flyer van een sportschool? Activeren

Tekstsoorten (vormen)

• mondeling
• schriftelijk
• digitaal of op papier
• kort / lang
• met / zonder afbeeldingen

Pagina 59

Overzicht

Tekstsoorten

Tekstdoelen

Tekstvormen

Verhalende tekstsoorten

• Vertelling --> delen van een persoonlijke ervaring
  (dagboek, autobiografie)

• Verhaal --> amuseren of tot nadenken aanzetten door een verhaal te verzinnen 
  (roman, anekdote, sprookje)

Feitelijke tekstsoorten

• Verslag --> objectieve beschrijving
• Procedure --> instrueren (bijv. recept of handleiding)
• Uiteenzetting --> informeren (menukaart, krantenartikel)
• Oproep --> activeren (uitnodiging, reclame)

Waarderende tekstsoorten

• Beschouwing --> verschillende gezichtspunten
  (essay, beschouwend artikel/beschouwende toespraak)
• Betoog --> overtuigen (klachtenbrief, betogend artikel)
• Respons --> reageren (recensie, productreview)

Als je weet met welke tekstsoort je te maken hebt, weet je vaak ook wat het doel is en andersom.


Maar let op: bijv. brief
--> kan informerend zijn (informeren over een bijeenkomst) maar ook activerend (oproep om een prik te halen o.i.d.)

Vaak heeft een tekst meerdere doelen

Bijvoorbeeld eerst informatie geven over een onderwerp en daarna proberen te overtuigen.

Taalgebruik

Elke tekstsoort heeft dus een bepaald doel (of doelen).

Daarnaast kenmerkt een tekstsoort zich door een specifiek taalgebruik.

Voorbeeld

Tekstsoort procedure: objectief, precies en resultaatgericht. Gebiedende wijs wordt hier veel gebruikt. Woorden als eerst, vervolgens, daarna etc. 

Kortom, om de tekst goed te kunnen begrijpen is het van belang om te weten wat het doel is. 

Aan de slag

Lees de tekst 'Straattaal moet je serieus nemen'

Maak 11 t/m 17, p. 40-41 van je oefenboek